Nauczyciel wobec otwartości uczniów w przestrzeni edukacyjnej

Abstrakt

Szkoła stanowi ważną przestrzeń oddziaływującą na nabywanie doświadczeń przez uczniów. Przestrzeń ta jest kształtowana przez nauczycieli-profesjonalistów. Podejmują oni działania mające na celu stworzenie przyjaznego miejsca, w którym znaczącą rolę odgrywają relacje interpersonalne. W prawidłowych kontaktach nauczyciela z uczniami ważna jest otwartość. Polega ona na naturalnej wymianie informacji pomiędzy rozmówcami w codziennych relacjach. Umożliwia lepsze wzajemne poznanie poprzez odkrywanie nowych obszarów komunikowania się. Cechami otwartości są dwustronność i wzajemność. Dostrzegając znaczenie otwartości w kształtowaniu przestrzeni edukacyjnej, podjęto badania nad postrzeganiem przez przyszłych nauczycieli problematyki otwartości w stosunku do ucznia. Badania przeprowadzono wśród studentów studiów stacjonarnych UMCS w Lublinie z dwóch kierunków: anglistyki i matematyki. Wyniki badań zamieszczone w artykule wskazują, że przyszli nauczyciele w większości prawidłowo rozumieją istotę otwartości. Zauważają jej wartość w relacjach z innymi nauczycielami, uczniem i klasą. Mają problemy z powstrzymywaniem się od oceniania i dawania rad podczas przekazywania informacji. Zwłaszcza koncentrowanie się na treściach dotyczących konkretnych zachowań sprawia im trudność. Pozytywny aspekt jest taki, że studenci zwracają uwagę na rolę komunikatów niewerbalnych. Przyszli matematycy znacznie częściej podkreślali, że właściwe postępowanie nauczyciela może się przyczyniać do kształtowania otwartości uczniów, gdyż w przeciwnym razie uczniowie mogą doświadczać blokady przed nawiązaniem kontaktu. Studenci są świadomi, że poszerzanie własnej otwartości sprzyja ich rozwojowi i wzbogaca relacje z uczniami.