Respektowanie potencjału rozwojowego uczniów i refleksja nad własnym doświadczeniem – bycie nauczycielem i wychowawcą według Stanisława Dunina-Borkowskiego (1864–1934)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.2.002Słowa kluczowe
pedeutologia, nauczyciel, wychowanie, jezuici, edukacja liderówAbstrakt
W 2024 roku mija 160. rocznica urodzin i 90. rocznica śmierci ks. Stanisława Dunina-Borkowskiego SJ, cenionego w krajach niemieckojęzycznych filozofa, nauczyciela, wychowawcy i autora poczytnych prac poświęconych wychowaniu. Myśl pedagogiczna tego jezuity, urodzonego we wpływowej polskiej rodzinie szlacheckiej spod Lwowa, nie jest szerzej znana w Polsce. Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych wątków pedeutologii Stanisława Dunina-Borkowskiego na podstawie analizy jego pedagogicznej autobiografii wydanej w 1926 roku. Autor, posługując się metodą analizy dokumentów osobistych, skoncentrował się na podkreślanym przez Stanisława Dunina-Borkowskiego osobotwórczym znaczeniu autorytetów edukacyjnych dla bycia nauczycielem, na jego predylekcji do jednostek ponadprzeciętnych przygotowywanych do bycia liderami życia społecznego oraz na postulowanym przez niego poszanowaniu potencjału rozwojowego wychowanków, które pozostaje do dzisiaj trwałym dziedzictwem europejskiej myśli pedagogicznej przełomu XIX i XX wieku.
Bibliografia
Dunin-Borkowski S. (1920). Reifendes Leben: ein Buch der Selbstzucht für die Jugend. Berlin: Dümmler.
Dunin-Borkowski S. (1922). Führende Jugend. Aufgaben und Gestalten junger Führer, Berlin: Dümmler.
Dunin-Borkowski S. (1923). Schöpferische Liebe. Ein Weg zur sittlichen Vollendung, Berlin: Dümmler.
Dunin-Borkowski S. (1926). Zur Methode der Jugenderinnerungen, [w:] E. Hahn (red.). Pädagogik in Selbstdarstellungen, Leipzig: Felix Meiner, s. 1–43.
Dunin-Borkowski S. (1929). Miniaturen erzieherischer Kunst, Berlin: Dümmler.
Dunin-Borkowski S. (1930). Ignatius von Loyola, Breslau: Borgmeyer.
Dunin-Borkowski S. (1934). Jesus als Erzieher, Hildesheim: Borgmeyer.
García Mateo R. (1991). El mundo caballeresco en la vida de Ignacio de Loyola, „Archivum Historicum Societatis Iesu”, nr 60, s. 5–28.
Koch L. (1934). Jesuiten-Lexikon. Die Gesellschaft Jesu eins und jetzt, Paderborn: Verlag Bonifacius.
Kostkiewicz J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Link, P. Augustin. Musikpädagoge (1971), [w:] Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950, t. 5, Graz: Böhlau, s. 225, https://www.biographien.ac.at/oebl/oebl_L/Link_Augustin_1819_1886.xml;internal&action=hilite.action&Parameter=link [dostęp: 31.01.2024].
[List Friedricha Slameczki do Stanisława Dunina-Borkowskiego]. 1905, 9 lipca. Besondere Sammlungen (Sygn. 67–5300). Archiv der Zentraleuropäischen Provinz der Jesuiten, Monachium, Niemcy.
Loyola I. (2019). Ćwiczenia duchowe, przeł. Jan Ożóg, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Pieper J. (1976). Noch wußte es niemand. Autobiographische Aufzeichnungen 1904–1945, München: Kösel.
Pummerer A. (1935). P. Stanislaus von Dunin-Borkowski. „Mitteilungen aus den deutschen Provinzen der Gesellschaft Jesu”, nr 103, s. 549–573.
Ratio atque institutio studiorum SJ, czyli Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego. (2000). Wstęp i oprac. K. Bartnicka, T. Bieńkowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Ateneum.
Rodzeń J. (2022). Stanisław Dunin-Borkowski and His Views on Einstein’s Special Theory of Relativity, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, nr 72, s. 63–86.
Siwek P. (1935). Stanisław Dunin-Borkowski (1864–1934). „Przegląd Filozoficzny”, nr 1938, s. 135–141.
Slameczka F. (1869). Über Eigenthümlichkeiten im Gebrauche der Epitheta bei Sophokles, [w:] Programm des k.k. Ersten (kath.) Staatsgymnasiums in Teschen. Für das Schuljahr 1869, Teschen: Karl Prochaska, s. 3–22.
Stasiewski B. (1959). Dunin-Borkowski, Zbigniew Graf, [w:] Neue Deutsche Biographie, t. 4, s. 198, https://www.deutsche-biographie.de/pnd101302150.html#ndbcontent [dostęp: 31.01.2024].
Szulakiewicz W. (2004). Biografistyka i jej miejsce w historiografii edukacyjnej po II wojnie światowej, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 19/20, 5–14, https://doi.org/10.14746/bhw.2004.19.20.1
Szulakiewicz W. (2013). Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych. „Przegląd Badań Edukacyjnych”, nr 16, s. 65–84, http://dx.doi.org/10.12775/PBE.2013.006
Znaniecki F. (1976). Autobiografia jako materiał do badań socjologicznych. „Przegląd Socjologiczny”, nr 28, s. 154–166.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Jerzy Eugeniusz Kochanowicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 169
Liczba cytowań: 0
