Edukacja domowa szansą na rozwój metauczenia się. Biograficzna perspektywa mamy-edukatorki
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.4.003Słowa kluczowe
edukacja domowa, metauczenie się, rozwój kompetencji, samodzielne uczenie się, metoda biograficznaAbstrakt
Celem badania było jest zrozumienie, w jaki sposób edukacja domowa wpływa na rozwój kompetencji metauczenia się u dzieci, z perspektywy matki, która prowadzi taki sposób nauczania. Badanie koncentrowało się na zidentyfikowaniu motywacji, które skłoniły matkę do podjęcia edukacji domowej, analizie sposobu organizacji tego procesu oraz strategii stosowanych przez matkę-edukatorkę. Przeprowadzono badania jakościowe w oparciu o metodę biograficzną, wykorzystując wywiad narracyjny i analizę proksemiczną.
Wyniki badań wskazują, że edukacja domowa sprzyja rozwojowi metauczenia się, umożliwiając dzieciom lepsze zrozumienie własnych procesów poznawczych oraz rozwój takich umiejętności, jak krytyczne myślenie i refleksja nad własnym uczeniem się. Na podstawie analizy doświadczeń matki-edukatorki zaproponowano praktyczne rekomendacje dla rodziców i edukatorów.
Bibliografia
Bojarska-Sokołowska A. (2018). Domowa edukacja matematyczna dzieci i młodzieży, [w:] H. Kąkol (red.), Współczesne problemy nauczania matematyki, Fundacja „Matematyka dla Wszystkich”, s. 73–98.
Budajczak M. (2004). Edukacja domowa, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Budajczak M. (2017). Polska edukacja domowa jako „mise en abyme” między kondycją ludzką a społecznymi konstrukcjami oświatowymi, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 20, nr 3, s. 47–62.
Budajczak M. (2020). Rola rodziny i indywidualnych relacji w edukacji domowej, „Edukacja Alternatywna w Polsce”, t. 15, nr 2, s. 89–105.
Castells M. (2024). Advanced Introduction to Digital Society, Cheltenham–Northampton (MA): Edward Elgar Publishing.
Flavell J.H. (1979). Metacognition and Cognitive Monitoring: A New Area of Cognitive-developmental Inquiry, „American Psychologist”, t. 34, nr 10, s. 906–911, https://doi.org/10.1037/0003-066X.34.10.906
Flick U. (2012). Projektowanie badania jakościowego, przeł. P. Tomanek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Fundacja Edukacji Domowej (2023). Nowa jakość czy patologia? Edukacja domowa w Polsce – raport Fundacji Edukacji Domowej, Kraków: Fundacja Edukacji Domowej, https://domowa.edu.pl/raport-ed-2023/ [dostęp: 20.08.2024].
Jakubiak K. (2017). Polskie tradycje edukacji domowej, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 20 nr 3, s. 19–30, DOI: 10.12775/SPI.2017.3.001 [dostęp: 20.08.2024].
Klus-Stańska D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Konecki K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krasuska-Betiuk M., Dropia P. (2021). Blaski i cienie edukacji domowej w przekonaniach praktykujących ją matek, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 24, nr 1, s. 25–45, https://doi.org/10.34616/wwr.2021.1.025.045
Krawiec M., Tłuściak-Deliowska A. (2020). Edukacja domowa jako alternatywna forma realizacji obowiązku szkolnego. Stan polskich badań i perspektywy badawcze, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 191–202.
Krysztofik J., Piestrzyńska A., Walulik A. (2016). Strukturalna analiza biblijnych tekstów narracyjnych – implikacje pedagogiczne, „Jakościowe Badania Pedagogiczne”, t. 1, nr 1, s. 49–60, https://doi.org/10.18276/jbp.2016.1.1-04
Kwiatkowska H., Lewowicki T. (2010). Pedagogika dialogu. W poszukiwaniu modelu kształcenia nauczycieli w społeczeństwie wiedzy, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kwieciński Z. (2007). Socjologia edukacji. Zarys problematyki, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Lendzion K., Wołk A. (2023). Dlaczego rodzice edukują dzieci w domu? Motywy podjęcia edukacji domowej w świetle badań własnych, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 51, nr 3, s. 51–69, https://doi.org/10.18290/rns2023.0028
Marek Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Marek Z., Walulik A. (2019). Pedagogika świadectwa. Perspektywa antropologiczno-kerygmatyczna, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Marek Z., Walulik A. (red.) (2020). Pedagogika religii, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Martin-Chang S., Gould O.N., Meuse R.E. (2011). The Impact of Schooling on Academic Achievement: Evidence from Homeschooled and Traditionally Schooled Students, „Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du comportement”, t. 43, nr 3, s. 195–202, https://doi.org/10.1037/a0022697
Minczanowska A. (2018). Homeschooling po polsku, czyli kilka refleksji o stanie edukacji domowej w Polsce, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 13, nr 4(50), s. 129–140, DOI: 10.14632/eetp.2018.13.50.129
Ministerstwo Edukacji Narodowej (1991). Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz.U. 1991, nr 95, poz. 425).
Ministerstwo Edukacji Narodowej (1999). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki dla dzieci i młodzieży poza szkołą (Dz.U. 1999, nr 14, poz. 115).
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2017). Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017, poz. 59, z późn. zm.).
Ministerstwo Edukacji Narodowej (2020). Informacja o realizacji zadań oświatowych w roku szkolnym 2019/2020, Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej, https://www.gov.pl/web/edukacja/informacja-o-realizacji-zadan-oswiatowych-20192020 [dostęp: 20.08.2024].
Ministerstwo Edukacji Narodowej (2021). Ustawa o zmianie ustawy Prawo oświatowe z dnia 12 maja 2021 r. (Dz.U. 2021, poz. 1182).
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2021). Informacja o realizacji zadań oświatowych w roku szkolnym 2020/2021, Warszawa: Ministerstwo Edukacji i Nauki, https://www.gov.pl/web/edukacja/informacja-o-realizacji-zadan-oswiatowych-20202021 [dostęp: 20.08.2024].
Mółka M., Lasoń A. (2020). Inkluzja społeczna osób bezdomnych: Badania narracyjne, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Przybylska I. (2020). Język obcy obszarem uczenia się dorosłego w średnim wieku, „Edukacja Dorosłych”, t. 83, nr 2, s. 101–111, https://doi.org/10.12775/ED.2020.016
Ray B.D. (2009). Homeschool Progress Report 2009: Academic Achievement and Demographics, Salem (OR): National Home Education Research Institute.
Ray B.D. (2021). Home Education: The Current Picture – 2019, Salem (OR): National Home Education Research Institute, https://www.nheri.org/research [dostęp: 20.08.2024].
Rubacha K. (2003). Metody zbierania danych w badaniach pedagogicznych, [w:] B. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 34–58.
Rubacha K. (2008). Metodologia badań nad edukacją, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Sennett R. (2006). The Culture of the New Capitalism, New Haven (CT): Yale University Press.
Silverman D. (2023). Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, przeł. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stowarzyszenie Edukacji w Rodzinie (2020). Raport na temat stanu edukacji domowej w Polsce, https://domowa.edu.pl/raport-ed-2023/ [dostęp: 20.08.2024].
Urbaniak-Zając D. (2008). Rzeczywistość pedagogiczna a sposoby jej poznawania – perspektywa interpretacyjna, [w:] K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 185–200.
Uszyńska-Jarmoc J. (2010). Metauczenie się dzieci w młodszym wieku szkolnym, [w:] E. Jaszczyszyn, J. Szada-Borzyszkowska (red.), Edukacja dziecka – mity i fakty, Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, s. 63–75.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Danuta Kądziołka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 78
Liczba cytowań: 0