Wielowymiarowa duchowość człowieka w myśli Stefana Kunowskiego (1909–1977)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.3.007Słowa kluczowe
duchowość człowieka, wartości, rozwój, wychowanie, transcendencjaAbstrakt
Przedmiotem analizy podjętej w artykule jest zagadnienie duchowości człowieka w myśli Stefana Kunowskiego. Autor ujmuje duchowość ludzką wielowymiarowo, postrzega ją przez pryzmat wzajemnie splatających i dopełniających się wymiarów: rozumności, wolności, zdolności do wartościowania, twórczości oraz religijności. Działalność wychowawcza powinna zmierzać do integralnego rozwoju osoby ludzkiej, na co składa się troska zarówno o wymiar materialny, jak i duchowy człowieka. W artykule, odwołując się do nakreślonej wizji duchowości, zaprezentowano wielowymiarowe aspekty duchowości człowieka w kontekście specyfiki działań pedagogicznych.
Celem niniejszej analizy nie jest krytyka czy waloryzacja przedstawionych stanowisk, lecz próba połączenia ich pewnym wspólnym przekonaniem, w którym punktem wyjścia jest potencjalność człowieka oraz wynikająca z tego potrzeba stwarzania odpowiednich warunków do rozwoju duchowości wychowanka. Duchowość, ujmowana jako trwałe centrum właściwych sobie działań, zawiera potencjalność człowieka w wymiarze osobowościowym, społecznym i kulturowym. W procesie wychowania należy dążyć do harmonijnego rozwoju wychowanka zmierzającego do integralnego kształtowania jego człowieczeństwa, co obejmuje troskę o jego wymiar materialny, jak i duchowy. Całość zakończą refleksje pedeutologiczne dotyczące rozumienia duchowości w kontekście odnajdywania sensu istnienia osoby ludzkiej.
Bibliografia
Arystoteles (1988). De anima, przeł. P. Siwek, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Beck U. (2012). Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Biesaga T. (1989). Dietricha von Hildebrandta epistemologiczno-ontologiczne podstawy etyki, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Bocheński J. (1993). Zarys historii filozofii, Kraków: Wydawnictwo Philed.
Brentano F. (1989). O źródle poznania moralnego, przeł. A. Węgrzecki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Cichoń W. (1996). Wartości, człowiek, wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Frankl V.E. (2009). Człowiek w poszukiwaniu sensu, przeł. A. Wolnicka, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Frankl V.E. (2017). Lekarz i dusza. Wprowadzenie do logoterapii i analizy egzystencjalnej, przeł. R. Skrzypczak, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Frankl V.E. (1978). Nieuświadomiony Bóg, przeł. B. Chwedeńczuk, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Gutek G.L. (2007). Filozofia dla pedagogów, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ingarden R. (1957). Studia z estetyki, t. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jankowska M., Krasoń J. (2009). Hierarchia wartości i sposoby ich realizacji, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Jan Paweł II (1984). Nauczanie społeczne. 1980, t. 3: Ukazujcie ludziom ideał miłości. Przemówienia i inne dokumenty, Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Jung C.G. (2018). Człowiek i jego symbole, przeł. R. Palusiński, Katowice: Wydawnictwo Kos.
Jusiak R. (2016). Duchowość chrześcijańska, [w:] A. Maj, K. Chałas (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen, s. 284–285.
Kiereś B. (2009). Współczesna pedagogika a problem godności człowieka, [w:] A. Szudra, K. Uzar (red.), Personalistyczny wymiar filozofii wychowania, t. 1, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 183–188.
Kijewska A. (2011). Filozof i jego muzy. Antropologia Boecjusza – jej źródła i recepcja, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Kotłowski K. (1968). Filozofia wartości a zadania pedagogiki, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kowalczyk S. (2002). Zarys filozofii człowieka, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Kowalczyk S. (2006). Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Krąpiec M.A. (1999). Człowiek w kulturze (Dzieła, t. 19), Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Krąpiec M.A., Kamiński S., Zdybicka Z., Maryniarczyk A., Jaroszyński P. (2008). Wprowadzenie do filozofii, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kunowski S. (1993). Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Kunowski S. (1946). Proces wychowawczy i jego struktury, Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej.
Kunowski S. (2000). Problematyka współczesnych systemów wychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kunowski S. (2003). Wartości w procesie wychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Łuczyński A. (2016). Życie wewnętrzne człowieka, [w:] A. Maj, K. Chałas (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen, s. 1570.
Nowak M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nowak M. (2003). Koncepcja osoby i jej znaczenie w teorii pedagogicznej Stefana Kunowskiego, [w:] M. Nowak, T. Ożóg, A. Rynio (red.), W trosce o integralne wychowanie, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 147–168.
Olbrycht K. (2000). Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Popielski K. (2009). Psychologia egzystencji. Wartości w życiu, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rickert H. (2022). Przedmiot poznania, przeł. T. Kubalica, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Siwek P. (1988). Wstęp, [w:] Arystoteles, O duszy (De anima), przeł. P. Siwek, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Styczeń T. (1986). Czy doświadczenie moralne jest doświadczeniem religijnym?, [w:] W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, s. 247–254.
Szymczyk J. (2004). Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
Św. Tomasz z Akwinu (1981). Suma teologiczna. Rządy Boże. O sprawnościach, t. 8, przeł. P. Bełch, Londyn: Veritas.
Św. Tomasz z Akwinu (1998). Kwestie dyskutowane o prawdzie, t. 1, przeł. A. Aduszkiewicz, L. Kuczyński, J. Ruszczyński, Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Tatarkiewicz W. (1975). Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tischner J. (2011). Myślenie według wartości, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Wojtyła K. (1991). Zagadnienie podmiotu moralności. Człowiek i moralność, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Wójtowicz H. (1986). Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym u św. Augustyna, [w:] W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, s. 157–179.
Zdybicka Z.J. (1982). Doświadczenie ludzkie podstawą afirmacji Boga, „Roczniki Filozoficzne KUL”, t. 30, z. 2, s. 5–13.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Anna Breś
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 31
Liczba cytowań: 0