Education to Spirituality as a Problem of Post-Modern Society
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2021.1.001Keywords
education, personal model, spirituality, ideal of personalityAbstract
The aim of the article is to analyze upbringing understood as the intentional process of shaping the personality of the pupil, which proceeds according to the current model of socially desirable characteristics of an adult. The analysis applied to the elements of the personality pattern developed by Anthony Giddens, which include: subjectivity, individualism, reflexivity and doubt. The analysis was limited to research on postmodern spirituality understood as the inner world of an individual, sensitive to phenomena and events existing in the reality they experience. Spirituality, understood as deepened pro-church religiosity and ethics of the broadly understood universal good, was a phenomenon observed and analyzed by sociologists in the social world at the end of the 20th and the beginning of the 21st century. Spirituality is both an intellectual current and a phenomenon of postmodern social pluralism and worldview syncretism. The article considers, first of all, the issues of upbringing for modernity, particularized within the course of the upbringing process, the educational model, constructing a postmodern personal pattern and the possibility of implementing the assumptions related to the existence of this pattern in the education system.
References
Bauman Z. (1993). Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne”, nr 2(129), s. 7–31.
Berger P.L., Luckmann T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości, przeł. J. Niżnik, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Berger P.L. (2005). Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, przeł. W. Kurdziel, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Bombik M. (2005). Podstawy i metodologia tzw. ekologii głębokiej, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, t. 3, s. 381–406.
Boski P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bréchon P. (2007). Cross-National Comparisons of Individual Religiosity, [w:] The Sage Handbook of the Sociology of Religion, red. J.A. Beckford, N.J. Demerath III, London: Sage Publications, s. 463–489.
Chmielewski M. (2017–2018). Współczesna polska teologia duchowości, „Duchowość w Polsce”, t. 19–20, s. 191–217.
Davie G. (2007). The Sociology of Religion, London: Sage Publications.
Dobroczyński B. (2009). Kłopoty z duchowością. Szkice z pogranicza psychologii, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Fellmann F. (1993). Świat przezywany i świat duchowy. Fenomenologiczne pojęcie świata a protestancka filozofia kultury, przeł. M. Łukasiewicz, [w:] Świat przezywany. Fenomenologia i nauki społeczne, red. Z. Krasnodębski, K. Nellen, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 48–102.
Giddens A. (2006). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gołaszewska M. (1995). Poetyka duchowości, [w:] Oblicza nowej duchowości. Dyskusja o funkcjach piękna, dobra i prawdy na przełomie tysiącleci, red. M. Gołaszewska, Kraków: Wydawnictwo UJ, s. 207–213.
Górka A. (2010). Na tropach duchowości. Ekologia głęboka i przewartościowanie dychotomii kultura – natura, „Ex Nihilo”, nr 2(4), s. 27–48.
Gaia Hypothesis, https://courses.seas.harvard.edu/climate/eli/Courses/EPS281r/Sources/Gaia/Gaia-hypothesis-wikipedia.pdf [dostęp: 20.10.2020].
Hoły-Łuczaj M. (2018). Radykalny nonantropocentryzm. Martin Heidegger i ekologia głęboka, Warszawa–Rzeszów: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania.
Huxley A. (1989). Filozofia wieczysta, przeł. J. Prokopiuk, K. Środa, Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
Kaźmierak Z.A. (2003). Sacrum – fenomen wykreowany. Przestrzeń inteligibilna oraz inne czynniki ewokujące doświadczenie Nadprzyrodzonego, [w:] Nadprzyrodzone, red. E. Przybył, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 73–82.
Kojder A. (2006). Etyka. Przedmiot i stanowiska, wydanie on-line, https://andrzejkojder.weebly.com/uploads/4/7/2/7/47279911/etyka_przedmiot_i_stanowiska.pdf [dostęp: 10.11.2020].
Kozielecki J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna, Warszawa: PWN.
Leszczyńska K., Pasek Z. (2008). Nowa duchowość w badaniach społecznych, [w:] Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych, red. K. Leszczyńska, Z. Pasek, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 9–20.
Luckmann T. (1996). Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, przeł. L. Bluszcz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Mariański J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Mariański J. (2015). Fundamentalizm religijny i moralny, [w:] Leksykon socjologii moralności. Podstawy – teorie – badania – perspektywy, red. J. Mariański, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 213–216.
Mariański J. (2016). Megatrendy religijne w społeczeństwach ponowoczesnych. Studium socjologiczne, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Mariański J. (2017). Godność ludzka – wartość ocalona? Studium socjopedagogiczne, Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
Mariański J., Wargacki S.A. (2016). Płynne „sacrum” w społeczeństwie ponowoczesnym, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, t. 17, nr 4, s. 7–27.
Mielicka-Pawłowska H. (2017). Duchowość ponowoczesna. Studium z zakresu socjologii jakościowej, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Mielicka-Pawłowska H. (2020). Enkulturacja, Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Pawluczuk W. (2004). Duchowość, [w:] Leksykon socjologii religii, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum, s. 90–92.
Robbins T., Lucas P.Ch. (2007). From “Cults” to New Religious Movements: Coherence, Definition, and Conceptual Framing in the Study of new Religious Movements, [w:] The Sage Handbook of the Sociology of Religion, red. J.A. Beckford, N.J. Demerath III, London: Sage Publications, s. 227–247.
Schilbrack K. (2010). Religions: Are There Any?, „Journal of the American Academy of Religion”, t. 78, nr 4, s. 1112–1138.
Skrzypińska K. (2015). Duchowa tożsamość, czyli poszukiwanie siebie ponad przestrzenią i czasem – ujęcie według modelu Potrójnej Natury Duchowości (PND), [w:] Religia. Religijność. Duchowość. W poszukiwaniu nowych perspektyw. Księga jubileuszowa dla Pawła M. Sochy od przyjaciół i uczniów, red. H. Grzymała-Moszczyńska, D. Motak, Kraków: Wydawnictwo UJ, s. 33–44.
Smith M. (2014). The Epistemology of Religion, „Analysis”, t. 74, nr 1, s. 135–147.
Stark R., Glock Ch.Y. (1998). Wymiary zaangażowania religijnego, [w:] Socjologia religii. Antologia tekstów, red. W. Piwowarski, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 182–187.
Szczepański J. (1970). Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa: PWN.
Szczepański J. (2000). Wpływ kultury na życie społeczne, [w:] Socjologia wychowania. Wybór tekstów, red. H. Mielicka, Kielce: Wydawnictwo Stachurski, s. 69–77.
Sztajer S. (2013). Pojęcie „homo religiosus” i jego filozoficzne interpretacje, „Przegląd Religioznawczy”, nr 3(249), s. 59–69.
Sztompka P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak.
Tibi B. (2007). Fundamentalizm religijny, przeł. J. Danecki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Tillmann K.-J. (2005). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, przeł. G. Bluszcz, B. Miracki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Waaijman K. (2007). Spirituality – a Multifaceted Phenomenon: Interdisciplinary Explorations, „Studies in Spirituality”, t. 17, s. 1–113.
Wnuk M. (2013). Religijność a duchowość – podobieństwa i różnice, „Przegląd Religioznawczy, nr 2(248), s. 109–117.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Studia Paedagogica Ignatiana
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 489
Number of citations: 0
