Między misją a profesjonalizmem – wybrane konteksty odpowiedzialności współczesnego nauczyciela
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2020.4.003Keywords
etyka pracy, lider społeczny, nauczyciel, misja, profesjonalizm, rozwój zawodowy, wartości, wychowanieAbstract
Artykuł przedstawia wybrane konteksty odpowiedzialności w pracy zawodowej nauczyciela we współczesnej rzeczywistości społeczno-edukacyjnej. Omawiana jest w nim sylwetka nauczyciela w kontekście nieustannych zmian w przestrzeni szkolnej i społecznej, a wraz z nimi oczekiwań wobec nauczycieli, ich kompetencji i rozwoju zawodowego. Autorka na podstawie wybranych ujęć teoretycznych ukazuje nauczyciela jako lidera społecznego, analizuje zawód nauczycielski i jego rozwój na przestrzeni lat, przedstawia etyczny wymiar jego pracy oraz związek między osobowością i wartościami a oddziaływaniem wychowawczym w przestrzeni szkolnej. Celem tekstu jest ukazanie wielości i różnorodności ról społecznych, jakie podejmuje nauczyciel w praktyce edukacyjnej i wychowawczej. W artykule został zaprezentowany przekrój różnych teorii przedstawiających wielowymiarowość sylwetki pedagoga, zarówno w wymiarze edukacyjnym, jak również społecznym i kulturowym. Działania pedagogiczne podejmowane w kontekście szybkich przemian ekonomicznych, społeczno-kulturowych i technologicznych wymagają bowiem ciągłego poszerzania zakresu zadań pracy zawodowej. Bycie nauczycielem nie jest jedynie profesją, ale całożyciową misją, która niesie za sobą dużą odpowiedzialność za wychowanka oraz za sposób oddziaływania wychowawczego, zarówno podejmowanego intencjonalnie, jak również będącego pochodną osobowości nauczyciela.
References
Dyrda B. (2011). Nauczyciel w roli szkolnego lidera wspierającego zdolności i uzdolnienia uczniów, [w:] Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu, red. S.M. Kwiatkowski, J.M. Michalak, I. Nowosad, Warszawa: Wydawnictwo Difin, s. 157–171.
Homplewicz J. (1996). Etyka pedagogiczna, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Janus A. (2012). Dobre praktyki: Zawód – nauczyciel. Poradnik, Pruszków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej.
Kawka Z. (1998). Między misją a frustracją. Społeczna rola nauczyciela, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kowal S. (2004). Współczesne konteksty odpowiedzialności nauczyciela, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Kunicka M. (2005). Temporalne orientacje teleologiczne nauczycieli, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Łukasik J. (2008). Współczesny nauczyciel w środowisku lokalnym. Odgrywanie roli działacza społecznego w środowisku lokalnym w świetle badań, [w:] Nauczyciel w świecie współczesnym, red. B. Muchacka, M. Szymański, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 319–326.
Olejniczak M. (2010). Uwarunkowania rozwoju zawodowego nauczyciela, [w:] Nauczyciel. Rozwój zawodowy i kompetencje, red. E. Przygońska, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 49–65.
Sass M. (2011). Nauczyciel, lider – animator wobec lokalnego dziedzictwa kulturowego, [w:] Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu, red. S.M. Kwiatkowski, J.M. Michalak, I. Nowosad, Warszawa: Wydawnictwo Difin, s. 251–261.
Śliwerski B. (2015). Nauczyciele w gorsecie MENskich regulacji, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 57–83.
Szempruch J. (2000). Pedagogiczne kształcenie nauczycieli wobec reformy edukacji w Polsce, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Szempruch J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Szewczyk K. (2013). Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 5177
Number of citations: 0