Drogi edukacyjne dzieci z niepełnosprawnością – dylematy rodziców

Abstrakt

W dyskusji dotyczącej praw dziecka do edukacji nikt nie ma wątpliwości, że dziecko niepełnosprawne ma takie same prawa do nauki jak każde inne dziecko, w warunkach dostosowanych zarówno do jego wieku, jak i potrzeb. Aktualnie w Polsce zauważyć można występowanie trzech systemów kształcenia uczniów z niepełnosprawnością: system kształcenia segregacyjnego – szkoły oraz ośrodki specjalne; system kształcenia integracyjnego – szkoły integracyjne oraz szkoły z oddziałami integracyjnymi; system kształcenia inkluzyjnego – szkoły ogólnodostępne. Gdy dziecko posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, to prawo decydowania o wyborze jego drogi edukacyjnej mają tylko i wyłącznie rodzice lub opiekunowie prawni. W podjętych badaniach własnych sformułowano dwa zasadnicze cele: poznanie motywów, jakimi kierowali się rodzice mający dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną w wyborze określonego rodzaju szkoły, oraz zbadanie, w jakim stopniu korzystali oni ze wsparcia w podejmowaniu tej decyzji. Materiał badawczy został zgromadzony dzięki zastosowaniu kwestionariusza wywiadu. Grupę badawczą stanowili rodzice, były to głównie matki, których dzieci realizowały obowiązek szkolny na pierwszym etapie edukacyjnym. Wyróżniono trzy podgrupy respondentek: pierwsza podgrupa to matki, których dzieci objęte były edukacją w szkole specjalnej, dzieci drugiej podgrupy matek uczęszczały do szkoły integracyjnej, trzecią podgrupę stanowiły matki, których dziecko objęte było edukacją włączającą na terenie szkoły ogólnodostępnej. Uzyskane wyniki badań dowodzą, że podjęcie decyzji o wyborze drogi edukacyjnej własnego niepełnosprawnego dziecka uwarunkowane jest wieloma czynnikami, różnymi w zależności od wybranego rodzaju placówki.