Rozwój indywidualny w koncepcji pedagogiki religii ks. prof. Władysława Kubika SJ
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2025.2.010Słowa kluczowe
Władysław Kubik, pedagogika religii, socjologia religii, socjalizacja, edukacjaAbstrakt
Artykuł analizuje koncepcję pedagogiki religii ks. prof. Władysława Kubika SJ, który integruje klasyczne tradycje pedagogiczne z nowoczesnymi metodami edukacyjnymi, dostosowując je do współczesnych wyzwań społecznych. W centrum koncepcji ks. prof. Kubika znajduje się osoba, której rozwój jest rozpatrywany kompleksowo, obejmując wymiary: duchowy, intelektualny, emocjonalny i społeczny. Ks. prof. Kubik inspiruje się przede wszystkim Ćwiczeniami duchowymi św. Ignacego Loyoli, które stanowią dynamiczną metodę formacji religijnej, zakładającą integrację człowieka z Bogiem poprzez kontemplację i aktywne działanie.
Pedagogika religii ks. prof. Kubika opiera się na integralnym podejściu, które podkreśla, że pełnia rozwoju osoby możliwa jest jedynie w relacji do Boga. Proces wychowawczy według tej koncepcji zakłada rozwój cnót kardynalnych oraz harmonijne połączenie aktywności z kontemplacją, prowadząc do kształtowania odpowiedzialnych jednostek, zdolnych do autentycznego zaangażowania w życie społeczne. Pedagogika religii ks. prof. Kubika może być odpowiedzią na współczesne potrzeby edukacyjne, łącząc sprawdzone, tradycyjne metody z aktualnymi wymaganiami społecznymi, co czyni ją wartościową inspiracją dla dalszych badań i praktyki pedagogicznej.
Bibliografia
Ablewicz K. (2007). (Nie)obecność ducha w wychowaniu człowieka. Z filozofii kultury Bogdana Nawroczyńskiego, „Horyzonty Wychowania”, t. 6, nr 11, s. 57–79.
Adamski F. (red.) (2005). Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Archer M.S. (2019). Kultura i sprawczość. Miejsce kultury w teorii społecznej, przeł. P. Tomanek, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Beck U. (2012). Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bourdieu P. (1993). Sociology in Question, London: Sage.
Bourdieu P. (2009). Rozum praktyczny. O teorii działania, przeł. J. Stryjczyk, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Chałas K. (2006). Wychowanie ku wartościom, t. 1, Lublin‒Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Cipriani R., Prüfer P. (2021). Socjologia religii. Ujęcie systematyczno-historyczne, Toruń: Wydawnictwo Akapit.
Dziekoński S. (2010). Ksiądz profesor Władysław Kubik – dydaktyk w służbie katechezy, „Studia Gdańskie”, t. 27, s. 165–178.
Durkheim E. (2010). Elementarne formy życia religijnego. Systemy totemiczne w Australii, przeł. A. Zadrożyńska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Fleming D.L. (2013). Czym jest duchowość ignacjańska?, przeł. D. Piórkowski, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Fromm E. (1966). Szkice z socjologii religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa: Książka i Wiedza.
Gałkowski S. (2003). Rozwój i odpowiedzialność. Antropologiczne podstawy koncepcji wychowania moralnego, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Giddens A. (2012). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hajduk A. (2003), Kubik Władysław, [w:] R. Czekalski (red.), Słownik katechetyków polskich XX wieku, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, s. 118–122.
Horowski J. (2009). Podmiotowość w pedagogice chrześcijańskiej o inspiracji tomistycznej, „Paedagogia Christiana”, t. 24, nr 2, s. 64–78.
Horowski J. (2012). Teoria wychowania moralnego a filozoficzna koncepcja sumienia: Tomasz z Akwinu – Max Scheler – Jürgen Habermas, „Forum Pedagogiczne”, nr 2, s. 103–121.
Kiereś B. (2009). Współczesna pedagogika a problem godności człowieka, [w:] A. Szudra, K. Uzar (red.), Personalistyczny wymiar filozofii wychowania, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 183–188.
Królikowski W. (2004). Duchowy rozwój. Dynamika Ćwiczeń Duchowych św. Ignacego Loyoli, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Królikowski W. (2022). Istota i znaczenie Ćwiczeń duchowych św. Ignacego Loyoli dla rozwoju duchowego chrześcijanina, „Horyzonty Wychowania”, t. 21, nr 57, s. 21–31.
Królikowski W. (2023). The Ignatian Way of Discerning God’s Will: The Second Time for Making Election According to St. Ignatius of Loyola, „Verbum Vitae”, t. 41, nr 2, s. 395–407.
Kubik W. (1980). Orientacja antropologiczna w katechezie w świetle encykliki „Redemptor hominis”, „Katecheta”, nr 24, s. 49‒56, 108‒115.
Kubik W. (1987). Rozwój myśli dydaktycznej w polskiej literaturze katechetycznej w latach 1895‒1970, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Kubik W. (1990). Obowiązek formacji laikatu, „Horyzonty Wiary”, t. 1, nr 1, s. 5‒18.
Kubik W. (1993). W sprawie przygotowania katechetów. Biuletyn Katechetyczny, „Collectanea Theologica”, nr 3, s. 125‒128.
Kubik W. (2012). Proces przemian w polskiej katechetyce drugiej połowy XX wieku, [w:] R. Czekalski (red.), Kerygma. Biblia. Katecheza, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego, s. 59–81.
Lowney Ch. (2013). Heroiczne przywództwo. Tajemnice sukcesu firmy istniejącej ponad 450 lat, przeł. Ł. Malczak, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Marek Z. (2015). Duchowość, religia i wychowanie, „Pedagogika Społeczna”, t. 14, nr 1(55), s. 9–22.
Marek Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej, Kraków: Akademia Ignatianum w Krakowie.
Mariański J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Mielicka-Pawłowska H. (2021). Wychowanie do duchowości jako problem społeczeństwa ponowoczesnego, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 24, nr 1, s. 21–44.
Michalski J. (2004). Edukacja i religia jako źródło rozwoju egzystencjalno-kognitywnego. Studium hermeneutyczno-krytyczne, Toruń: Wydawnictwo UMK.
Nowak M. (1996). O pedagogikę wrażliwą na osobę i na wspólnoty osób, „Rocznik Nauk Społecznych”, t. 24, z. 2, s. 31‒52.
Rynio A. (1999). Katolicka myśl pedagogiczna. Próba syntezy, [w:] A. Rynio (red.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane, Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
Steczek B. (2007). Charakterystyczne rysy duchowości ignacjańskiej – inspiracją dla rozwoju człowieka, [w:] A. Hajduk, J. Mółka (red.), Pedagogika wiary. Książka dedykowana księdzu profesorowi Zbigniewowi Markowi w 60. rocznicę urodzin i 35. rocznicę kapłaństwa, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 73–84.
Szulakiewicz W. (2018). Religia i wychowanie w polskiej myśli pedagogicznej, [w:] M. Wierzbicki (red.), Religie a wychowanie do dialogu. Idee edukacyjne, filozoficzno-antropologiczne i teologiczne, Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego, s. 31–43.
Weber M. (2006). Socjologia religii. Dzieła zebrane. Etyka gospodarcza religii światowych, przeł. T. Zatorski, G. Sowinski, D. Motak, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Zdybicka Z.J. (2006). Człowiek i religia, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Jarosław Charchuła
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 3
Liczba cytowań: 0
