Talent pedagogiczny czy mistrzostwo w zawodzie?
Być skutecznym nauczycielem-wychowawcą
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2021.3.006Słowa kluczowe
talent pedagogiczny, mistrzostwo w zawodzie, profesjonalizm, nauczyciel, wychowawca, doskonalenie zawodoweAbstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę ciągłego doskonalenia nauczycieli i wychowawców w szybko zmieniających się warunkach życia. Rozwój nowych technologii oraz ambiwalencja preferowanych norm i wartości powodują konieczność nie tylko podążania za dokonującymi się zmianami, ale też zapobiegania ich niepożądanym skutkom. Potrzeba do tego odpowiednich kompetencji. Przedmiotem analizy uczyniono więc zagadnienia talentu pedagogicznego, profesjonalizmu i mistrzostwa w zawodzie.
Problematyka badań obejmuje przegląd stanowisk wybranych pedagogów wobec zagadnień talentu pedagogicznego, profesjonalizmu, mistrzostwa w zawodzie oraz analizę oczekiwań, kierowanych pod adresem nauczycieli i wychowawców, ich kwalifikacji i kompetencji. Zastosowano metodę krytycznej analizy literatury przedmiotu.
Dla współczesnych nauczycieli i wychowawców bardziej istotne jest dążenie do profesjonalizmu w zawodzie, niż posiadanie talentu pedagogicznego. Ten ostatni dany jest tylko nielicznym, natomiast od ogółu nauczycieli i wychowawców oczekuje się skutecznych oddziaływań. Mistrzostwo w zawodzie jest osiągalne dla każdego, zwłaszcza jeśli taktuje swoją pracę jako powołanie i pasję. Należy zatem już w okresie studiów uświadamiać przyszłym nauczycielom i wychowawcom, jak ważne jest ciągłe dokształcanie i doskonalenie się w zawodzie.
Bibliografia
Bocharova O. (2016). Mistrzostwo pedagogiczne jako czynnik kluczowy działalności pedagogicznej nauczycieli na Ukrainie, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A. Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne”, t. 1, nr 7, s. 203–215.
Dawid J.W. (1932). O duszy nauczycielstwa, Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia Sp. AKC ZNP.
Dobrowolski S. (1959). Struktury umysłów nauczycieli, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Galant J. (1993). Rozważania o mistrzostwie pedagogicznym, „Nowa Szkoła”, nr 4, s. 200–206.
Gołębniak B.D. (2010). Ku pedeutologii refleksyjnej, [w:] Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, red. J. Michalak, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 143–165.
Gołębniak B.D., Zamorska B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Grzegorzewska M. (2002). Listy do Młodego Nauczyciela. Cykl I–III, Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Grzybowski P.P. (2006). Profesjonalizm nauczyciela – a cóż to takiego?, „Rocznik Pedagogiczny”, t. 29, s. 131–137.
Jakimiuk B. (2016). Tworzenie relacji interpersonalnych jako podstawa i fundament profesjonalizmu nauczycieli, [w:] Rozwój nauczyciela od wczesnej dorosłości do późnej starości, red. J.M. Łukasik, N.G. Pikuła, K. Jagielska, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 49–64.
Jakimiuk B. (2019). Sukcesy zawodowe i profesjonalizm w doświadczeniach nauczycieli, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J”, t. 32, nr 4, s. 117–131.
Kalinowska-Witek B. (2012). Oczekiwania wobec szkoły elementarnej i średniej na przełomie XIX i XX wieku (w świetle wybranych czasopism kobiecych Królestwa Polskiego), [w:] Wychowawcza rola szkoły, red. J. Kirenko, T. Zubrzycka-Maciąg, D. Wosik-Kawala, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 299–316.
Kalinowska-Witek B. (2014). Obowiązki wychowawcy klasy w szkołach średnich Drugiej Rzeczypospolitej, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 31, s. 113–130.
Kalinowska-Witek B. (2015). Budowa rangi zawodu nauczyciela w świetle czasopisma „Przegląd Pedagogiczny” w latach 1918–1939, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 1–2, s. 59–77.
Kalinowska-Witek B. (2016). Dla dobra szkoły i „dla dobra służby”… Kwestie ustrojowe szkolnictwa i sprawy zawodowe nauczycieli w czasopismach Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych oraz Związku Zawodowego Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich (1918-1939), Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kalinowska-Witek B. (2019). Pragmatyka nauczycielska w świetle ustaw i rozporządzeń ministerialnych z lat 1918–1939, „Edukacja – Technika – Informatyka”, nr 2(28), s. 73–79.
Klus-Stańska D. (2013). Pozór w edukacji – dyskusja, [w:] Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej, red. M. Dudzikowa, K. Knasiecka-Falbierska, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 436–440.
Kocór M. (2019). Wypalenie zawodowe nauczycieli. Diagnoza, wsparcie, profilaktyka, Kraków: Wydawnictwo Societas Vistulana.
Kordziński J. (2019). Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kwiatkowski S.M. (2008). Oczekiwania społeczne wobec nauczycieli – w kierunku szlachetnej utopii, [w:] Nauczyciel w świecie współczesnym, red. B. Muchacka, B. Szymański, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 27–30.
Lewowicki T. (2007). Problemy kształcenia i pracy nauczycieli, Warszawa–Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji PIB.
Mihułka K. (2018). Osobowość nauczyciela a wpływ wychowawczy – ujęcie teoretyczne, „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 119–125.
Miko-Giedyk J. (2014). Oczekiwania wobec nauczyciela oraz jego roli w środowisku wiejskim – w świetle wypowiedzi studentów pedagogiki urodzonych i wychowanych na wsi, „Rozprawy Społeczne”, t. 8, nr 3, s. 48–56.
Mysłakowski Z. (1959). Co to jest „talent pedagogiczny”?, [w:] Osobowość nauczyciela, red. W. Okoń, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, s. 57–68.
Noworolnik-Mastalska M. (2013). Rozwój profesjonalny jako uczenie się w relacjach, „Studia Poradoznawcze”, nr 2, s. 64–84.
Okoń W. (1959). Problem osobowości nauczyciela, [w:] Osobowość nauczyciela, red. W. Okoń, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, s. 5–28.
Okoń W. (1988). Kształcenie nauczycieli w Polsce – stan i kierunki przebudowy, Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Opłocka U. (2011). Na drodze do profesjonalizmu, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Opłocka U. (2014). Na drodze do profesjonalizmu, [w:] Poprzez praktykę do profesjonalizmu. Przygotowanie do zawodu nauczyciela, red. B. Kutrowska, A. Pereświet-Sołtan, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 66–100.
Radziewicz J. (1996). Autoportret pedagogiczny, „Edukacja i Dialog”, nr 4, s. 27–31.
Ratajek Z. (2005). Nauczyciel akademicki – jego osobowe cechy i profesjonalne mistrzostwo, [w:] Psychologiczno-pedagogiczne kształcenie nauczycieli, red. E. Sałata, Radom–Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji PIB, s. 32-42.
Rousseau J.J. (1955). Emil, czyli o wychowaniu, t. 1, do druku przygotował F. Wnorowski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rusiecki M. (2004). Karta odpowiedzialności i obowiązków nauczyciela, „Wychowawca”, nr 10, s. 7–11.
Sobieszczyk M., Wojciechowska K. (2015). Praktyki pedagogiczne drogą do mistrzostwa w zawodzie nauczyciela, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 51–60.
Sokołowska E. (2007). Jak być skutecznym i zadowolonym nauczycielem, Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna.
Suchodolski B. (1973). Pedagogika. Podręcznik dla kandydatów na nauczycieli, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szempruch J. (2016). Modele kształcenia nauczycieli a zadania edukacji, „Studia z Teorii Wychowania”, nr 4, s. 37–51.
Szkolak A. (2013). Mistrzostwo zawodowe nauczycieli wczesnej edukacji. Istota, treść, uwarunkowania, Kraków: Wydawnictwo „Attyka”.
Szkolak A. (2016). Portret mistrza w zawodzie nauczyciela wczesnej edukacji, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 1(7), s. 39–50.
Szuman S. (1959). Talent pedagogiczny, [w:] Osobowość nauczyciela, red. W. Okoń, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, s. 73–108.
Szumiec M. (2021). Rozwój kompetencji osobowościowych jako istotny element rozwoju zawodowego nauczyciela, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, t. 34, nr 1, s. 9–23.
Weissbrot-Koziarska A., Janik J. (red.) (2006). Profesjonalizm zawodu nauczyciela, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Witkowski L. (2018). Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje. Profesje społeczne versus ekologia kultury, Kraków: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej.
Ziaziun I.A. (2005). Mistrzostwo pedagogiczne, Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji PIB.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Studia Paedagogica Ignatiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1183
Liczba cytowań: 0
