Drogi edukacyjne dzieci z niepełnosprawnością – dylematy rodziców
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2019.2.009Słowa kluczowe
niepełnosprawność, niepełnosprawność intelektualna, edukacja specjalna, integracja, inkluzjaAbstrakt
W dyskusji dotyczącej praw dziecka do edukacji nikt nie ma wątpliwości, że dziecko niepełnosprawne ma takie same prawa do nauki jak każde inne dziecko, w warunkach dostosowanych zarówno do jego wieku, jak i potrzeb. Aktualnie w Polsce zauważyć można występowanie trzech systemów kształcenia uczniów z niepełnosprawnością: system kształcenia segregacyjnego – szkoły oraz ośrodki specjalne; system kształcenia integracyjnego – szkoły integracyjne oraz szkoły z oddziałami integracyjnymi; system kształcenia inkluzyjnego – szkoły ogólnodostępne. Gdy dziecko posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, to prawo decydowania o wyborze jego drogi edukacyjnej mają tylko i wyłącznie rodzice lub opiekunowie prawni. W podjętych badaniach własnych sformułowano dwa zasadnicze cele: poznanie motywów, jakimi kierowali się rodzice mający dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną w wyborze określonego rodzaju szkoły, oraz zbadanie, w jakim stopniu korzystali oni ze wsparcia w podejmowaniu tej decyzji. Materiał badawczy został zgromadzony dzięki zastosowaniu kwestionariusza wywiadu. Grupę badawczą stanowili rodzice, były to głównie matki, których dzieci realizowały obowiązek szkolny na pierwszym etapie edukacyjnym. Wyróżniono trzy podgrupy respondentek: pierwsza podgrupa to matki, których dzieci objęte były edukacją w szkole specjalnej, dzieci drugiej podgrupy matek uczęszczały do szkoły integracyjnej, trzecią podgrupę stanowiły matki, których dziecko objęte było edukacją włączającą na terenie szkoły ogólnodostępnej. Uzyskane wyniki badań dowodzą, że podjęcie decyzji o wyborze drogi edukacyjnej własnego niepełnosprawnego dziecka uwarunkowane jest wieloma czynnikami, różnymi w zależności od wybranego rodzaju placówki.
Bibliografia
Baczała D., Obraz pedagoga specjalnego w percepcji rodziców dzieci głębiej upośledzonych umysłowo, w: Pedagogika specjalna-koncepcje i rzeczywistość. Konteksty pedagogiki specjalnej, t. 2, red. T. Żółkowska, PRINT GROUP D. Krzanowski, Szczecin 2007, s. 201–206.
Błeszyński J., Realia wspomagania osób niepełnosprawnych w polskim systemie edukacyjnym, w: Pedagogika specjalna-koncepcje i rzeczywistość. Konteksty pedagogiki specjalnej, t. 2, red. T. Żółkowska, PRINT GROUP D. Krzanowski, Szczecin 2007, s. 135–145.
Bogucka J., Kościelska M., Wychowanie i nauczanie integracyjne. Nowe doświadczenia, PWN, Warszawa 1996.
Chrzanowska I., Pedagogika specjalna, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
Chrzanowska I., Strategia kształcenia osób niepełnosprawnych. Dia-gnoza pozoru, w: Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, red Z. Gajdzica, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, s. 179–198.
Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, red. Z. Gajdzica, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013.
Ćwirynkało K., Bartnikowska U., 25 lat funkcjonowania Ustawy o systemie oświaty. Tendencje w kształceniu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 2016, nr 23, s. 88–102.
Dryżałowska G., Rozwój językowy dziecka z uszkodzonym słuchem a integracja edukacyjna, model kształcenia integracyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
Firkowska-Mankiewicz A., Szumski G., Pedagogika specjalna i system kształcenia osób z niepełnosprawnościami w Polsce, w: D. Smith, Pedagogika specjalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 319–346.
Góralczyk E., Choroba w życiu twojego dziecka, CMPPP-MEN, Warszawa 1996.
Grzyb B., Uwarunkowania związane z przenoszeniem uczniów niepełnosprawnych ze szkół integracyjnych do specjalnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013.
Husak P., Bielkina-Kowalczuk H., Inkluzja jako forma nauczania dzieci o szczególnych potrzebach edukacyjnych, „Studia i Prace Pedagogiczne” 2014, nr 1, s. 143–150.
Karwowska M., Dylematy macierzyństwa tworzonego dla niepełnosprawnego dziecka, w: By człowiek nie musiał cierpieć. Księga jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Aleksandrze Maciarz, red. A. Zych, A. Nowicka, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2007, s. 213–224.
Kornas-Biela D., Wokół początku życia ludzkiego, Instytut Wydawniczy PAX, Poznań 2002.
Kosakowski Cz., Dziecko niepełnosprawne w szkole masowej – możliwości i ograniczenia, w: Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych, red. Cz. Kosakowski, M. Zaorska, Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń 2001, s. 59–67.
Kossowska A., Rodzic dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – wróg czy przyjaciel nauczyciela?, E-Biuletyn SPE, specjalne potrzeby edukacyjne, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2018, s. 10–12.
Kościelska M., Trudne macierzyństwo, WSiP, Warszawa 1998.
Kościółek M., Lęk rodziców wychowujących dziecko z niepełnosprawnością, w: Dziecko a świat dorosłych, red. M. Duda, B. Gulla, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2009, s. 75–81.
Kruk-Lasocka J., Samostanowienie, edukacja inkluzyjna a integracja na poziomie przedszkolnym, w: Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość. Konteksty pedagogiki specjalnej, t. 2, red. T. Żółkowska, PRINT GROUP D. Krzanowski, Szczecin 2007, s. 87–92.
Kupisiewicz M., Słownik pedagogiki specjalnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Obuchowska I., Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, wyd. 5, WSiP, Warszawa 2008.
Parys K., Ciągłość i zmiany w systemie kształcenia specjalnego – ujęcie normatywne i funkcjonalne, w: Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością wobec tradycji i innowacji, t. 4, red. G. Gunia, A. Ochman, M. Trojańska, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2017, s. 46–71.
Przybyszewska M., Rodzice uczniów kształcących się w klasach integracyjnych – ich motywy i oczekiwania, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 2014, nr 6, s. 49–69.
Skibska J., Wiedza rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym o edukacji włączającej oraz jej ocena. Komunikat z badań, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 2016, nr 23, s. 160–172.
Skibska J., Wymiary spostrzegania integracji i edukacji włączającej przez rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym uczących się w klasach integracyjnych. Komunikat z badań, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 2016, nr 23, s. 146–159.
Stelter Ż., Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, Difin SA, Warszawa 2013.
Stobart G., Czy psychologia potrafi uzasadnić ideę integracji dzieci o specjalnych potrzebach?, w: Integracja dzieci o specjalnych potrzebach, red. G. Fairbairn, S. Fairbairn. CMPP-P MEN, Warszawa 2000, s. 38–68.
Zasępa E., Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków–Warszawa 2016.
Żyta A., Szanse i zagrożenia integracyjnego kształcenia i bytowania osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, w: Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i integracjach społecznych, red. Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2003, s. 29–31.
Kossowska A., http://dzielnyfranek.blogspot.com/2018/08/swiaty-rownolege-iogoszenie-o-prace.html [dostęp:10.09.2018]
http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf [dostęp: 24.10.2018]
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 861
Liczba cytowań: 0