Współpraca: nauczyciel – uczeń – rodzic. Wymiary relacji wychowawczej i edukacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2019.1.008Słowa kluczowe
nauczyciel, rodzic, uczeń, relacje, współpraca, podmiotowośćAbstrakt
Proces nauczania i wychowania przebiega w określonym środowisku, którego charakter w dużym stopniu zależy od jakości wzajemnych relacji i interakcji, przy czym w szkole to przede wszystkim od nauczyciela zależy, jakie będą relacje między nim a uczniem i między nim a rodzicem ucznia. We współczesnej szkole zauważa się pewne niedociągnięcia we współpracy rodziców ze szkołą. Celem przedstawionych w artykule badań było poznanie opinii rodziców i nauczycieli i uczniów na temat ich wzajemnych kontaktów oraz różnorodnych form współpracy rodziców ze szkołą, sposobów jej podejmowania i oceny. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Badania zostały przeprowadzone wśród nauczycieli oraz uczniów szkół gimnazjalnych i ich rodziców mieszkających na terenie województwa podkarpackiego. Z przeprowadzonych analiz wynika, że trójpodmiotowa współpraca w szkole w dużym stopniu zależy od jakości wzajemnych relacji i interakcji. Trójpodmiotowa współpraca w szkole powinna tworzyć synergistyczny system, oparty na autentycznej, partnerskiej i podmiotowej relacji rodziców, nauczycieli i uczniów.
Bibliografia
Banach C., Szkoła przyszłości – szkołą uczącą się i doskonalącą, „Kierowanie Szkołą” 2003, nr 3, s. 2‒6.
Błaszczyk K., Miejsce rodziców w szkolnej przestrzeni edukacyjnej, w: W stronę przywództwa edukacyjnego. Relacje podmiotów (w) lokalnej przestrzeni, red. M.J. Śmiałek, Wydawnictwo UAM, Poznań–Kalisz 2009, s. 324‒336.
Brzezińska A., Appelt K., Tutoring nauczycielski – tutoring rówieśniczy: aspekty etyczne, „Forum Oświatowe” 2013, nr 2(49), s. 11‒19.
Chałas K., Wychowanie ku wartościom wiejskim jako szansa integralnego rozwoju wychowanka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007.
Chałas K., Wartości w programie wychowawczym szkoły służące integralnemu rozwojowi i wychowaniu ucznia, ORE, Warszawa 2017.
Chrabąszcz M., Partycypacja uczniów w zarządzaniu szkołą, w: Przywództwo i zmiana w edukacji. Ewaluacja jako mechanizm doskonalenia, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Dryll E., Interakcja wychowawcza. Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa, 2002.
Dubis M., Aktywność podmiotowa wychowanka w procesie usamodzielniania, w: Piecza zastępcza: od wsparcia do usamodzielnienia, red. W. Kowalski, M. Dubis, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji, Lublin 2015, s. 184‒196.
Dubis M., Trójpodmiotowość w szkole a profilaktyka zachowań ryzykownych młodzieży, w: Obraz rodziny i szkoły w ujęciu interdyscyplinarnym, red. O. Zamecka-Zalas, I. Kiełtyk-Zaborowska, Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii UJK, Piotrków Trybunalski 2016, s. 45‒63.
Dudzikowa M., Wawrzyniak-Beszterda R., Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.
Fazlagić A.J., Marketingowe zarządzanie szkołą, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2003.
Fundacja Civic Polonus, Szkoła Obywateli. 10 projektów zachęcających uczniów do aktywności społecznej, Warszawa 2007.
Gaś Z.B., Badanie zapotrzebowania na profilaktykę w szkole, Fundacja „Masz Szansę”, Lublin 2004.
Gara J., Pedagogiczne implikacje filozofii dialogu, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
Gawronski K., Potyczki prawne dyrektora szkoły: Rola prawa w wybranych obszarach zarządzania szkołą, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
Geller A.M., Samorządność zaczyna się w toalecie. Raport z badań samorządów uczniowskich wykonanych dla Koalicji na rzecz Samorządów Uczniowskich, http://www.ceo.org.pl/pl/samorzad/news/samorzadnosc-zaczyna-sie-w-toalecie-raport [dostęp: 13.09.2018].
Grusec J.E., Davidov M., Integrating different perspectives on socialization theory and research: A domain-specific approach, „Child Development” 2010, t. 81, z. 3, s. 687–709.
Hernik K., Malinowska K., Jak skutecznie współpracować i komunikować się z rodzicami i społecznością lokalną Poradnik dla nauczycieli i dyrektorów, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.
Jacher W., Integracja społeczna, w: Małe struktury społeczne, red. I. Machaj, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004, s. 55‒68.
Jakowicka M., Potrzeba metodologicznych podstaw oceny relacji nauczyciel – rodzice, w: Nauczyciele i rodzice: w poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy, red. I. Nowosad i M.J. Szymański, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra‒Kraków, s. 102‒116.
Janke A.W., Trójpodmiotowy model partnerskich stosunków rodziny i szkoły, w: Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematy-ki, red. J. Brągiel, A.W. Janke, S. Kawula, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009, s. 219‒244.
Janke A.W., Transformacja w stosunkach rodziny i szkoły na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2002.
Karbowniczek J., Zasada partnerstwa edukacyjnego, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2016, t. 11, nr 2(40), s. 71‒84.
Kruczkowska V., Komunikacja z nastolatkiem, „Wychowawca” 2012, nr 7‒8, s. 26‒31.
Kołodziejczyk J., Partycypacja uczniów i rodziców w zarządzaniu szkoła, w: Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Refleksje, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011, s. 179‒199.
Kowolik P., Dialog i współdziałanie szkoły z domem rodzinnym, w: Współprzestrzenie edukacji: szkoła – rodzina – społeczeńtwo – kultura, red. M. Nyczaj-Drąg, M. Głażewski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005, s. 97‒111.
Łobocki M., Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wychowania, Nasza Ksiegarnia, Warszawa 1985.
Meighan R., Comparing Learning Systems: the good, the bad, the ugly, and the counterproductive, and why many home-based educating families found a learning system which fits for a democracy, Educational Heretics Press, Nottingham 2005, s. 81‒85.
Mencel M., Rada szkoły, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
Mendel M., Rodzice w szkole. Program budowania partnerstwa rodzina – szkoła – gmina, w: W poszukiwaniu partnerstwa rodziny, szkoły i gminy, red. M. Mendel, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2000, s. 68‒81.
Pedagogika. Leksykon, red. Milerski B., Śliwerski B., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Nerwińska E., Współpraca z rodzicami impulsem rozwoju szkoły, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.
Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
Nowosad I., Olczyk M., Wizja szkoły otwartej na potrzeby i oczekiwania rodziców, w: Nauczyciele i rodzice: współpraca w wychowaniu, red. I. Nowosad, Wydawnictwo Szkoły Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2001, s. 269‒276.
Nowosad I., Nauczyciel – wychowawca czasu polskich przełomów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001.
Rynio A., Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II, Wydawnictwo KUL, Lublin 2004.
Tędziagolska M., Konieczny I., Analiza danych dotyczących wymagania „Uczniowie są aktywni”, czyli o aktywności uczniów i nauczycieli w szkołach, w: Jakość edukacji. Dane i wnioski z ewaluacji zewnętrznych prowadzonych w latach 2010–2011, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
Śliwerski B., Klinika szkolnej demokracji, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1996.
Śliwerski B., Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001.
Śliwerski B., Szkoła, środowisko rodzinne i lokalne, „Nowe w Szkole” 2003, nr 3, s. 18‒24.
Śliwerski B., Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
Śliwerski B., Możliwości rozpoznawania sensu współdziałania szkoły, rodziców i uczniów w społeczeństwie wolnorynkowym, w: Nau-czyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy, red. I. Nowosad i M.J. Szymański, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra‒Kraków 2004, s. 39‒46.
Waloszek D., Czy szkoła może być miejscem wzajemności porozumienia się nauczycieli-rodziców-uczniów?, w: Współprzestrzenie edukacji: szkoła – rodzina – społeczeństwo – kultura, red. M. Nyczaj-Drąg, M. Głażewski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005, s. 129‒141.
Wolan T., Uczestnictwo rodziców w życiu szkoły, „Nowa Szkoła” 1996, nr 3, s. 6‒10.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 2755
Liczba cytowań: 0
