Wychowanie religijne studentów Wyższego Katolickiego Studium Społecznego w Poznaniu (1928–1939)

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest działające w latach 1928–1939 Wyższe Katolickie Studium Społeczne w Poznaniu, będące ośrodkiem dydaktycznym, w którym kształcono kadry zakładów opiekuńczych i instytucji społecznych, przede wszystkim tych związanych z Kościołem. Celem podjętych badań jest próba określenia elementów wychowania religijnego w formalnym programie nauczania, ich obecności w wymaganiach wobec kandydatów, studentów oraz absolwentów, a także roli, jaką miało ono spełniać w kształtowaniu postaw słuchaczy poznańskiej uczelni. Zasoby źródłowe dotyczące badanej instytucji są ograniczone ze względu na straty wojenne; stanowią je m.in. materiały archiwalne i drukowane dotyczące podstaw organizacyjnych działania szkoły, życia jej studentów i absolwentów, wspomnienia kilku słuchaczy sporządzane od lat 70. XX wieku oraz krótkie materiały prasowe promujące studia. Uzupełnieniem źródeł jest literatura przedmiotu dotycząca kontekstu funkcjonowania tej poznańskiej uczelni i jej wykładowców.

Wnioski płynące z podjętych badań wskazują, że katolicki charakter szkoły wymagał uwzględnienia w programie elementów religijno-światopoglądowych przy jednoczesnym dbaniu o zapewnienie wysokiego poziomu nauczania i realizacji celów statutowych. Jednocześnie szkoła nie organizowała studentom podstawowych praktyk religijnych, które realizowali oni samodzielnie, natomiast wymagano od nich włączenia się w aktywności będące integralną częścią kształtowania katolickiej inteligencji. Dlatego wykłady z zakresu szeroko rozumianej wiedzy religijnej uzupełniano cotygodniową egzegezą Biblii, corocznymi kilkudniowymi rekolekcjami formacyjnymi oraz obecnością ojca duchownego.