Józef Jan Miąso – nestor polskiej historii oświaty i wychowania
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2025.2.012Keywords
Józef Jan Miąso, scientific biography, history of education and upbringing, scientific research, teaching history of educationAbstract
The aim of this text is to present the scientific and organizational work of Professor Józef Jan Miąso and its significance for the history of education. The article was written on the occasion of the scholar’s 95th birthday. It focuses primarily on (1) key aspects of the Professor’s scientific and professional biography, (2) his views on the study and teaching of the history of education and upbringing, and (3) his role in the development of the community of historians of education and the evaluation of other researchers’ scientific achievements. The article also emphasizes the important conclusions that emerge from the Professor’s biography for research into the history of education.
The analysis of the scholar’s biography shows that important principles for those studying the pedagogical past include the reliability of scientific research, concern for the development of the academic community, and criticism combined with leniency when assessing the work of other scholars. The text is based on earlier studies dedicated to the Jubilarian, several of his publications and articles documenting the activities of historians of education and upbringing, and on his autobiographical study. These sources are supplemented by publications on the development of the history of education in Poland.
References
Archiwum prywatne Władysławy Szulakiewicz
– Życiorys Profesora
– Listy
– Recenzje prac: Rozprawy z Dziejów Oświaty, Historia oświaty i wychowania w Polsce 1944–1956; Słownik biograficzny polskiej historii wychowania
– Protokół z posiedzenia THE, 19.12.2001
– Protokół z posiedzenia KNP PAN, 16.04.2004
– Tekst J. Miąso o historii wychowania w latach 1995–2004
– Zdjęcia
Bibliografia prac Józefa Miąso cytowanych w artykule
Miąso J. (1971). Historia oświaty i wychowania w kształceniu nauczycieli, „Głos Nauczycielski”, nr 15, s. 10.
Miąso J. (1972). O potrzebie przygotowania nowych podręczników historii wychowania oraz wydawnictw pomocniczych, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 4, s. 649–654.
Miąso J. (1974). Dyskusja nad rolą badań historycznych w prognozowaniu oświaty (udział w dyskusji), „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 3, s. 309–338.
Miąso J. (1977). Perspektywy badań komeniologicznych, [w:] Komeński a współczesność. Materiały Polsko-Czechosłowackiej Konferencji Komeniologicznej zorganizowanej z okazji XXX-lecia Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, red. T. Bieńkowski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, s. 165–179.
Miąso J. (1978). Dyskusja nad stanem badań tajnej oświaty w Polsce w latach drugiej wojny światowej i książką: Józef Krasuski, Tajne szkolnictwo polskie w okresie okupacji hitlerowskiej 1939–1945, wyd. 2, Warszawa 1977, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 4 s. 447–483.
Miąso J. (1979). Historia oświaty i wychowania oraz perspektywy jej rozwoju, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3, s. 79–82.
Miąso J. (1980). Historia wychowania. Wiek XX, t. 1–2, red. J. Miąso, wyd. 1, Warszawa: wyd. 2, Warszawa 1981, wyd. 3, Warszawa 1984.
Miąso J. (1981). Dyskusja nad rolą badań regionalnych dla historii oświaty (udział w dyskusji), „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 2, s. 182–214.
Miąso J. (1983). Międzynarodowa konferencja Historyków Oświaty, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. 25, s. 93–104.
Miąso J., Bińkowska K. (1984). Sprawozdanie z prac naukowo-badawczych Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN za rok 1983, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 3–4, s. 715–718.
Miąso J. (1985). Historia oświaty i wychowania (stan i perspektywy), [w:] O sytuacji w naukach pedagogicznych, red. W. Okoń, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 77–91.
Miąso J. (1986). Działalność Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN w latach 1984–1985, „ Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 3–4, s. 910–928.
Miąso J. (1989). Działalność Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN w roku 1988, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 3, s. 719–726.
Miąso J. (1997). Droga Mariana Falskiego do pedagogiki, [w:] J. Miąso, Wybrane prace z historii wychowania XIX i XX wieku, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, s. 127–141.
Miąso J. (1999). Wspomnienie, [w:] Pedagogika społeczna. Pytania o XXI wieku. Pamięci Profesora Ryszarda Wroczyńskiego, red. A. Przecławska, W. Theiss, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, s. 53–56.
Miąso J. (2000). Pracownia Dziejów Oświaty Polskiej Akademii Nauk (1953–1974), „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. 40, s. 111–165.
Miąso J. (2004). Garść wspomnień i refleksji, [w:] Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w latach 1953–2003. Księga jubileuszowa z okazji pięćdziesięciolecia działalności, red. J. Schiller, L. Zasztowt, Warszawa: Instytut Historii Nauki PAN przy współpracy Retro-Art, s. 33–49.
Miąso J. (2005). Profesor Marian Falski jakim Go znałem, „Nasza Rota”, nr 3–4, s. 25–30.
Miąso J. (2011). Moje wspomnienie o Staszku, [w:] Vir honestus ac bonus Stanisław Litak. 1932–2010, red. P. Gach, M. Surdacki, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, s. 105–109.
Miąso J. (2018). Engraved in memory: A fragment of autobiography, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 3–4, s. 197–216.
Miąso J. (2020). Moja droga do matury (1945–1950), „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 3–4, s. 30–53.
Opracowania
Bartnicka K. (2003). Profesor Józef Miąso – historyk wychowania i współtwórca Towarzystwa Historii Edukacji, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 17/18, s. 162–168.
Bartnicka K. (2004). Profesor Józef Miąso – historyk wychowania, oświaty, nauki. Uczony. mistrz, przyjaciel, kolega, [w:] Historia – społeczeństwo – wychowanie. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Józefowi Miąso, red. K. Bartnicka i in., Pułtusk–Warszawa: Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, s. 13–22.
Bartnicka K. (2020). Profesorowi Józefowi Miąso – z okazji jubileuszu, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 3–4, s. 7–29.
Draus J., Terlecki R. (2005). Historia wychowania. Wiek XIX i XX, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Fijałkowski A. (2000). Konferencja „Atlas historyczny szkół w Polsce”, Pułtusk 22–24 lutego 2000, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. 40, s. 216.
Historia – społeczeństwo – wychowanie. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Józefowi Miąso, red. K. Bartnicka i in., Pułtusk–Warszawa: Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 2004.
Kurdybacha Ł. (1976). Pisma wybrane. Wybrał i wstępem poprzedził J. Miąso, t. 1–3, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Litak S. (2005), Historia wychowania, t. 1: Do wielkiej rewolucji francuskiej, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Sitek B. (red.) (2020), Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów (1991–2020), Warszawa: Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów.
Szulakiewicz W. (2004a), Historia wychowania 1995–2004. Środowisko – kierunki badań – perspektywy rozwoju, „Rocznik Pedagogiczny”, t. 27, s. 59–76.
Szulakiewicz W. (2004b). Rozprawy z Dziejów Oświaty (1958–2002). Studium z historii czasopisma, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Szulakiewicz W. (2006). Historia oświaty i wychowania w Polsce 1944–1956, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Szybiak I. (2004). Katedra Historii Oświaty i Wychowania (1953–2003), [w:] Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego. Jubileusz pięćdziesięciolecia, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 183–226.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Władysława Szulakiewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 2
Number of citations: 0
