Znaczenie nauczycielskich słów w rozwijaniu poczucia własnej wartości uczniów. Oceny opisowe zachowania uczniów w edukacji wczesnoszkolnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.4.006Słowa kluczowe
ocenianie opisowe, ocenianie zachowania, nauczyciel, uczeń, poczucie własnej wartościAbstrakt
Słowa są szczególnym narzędziem w pracy nauczyciela, a ocena opisowa zachowania, która jest zamieszczana na świadectwie szkolnym ucznia, to ważny element oddziaływań wspierających rozwój poczucia własnej wartości dzieci. Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badania jakościowego dotyczącego nauczycielskich praktyk zmierzających do rozwijania poczucia własnej wartości u uczniów, stosowanych przy formułowaniu ocen opisowych zachowania na świadectwach szkolnych ze szczególnym zwróceniem uwagi na te, które mogą utrudniać rozwijanie poczucia własnej wartości u dzieci. Badanie przeprowadzono metodą analizy dokumentów. Autorka poddała analizie 300 arkuszy świadectw szkolnych uczniów pierwszego etapu edukacyjnego z roku szkolnego 2022/2023 w zakresie zawartych w nich opisowych ocen zachowania. W niniejszym artykule zostały omówione nie tylko wyniki przeprowadzonych badań, ale również przedstawiono wnioski wynikające z analizy materiału badawczego oraz rekomendacje, które mogą stanowić inspirację do refleksji zarówno dla nauczycieli, jak i dla badaczy interesujących się ocenianiem zachowania uczniów.
Bibliografia
Brzezińska A., Misiorna E. (1998). Ocena opisowa w edukacji wczesnoszkolnej, Poznań: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny.
Colman A.M. (2009). Słownik psychologii, przeł. A. Cichowicz, M. Guzowska-Dąbrowska, P. Nowak, H. Turczyn-Zalewska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (2003–2008). red. T. Pilch, t. 1–7, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Gołębniak B.D. (2002). Uczenie metodą projektów, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gołębniak B.D. (2004). Egzaminy i ocenianie szkolne, [w]: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 206–233.
Hanisz J., Grzegorzewska E. (2005). Ocena opisowa rozwoju ucznia. Ćwiczenia wspomagające i sprawdziany (Kształcenie zintegrowane w klasach 1–3), Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gordon T. (1995). Wychowanie bez porażek w szkole, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Juul J. (2014). Kryzys szkoły. Co możemy zrobić dla uczniów, nauczycieli i rodziców?, przeł. D. Syska, Podkowa Leśna: Wydawnictwo MiND.
Kamińska J. (2000). Ocenianie osiągnięć uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Karapuda J.M. (2023), Nauczycielskie praktyki oceniania zachowania uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kordziński J. (2016). Szkoła dialogu, czyli o narzędziach w pracy nauczyciela opartych na aktywnej komunikacji z uczniem, Warszawa: Wolters Kluwer.
Kozielecki J. (1981). Psychologiczna teoria samowiedzy, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Lewandowska-Kidoń T., Wosik-Kawala D. (2009). Rozwijanie poczucia własnej wartości u dzieci w młodszym wieku szkolnym, Kraków: Oficyna Wydawnicza: „Impuls”.
McKay M., Davis M., Fanning P. (2007), Sztuka skutecznego porozumiewania się, przeł. A. Błaż, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcki Z. (1996). Komunikacja międzyludzka, Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Niemierko B. (2007). Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie oświaty (2022). Dz.U. 2022, poz. 2230.
Peräkylä A. (2009). Analiza rozmów i tekstów, teksty tł. z ang. przez wielu autorów, [w]: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 325–350.
Rau K., Chodoń I. (1999). Ocenianie opisowe a rozwój dziecka, Poznań: Wydawnictwo G&P.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (2019). Dz.U. 2019, poz. 373.
Perry R. (2000). Teoria i praktyka. Proces stawania się nauczycielem, przeł. B. Mazur, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Pisarek W. (2004). Słowa między ludźmi, Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Portmann R. (2003). Gry i zabawy kształtujące pewność siebie, przeł. R. Malcher, Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. (Dz.U. 2017, poz. 356), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000356/O/D20170356.pdf [dostęp: 13.08.2024].
Stewart J. (2008). Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, przeł. J. Suchecki, P. Kostyło, J. Kowalczewska, J. Rączaszek, A. Kochańska, J. Doktór, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szczepaniak K. (2012). Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, t. 42, s. 83–112.
Urbaniak-Zając D., Kos E. (2013). Badania jakościowe w pedagogice, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zubrzycka-Maciąg T., Wosik-Kawala D. (2015). Wychowanie w szkole. Wskazówki dla nauczycieli, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Żytko M. (2002). Kilka uwag o praktyce kształcenia zintegrowanego, [w]: M. Żytko (red.), Kształcenie zintegrowane. Problemy teorii i praktyki, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 30–36.
Żytko M., (2003). Ocenianie opisowe, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 3: M–O, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 728–733.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Julia Karapuda
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 245
Liczba cytowań: 0
