The Ideas of Klementyna Nee Tańska Hoffmanowa (1798–1845) in the Reflection of Her Students. An Outline
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2016.3.005Keywords
Klementyna Hoffmanowa nee Tańska, Narcyza Żmichowska, women, education, education program of Polish women, nineteenth centuryAbstract
Klementyna Hoffmanowa nee Tańska (1798–1845), worked as a teacher of “Moral Teaching” for five years (1826–1831). She was employed at the Government Institute of Female Education (Institute for Governesses) and the associated Model School for Girls. Her students included Seweryna Duchińska nee Żochowska 1 v Pruszakowa. (1816–1905). Pruszakowa – poet, journalist and translator edited the Rozrywki dla Młodocianego Wieku [Entertainment for the Young Age] magazine, where she published a few dozen page long biography of Hoffmanowa (1856, 1–2). Another student of Tańska was Teodozja Papi nee Gałęzowska (1810–1887). Several years after her death, based on the memories of her mother, Teodozja’s daughter Jadwiga Papi (1843–1906) devoted one of the chapters of her novel Klementyna. Powieść dla dorastających panien osnuta na tle życia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej [Klementyna. A Novel for Adolescent Girls Based on the Life of Klementyna Hoffmanowa nee Tańska] (1905). However, a special role was played by the most famous student of Klementyna Tańska, namely, Narcyza Żmichowska (1819–1876), author of a controversial essay “Słowo przedwstępne do dzieł dydaktycznych Pani Hoffmanowej” [“Preliminary Commentary to the Work of Teaching of Mrs. Hoffmanowa”] (1876). Opinions and reflections left by students of Klementyna Tańska-Hoffmanowa are varied. They include so-called “ego-documents”, such as biographies (Pruszakowa), but also articles, critical-literary essays (Żmichowska) and novels (Papi).
References
Bogucka M., Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005.
Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1996.
Chmielowski P., Klementyna z Tańskich Hofmanowa. Zarys biograficzno-pedagogiczny przez Piotra Chmielowskiego, K. Grendyszyński, Petersburg 1898.
Ciechanowska Z., Hoffmanowa z Tańskich Klementyna (1798–1845), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 9, Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności, 1961.
Dąbrowska J. E., Klementyna. Rzecz o Klementynie z Tańskich Hoffmanowej, Trans Humana, Białystok 2008.
Dąbrowska J.E., Początki szkolnictwa żeńskiego – Instytut Guwernantek, w: Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku, red. K. Jakubiak, T. Maliszewski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.
Hoffmanowa z Tańskich K., O powinnościach kobiet, w: Dzieła, red. N. Żmichowska, t. 9, Nakład: Spółka Wydawnicza Księgarzy, Warszawa 1876.
Hoffmanowa z Tańskich K., Pamiątka po dobrej matce czyli ostatnie jej rady dla córki, Drukiem i nakładem Wilhelma Bogumiła Korna, Wrocław 1833.
Hoffmanowa z Tańskich K., Pamiętniki Klementyny z Tańskich Hoffmanowey, w: Pisma pośmiertne Klementyny z Tańskich Hoffmanowey, Berlin 1849, t. 1.
Hulewicz J., Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w wieku XIX, nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków1939.
Ilnicka M., M. Narcyza Żmichowska, „Bluszcz” 1877, nr 4-16.
Kotowa I., Pierwsze dzieło Klementyny Tańskiej, „Pamiętnik Literacki” 1925/1926, R. 22/23.
Nitowski J., Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, „Przegląd Pedagogiczny” 1898, nr 23.
Papi J., Klementyna. Powieść dla dorastających panien osnuta na tle życia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, Warszawa-Kraków 1905.
Pług A., Z powodu setnej rocznicy urodzin Hoffmanowej, „Kurier Warszawski” 1898, nr 324.
[Pruszakowa S. Duchińska], Rozrywki dla młodocianego wieku: dzieło zbiorowe w tomach 5 obejmujące powieści, podróże, literaturę i rozmaitości, Warszawa 1956, t. 1-2.
Regulament pensyj i szkół płci żeńskiej z dn. 9 III 1810, w: Źródła do dziejów wychowania i szkolnictwa w Polsce z doby Izby Edukacji Publicznej 1807–1812, zebr. Z. Kukulski, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie, Lublin 1931.
Romankówna M., Sprawa Entuzjastek, „Pamiętnik Literacki” (48) 1957, z. 27.
Romankówna, Narcyza Żmichowska (Gabriella), Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie, Kraków 1970.
Szczegółowa instrukcja względem sposobu dawania nauk po pensjach i szkołach wyższych płci żeńskiej, Warszawa 1826.
Szulakiewicz W., Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 2013, nr 16.
Urządzenie Instytutu Rządowego Wychowania Płci Żeńskiej (22 listopada 1826), w: Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Oświecenia, Warszawa 1868, t. V.
Winiarz A., Szkolnictwo Księstwa Warszawskiego o Królestwa Polskiego (1807–1831), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. A. Żarnowska i A. Szwarc, cz. 2, Instytut Historyczny UW, Warszawa 1995.
Woźniakiewicz-Dziadosz M., Dzieje przyjaźni entuzjastek w świetle listów Narcyzy Żmichowskiej do Bibianny Moraczewskiej, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin – Polonia, vol. XX/XXI, sectio FF, 2002/2003 (UMCS LUBLIN).
Żmichowska N., Słowo przedwstępne do dzieł dydaktycznych pani Hofmanowej, w: Dzieła Klementyny z Tańskich Hofmanowej, t. 8, Spółka Wydawnicza Księgarzy, Warszawa 1876.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 874
Number of citations: 0
