Paweł Kaźmierczak (1970–2024) – badacz i nauczyciel akademicki (W pierwszą rocznicę śmierci)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2025.2.011Słowa kluczowe
Paweł Kaźmierczak, filozofia edukacji, etyka, etyka zawodowa, pedagogika personalistycznaAbstrakt
Artykuł został poświęcony działalności naukowo-badawczej i dydaktycznej dr. hab. Pawła Kaźmierczaka, prof. UIK, przez 18 lat nauczyciela akademickiego Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. W dniu 10 sierpnia 2025 roku minie pierwsza rocznica jego śmierci. Odszedł w pełni sił twórczych, przegrywając z chorobą, do końca konsekwentnie realizując zaplanowane prace i planując kolejne projekty badawcze. Celem artykułu jest przedstawienie działalności Profesora w różnych wymiarach. W pierwszej części została ukazana jego droga naukowa uwzględniająca najważniejsze obszary poszukiwań badawczych, które zaowocowały kolejnymi stopniami naukowymi, ale przede wszystkim wieloma książkami, artykułami i tłumaczeniami, co dokumentuje przedstawiony na końcu tego artykułu wykaz jego najważniejszych prac. W części drugiej artykułu opisane zostały obszary jego działalności jako nauczyciela akademickiego Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie, widoczne w tematyce i celach realizowanych zajęć dydaktycznych. Wynikały one zarówno z zainteresowań badawczych, jak i skorelowane były z przynależnością organizacyjną w strukturach Uczelni. Autorzy przybliżają jego postać jako cenionego kolegę i współpracownika oraz oddanego i lubianego przez studentów nauczyciela akademickiego.
Bibliografia
Wykaz ważniejszych publikacji Pawła Kaźmierczaka (w układzie chronologicznym)
Kaźmierczak P. (2003). Personalistyczna koncepcja wychowania w nauczaniu Jana Pawła II, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Kaźmierczak P. (2006). Dylematy sumienia „katolików w potrzasku”, „Horyzonty Wychowania”, t. 5, nr 10, s. 300–312.
Kaźmierczak P. (2007). Model wychowania resocjalizującego, [w:] Z. Marek, M. Madej-Babula (red.), (Bez)radność wychowania...?, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 161–174.
Kaźmierczak P. (2007). Wychowanie do wolności w ruchach katolickich, „Horyzonty Wychowania”, t. 6, nr 11, s. 209–216.
Kaźmierczak P., Topij-Stempińska B. (2008). Wychowanie narodowe a wychowanie państwowe, „Horyzonty Wychowania”, t. 7, nr 14, s. 227–241.
Kaźmierczak P. (2009). Klub Inteligencji Katolickiej w Krakowie w latach 1956–1989, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Kaźmierczak P. (2010). Katolicy wobec PRL. Spór o granice kompromisu, [w:] Z. Karpus, B. Stachowiak (red.), Granice i świat współczesny, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 233–241.
Kaźmierczak P. (2010). „Państwo, którego nikt nie chciał”. Tożsamość austriacka w okresie międzywojennym, „Horyzonty Polityki”, t. 1, nr 1, s. 221–235.
Kaźmierczak P. (2010). Uchylanie żelaznej kurtyny. Międzynarodowe kontakty i inspiracje krakowskiego KIK-u w czasach PRL-u, [w:] B. Bodzioch-Bryła, R. Szczepaniak, K. Wałczyk (red.), Globalizacja w kulturze. Upowszechnienie czy uproszczenie?, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 253–266.
Kaźmierczak P. (2010). [rec.] Richard G. Malloy, Wiara która wyzwala. Jak być katolikiem we współczesnym świecie, „Horyzonty Wychowania”, t. 9, nr 17, s. 220–225.
Kaźmierczak P. (2011). Cel i znaczenie Polski w historiozoficznej koncepcji Feliksa Konecznego, „Horyzonty Polityki”, t. 2, nr 3, s. 229–245.
Kaźmierczak P. (2011). Dietrich von Hildebrand wobec narodowego socjalizmu, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Kaźmierczak P. (2011). Personalism versus Totalitarianism. Dietrich von Hildebrand’s Philosophical-Political Project, [w:] C.M. Gueye (red.), Ethical Personalism, Berlin–Boston: De Gruyter, s. 189–204.
Kaźmierczak P. (2012). Dietrich von Hildebrand and Political Theology: Catholic Austria versus National Socialism, [w:] P. Armada, A. Górnisiewicz, K. Matuszek (red.), The Problem of Political Theology, Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 149–160.
Kaźmierczak P. (2012). „Morderca robotników czy bohaterski kanclerz?”. Austriackie spory o Engelberta Dollfussa, [w:] A.P. Bieś, B. Topij-Stempińska, M. Chrost (red.), Pamięć, historia, polityka, Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 323–353.
Kaźmierczak P. (2013). Labour and Unemployment in the Light of Contemporary Catholic Social Teaching, [w:] L. Haburajová-Ilavská, K. Minarovičová, D. Bakovás (red.), I. Vyšehradské stretnutie „Sociálne služby ako pilier európskej spoločnosti“: recenzovaný zborník príspevkov z vedeckej konferencie s medzinárodnou účasťou, ktorá sa uskutočnila na Univerzite Konštantína Filozofa v Nitre v dňoch 25.–26. apríla 2013, Nitra: Univerzita Konštantína Filozofa v Nitre, s. 153–162.
Kaźmierczak P. (2014). Klub Inteligencji Katolickiej w Krakowie jako baza dla działań opozycyjnych w latach 1980–1989, [w:] K. Białecki (red.), Kluby Inteligencji Katolickiej jako przestrzeń działań niezależnych w latach osiemdziesiątych XX wieku, Warszawa–Poznań: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, s. 84–132.
Kaźmierczak P. (2015). A Report of the 3rd International Congress „The Word in Education. Good Practice in Times of Crisis”. Barcelona, November 27–28, 2015, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 18, s. 285–289.
Kaźmierczak P. (2015). Praca jako droga rozwoju i odpowiedzialności w autobiografii Alice von Hildebrand, „Horyzonty Wychowania”, t. 14, nr 30, s. 233–244.
Kaźmierczak P. (2016). Dietrich von Hildebrand. Konteksty pedagogiczne kategorii wartości i cnoty, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 19, nr 1, s. 93–106.
Kaźmierczak P. (2016). Dietricha von Hildebranda chrześcijańsko-konserwatywna krytyka narodowego socjalizmu, [w:] Ł. Święcicki, A. Wielomski, J. Ćwikła (red.), Niemiecka myśl polityczna wobec narodowego socjalizmu, Warszawa: Klub Zachowawczo-Monarchistyczny, s. 85–121.
Kaźmierczak P. (2016). Międzynarodowa Letnia Szkoła Filozofii i Edukacji: Wychowanie i hermeneutyka podmiotu, Kraków, 23–27.05.2016, „Studia Paedagogica Ignatiana” t. 19, nr 4 s. 225–229.
Kaźmierczak P. (2017). Czas biograficzny, czas historyczny i „Zeitgeist” w autobiografii Dietricha von Hildebranda, [w:] E. Dubas, A. Gutowska (red.), Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 167–179.
Kaźmierczak P. (2017). Czwarty międzynarodowy kongres: Słowo w edukacji. Wychowanie moralne przez sztukę i literaturę, Kraków, 27–28.10.2016, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 20, nr 1, s. 159–164.
Kaźmierczak P., Kaźmierczak M. (2017). Duchowe podwaliny Europy według Jana Pawła II i Benedykta XVI, [w:] red. A. Walulik, J. Mółka (red.), Septuaginta pedagogiczno-katechetyczna. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi dr. hab. Zbigniewowi Markowi SJ w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Kraków: Akademia Ignatianum, s. 329–337.
Kaźmierczak P. (2017). Edukacja jako praktyka w rozumieniu Alasdaira MacIntyre’a, [w:] I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.), Sprawności moralne a przestrzenie pedagogiczne, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 179–194.
Kaźmierczak P. (2017). Idea uniwersytetu katolickiego, „Pedagogika Szkoły Wyższej”, nr 1, s. 25–31.
Kaźmierczak P. (2017). Pedagogical Implications of Josef Seifert’s Adequate Personalism, „Espíritu”, t. 66, nr 153, s. 145–161.
Kaźmierczak P. (2017). MacIntyre and Lindbeck on Tradition, [rec.] David Trenery, Alasdair MacIntyre, George Lindbeck, and the Nature of Tradition, Pickwick Publications, Kindle Edition, 2014, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 20, nr 1, s. 137–141.
Kaźmierczak P. (2017). Pedagogiczne znaczenie Krucjaty Wyzwolenia Człowieka, „Paedagogia Christiana”, t. 39, nr 1, s. 199–213.
Kaźmierczak P. (2017). Teacher’s Professional Ethics, [w:] M. Kaźmierczak, M.T. Signes (red.), Palabra y educación: la reflexión de la práctica educativa a través de la palabra, Vigo: Editorial Academia del Hispanismo, s. 67–75.
Kaźmierczak P. (2018). Academia between Utopia and Dystopia: Francis Bacon, Ursula K. Le Guin, and Alasdair MacIntyre, „Multidisciplinary Journal of School Education”, nr 1(13), s. 149–159.
Kaźmierczak P. (2018). Alasdair MacIntyre’s Concept of Natural Law, „Espíritu”, t. 67, nr 156, s. 363–371.
Kaźmierczak P. (2018). Aquinas and Dante as MacIntyre’s Masters of Moral Education, [w:] P. Kaźmierczak, J. Rzegocka (red.), Moral Upbringing through the Arts and Literature, Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, s. 152–162.
Kaźmierczak P. (2018). Cnota jako fundament życia wartościowego w koncepcji Davida Carra, [w:] A. Cudowska (red.), Życie wartościowe w perspektywie aksjologii pedagogicznej, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, s. 69–80.
Kaźmierczak P. (2018). Mądrość praktyczna w tradycji neoarystotelesowskiej, [w:] I. Jazukiewicz (red.), Mądrość jako sprawność moralna w wychowaniu, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 113–126.
Kaźmierczak P., Rzegocka J. (red.) (2018). Moral Upbringing through the Arts and Literature, Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Kaźmierczak P. (2019). Etyka narracyjna. Opowieść o życiu nauczyciela, [w:] M. Drożdż (red.), Dostrzegać człowieka. Etyczna moc w wychowaniu, Tarnów: Artusgraf, KSW, s. 115–126.
Kaźmierczak P. (2019). Neoarystotelesowska filozofia edukacji w ujęciu Alasdaira MacIntyre’a, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Kaźmierczak P., Gałkowski S. (2020). The Challenges Posed by the Digital Revolution to Teaching Philosophy, „Teaching Philosophy”, t. 43, nr 3, s. 231–244.
Kaźmierczak P. (2020). Pedagogiczne implikacje teodramatyki Hansa Ursa von Balthasara, [w:] A. Fidelus, J. Michalski (red.), Człowiek, duchowość, wychowanie. Impulsy myśli o. Anselma Grüna, t. 1, Warszawa: Difin, s. 231–239.
Kaźmierczak P., Gałkowski S. (2021). Between Simmel’s Blasé Attitude and Intelligent Teachability, „Educational Theory” t. 71, nr 5, s. 651–664.
Kaźmierczak P., Gałkowski S. (2021). Pedagogical Relevance of the Ignatian Presupposition, „International Journal of Philosophy and Theology”, t. 82, nr 2, s. 193–203.
Kaźmierczak P., Gałkowski S. (2021). Teologia stworzenia i etyka ekologiczna. Wprowadzanie wątków ekologicznych do programu kształcenia katechetów, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 16, nr 5(63), s. 25–35.
Kaźmierczak P. (2022). Childhood and Youth of Adrienne von Speyr (1902–1967): A Case Study of Giftedness „Multidisciplinary Journal of School Education”, nr 2(22), s. 211–233.
Kaźmierczak P. (2024). Pedagogia i pedeutologia Ćwiczeń duchownych św. Ignacego w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 27, nr 2, s. 19–37.
Kaźmierczak P. (2024). Pedagogia świętych na kanwie teologii Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr, „Perspektywy Kultury”, nr 3(46), s. 391–404.
Tłumaczenia (w układzie chronologicznym)
Orsy L. (1992). Kontemplatywni w działaniu, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy. Księża Jezuici [współtłumacz: A. Mandziak].
McDonnell K., Montague G. T. (opr.) (1992). Rozniecanie ognia, Kraków: Wydawnictwo M [współtłumacz: K. Skorulski].
Aschenbrenner G. (1992). Życie z Jezusem, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy [współtłumacz: I. Dziasek].
Sacks S. (1999). Gdy nie potrafisz się modlić, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Martin G. (2003). Uczmy się modlić jak Chrystus. O modlitwie w Ewangelii, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Ketterman G. (2004). Jak uchronić dziecko przed przemocą. Poradnik dla rodziców, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Florian A. (2004). Symbol, słowo, piosenka: materiały dla katechetów do pracy z dziećmi, Wydawnictwo WAM.
Twork C.C. (2004). To ja chcę być Jezusem! Scenariusze zabaw i gier dla dzieci, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Harrington W.J. (2005). Rozwój duchowy – inspiracje biblijne, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Swan L. (2005). Zapomniane Matki Pustyni. Pisma, życie i historia, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Malloy R.G. (2009). Wiara daje wolność. Jak być katolikiem we współczesnym świecie, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Buijssen H. (2012, 2021). Depresja. Poradnik dla przyjaciół i rodziny, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Blum D., Kilian M. (2012). Pod skrzydłami nieba. Bóg w życiu naszej rodziny, Kraków: Wydawnictwo WAM. Księża Jezuici.
Schuhler P., Vogelgesang M. (2014) Wyłącz, zanim będzie za późno. Uzależnienie od komputera i Internetu, Kraków: Wydawnictwo WAM [współtłumacze: E. Sierosławska, I. Walczak].
Ratzinger J. (2016). Głód Boga. Kazania z Pentling, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Martin J. (2017). Jezus i ty. Modlitwa w życiu codziennym, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Manney J. (2017). Prosta modlitwa, która zmienia życie. Odkryj moc najważniejszej modlitwy św. Ignacego, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Thibodeaux M.E. (2017). Bóg i Ty. 34 drogi do lepszego życia, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Fegert J.M., Böhm B., Rassenhofer M. (2018). Reakcje na przypadki molestowania w Kościele katolickim na przykładzie Niemiec, [w:] A. Żak, E. Kusz (red.), Seksualne wykorzystywanie małoletnich w Kościele. Problem – odpowiedź Kościoła – doświadczenie polskie, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Manney J. (2021). Jak podejmować decyzje. Dokonywanie wyborów ze św. Ignacym, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Nadużycia seksualne w Kościele a tajemnica spowiedzi (2022). Kraków: Wydawnictwo WAM [współtłumacze: A.T. Kowalewska, A. Kaźmierczak].
Steindl-Rast D. (2022). Wdzięczność – serce modlitwy. Droga do pełni życia, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Źródła drukowane i wspomnienie
Gałkowski S. (2024). Pożegnanie dobrego człowieka – Pawła Kaźmierczaka, „Ignatianum. Półrocznik Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie”, t. 33, nr 2, s. 9–10.
Grudziński A. (2024), Sprawozdanie z konferencji naukowej „Teoria i praktyka pedeutologiczna w XX wieku”, Kraków, 21 kwietnia 2023 r., „Rozprawy z Dziejów Oświaty” t. 61, s. 403–408.
„Informator Akademicki Wydziału Pedagogicznego 2006/2007” (2006), s. 41.
„Informator Akademicki Wydziału Pedagogicznego 2008/2009” (2008), s. 158–159.
Instytut Nauk o Wychowaniu. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie. Indywidualne karty obciążeń dydaktycznych pracowników.
Netografia
Centralna Komisja do Spraw Tytułów i Stopni Naukowych. Postępowanie awansowe – Paweł Kaźmierczak. Autoreferat, https://www.ck.gov.pl/promotion/id/33891/type/l.html [dostęp:12.11.2024])
Ludzie nauki: Dr hab. Paweł Kaźmierczak, https://ludzie.nauka.gov.pl/ln/profiles/TSKHnxl1Ix0 [dostęp: 12.11.2024].
Konferencja Naukowa „Religijne przesłanki rozwoju pedagogiki”, https://ignatianum.edu.pl/artykul/konferencja-naukowa-religijne-przeslanki-rozwoju-pedagogiki” [dostęp:12.12.2024].
Odszedł śp. dr hab. Paweł Kaźmierczak, prof. UIK, Facebook, https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1243203026662591&id=100029187175341&set=a.658407698475463 [dostęp: 28.03.2025].
Pismo Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów do Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Skład Komisji, https://wydzialy.uksw.edu.pl/wp-ontent/uploads/sites/9/2022/12/ [dostęp:12.11.2024].
Skład Rady do Spraw Stopni Naukowych UIK, https://www.ignatianum.edu.pl/sklad-rady [dostęp: 20.03.2025].
Twardowski J., Spieszmy się, https://poezja.org/wz/Jan_Twardowski/1311/Spieszmy_sie [dostęp:12.12.2024].
Uchwała Nr 41/2019/2020 Rady Dyscypliny Instytutu Pedagogiki w dyscyplinie pedagogika UKSW w Warszawie z dnia 25.09.2020 r. w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego nauk społecznych w zakresie pedagogiki dr Pawłowi Kaźmierczakowi, https://wydzialy.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/9/2022/12/Uchwala-nr-41.pdf [dostęp:12.11.2024].
Uchwała Komisji habilitacyjnej w postępowaniu habilitacyjnym doktora Pawła Kaźmierczaka z dnia 15.07.2020 r. zawierająca opinię w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, https://wydzialy.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/9/2022/12/Uchwala-nr-41.pdf [dostęp:12.11.2024].
Urbaniak S., Kaźmierczak P., Pruś J., Zagrajmy w szachy, 24.06.2021, https://ignatianum.edu.pl/artykul/zagrajmy-w-szachy [dostęp:12.11.2024].
USOS UIK: Dzieje myśli chrześcijańskiej, https://usosweb.ignatianum.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/przedmioty/pokazZajecia&zaj_cyk_id=15816&gr_nr=1 [dostęp: 12.10.2024].
USOS UIK: Etyka zawodowa, https://usosweb.ignatianum.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/przedmioty/pokazZajecia&zaj_cyk_id=17825&gr_nr=1 [dostęp: 12.10.2024].
USOS UIK: Filozoficzne podstawy edukacji, https://usosweb.ignatianum.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/przedmioty/pokazPrzedmiot&kod=LOG-SJ%3EFILPED [dostęp: 12.10.2024].
USOS UIK: Historia filozofii, https://usosweb.ignatianum.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/przedmioty/pokazPrzedmiot&prz_kod=PED-NL%3EHistFil [dostęp:12.10.2024].
Wniosek z dnia 25 kwietnia 2019 o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, https://wydzialy.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/9/2022/12/Wniosek-dr-P.-Kazmierczak.pdf [dostęp:12.11.2024].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Ewa Miśkowiec, Andrzej Grudziński, Renata Spyrka-Chlipała
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 0
Liczba cytowań: 0
