Platon i Arystoteles.
Relacja mistrz – uczeń we wczesnej Akademii
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2021.3.001Słowa kluczowe
Akademia, Platon, Arystoteles, mistrz, edukacja filozoficzna, Akademia, Platon, Arystoteles, mistrz, edukacja filozoficznaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza relacji mistrz – uczeń na przykładzie stosunku, jaki łączył Platona, założyciela Akademii, z Arystotelesem, jej najwybitniejszym wychowankiem. Stagirytę postrzega się zazwyczaj jako odstępcę od platonizmu. Jest to uzasadnione tylko wtedy, kiedy relację mistrz – uczeń postrzega się w paradygmacie szkolnym. Na podstawie analizy zachowanych świadectw oraz dyskusji, jaka toczy się wśród współczesnych badaczy na temat wczesnej Akademii, wysuwam w artykule twierdzenie, że Platon stworzył nowy model współpracy z uczniami, który określiłem jako „naukowy”. Charakteryzują go: brak ortodoksyjnej doktryny we wczesnej Akademii, otwarte dyskusje mistrza z uczniami nad założeniami i aporiami nauki o Ideach, absolutna swoboda akademików w prowadzeniu samodzielnych badań, ich intelektualna niezależność, prowadząca nawet do odrzucenia nauk mistrza. W wypadku Arystotelesa poskutkowało to nie tylko sformułowaniem oryginalnych koncepcji w ramach fizyki, metafizyki, polityki i etyki, ale także innym modelem pracy naukowej i praktyki pedagogicznej, jakie zastosował w swojej własnej szkole. Mimo to wysuwam wniosek, że Stagirytę należy określać jako prawdziwego platonika – wiernego ucznia i najwybitniejszego kontynuatora nauk mistrza. Arystoteles pozostał bowiem wierny najistotniejszemu przesłaniu Platona: że filozoficzny model życia – bios theoretikos – stanowi powołanie człowieka.
Bibliografia
Arystofanes (1963). Chmury, przeł. A. Sandauer, Warszawa: Czytelnik.
Arystoteles (1990). Dzieła wszystkie, t. 1, przeł. K. Leśniak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Arystoteles (1990). Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. K. Leśniak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Arystoteles (1996). Dzieła wszystkie, t. 5, przeł. D. Gromska, L. Regner, W. Wróblewski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Berti E. (2016). Profil Arystotelesa, przeł. M.A. Wesoły, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Bloch H. (1940). Historical Literature of the Fourth Century B.C., „Harvard Studies in Classical Philology”, suppl. 1, s. 303–376.
Cherniss H. (1945). The Riddle of the Early Academy, Berkeley (CA): University of California Press.
Diogenes Laertios (1988). Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Düring I. (1950). Notes on the History of the Transmission of Aristotle’s Writings, „Göteborgs Högskolas Årsskrift”, t. 56, s. 37–70.
Gerson L.P. (2005). Aristotle and Other Platonists, Ithaca (NY): Cornell University Press.
Jackson H. (1920). Aristotle’s Lecture-Room and Classes, „Journal of Philology”, t. 35, s. 191–200.
Jaeger W. (1948). Aristotle: Fundamentals of the History of His Development, Oxford: Oxford University Press.
Kahn Ch.H. (2018). Platon i dialog sokratyczny, przeł. M. Filipczuk, Warszawa: Fundacja Świętego Mikołaja; Redakcja „Teologii Politycznej”.
Lynch J.P. (1972). Aristotle’s School: A Study of Greek Educational Institution, Berkeley (CA): University of California Press.
Morrison D.R. (1994). Xenophon’s Socrates as Teacher, [w:] The Socratic Movement, red. P. Vander Waerdt, Ithaca (NY)–London: Cornell University Press, s. 181–208.
Nock A.D. (1933). Conversion, Oxford: Oxford University Press.
Paczkowski P. (2009). Czego nie wiemy o Akademii Platona, [w:] Philosophiae Itinera. Studia i rozprawy ofiarowane Janinie Gajdzie-Krynickiej, red. J. Jaskóła, A. Olejarczyk, A. Pacewicz, Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, s. 355–363.
Platon (1987). Listy, przeł. M. Maykowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Platon (1990). Państwo, przeł. W. Witwicki, Warszawa: Wydawnictwo Akme.
Platon (1999). Dialogi, t. 1–2, przeł. W. Witwicki, Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Reale G. (1996). Historia filozofii starożytnej, t. 2: Platon i Arystoteles, przeł. E.I. Zieliński, Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
Reale G. (1999). Historia filozofii starożytnej, t. 3: Systemy epoki hellenistycznej, przeł. E.I. Zieliński, Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
Saffrey H.D. (1968). Ageōmetrētos mēdeis eisitō. Une inscription légendaire, „Revue des études grecques”, t. 81, s. 67–87.
Skowroński L. (2014). Arystoteles o celu ludzkiego życia. Ku nowej interpretacji „Etyki nikomachejskiej”, Nowa Wieś nad Drwęcą: Wydawnictwo Rolewski.
Vinogradoff P. (1922). Outlines of Historical Jurisprudence, t. 2, Oxford: Oxford University Press, s. 119–127.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Studia Paedagogica Ignatiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 629
Liczba cytowań: 0