Kreatywność metodologiczna w badaniach pedagogicznych
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2018.008Słowa kluczowe
kreatywność metodologiczna, kreatywność w badaniach edukacyjnych, kryteria ewaluacji projektów badawczychAbstrakt
Celem tego artykułu jest opisanie i wyjaśnienie zjawiska kreatywności metodologicznej (kreatywności) w badaniach pedagogicznych (edukacyjnych). "Kreatywność metodologiczna" jest postawą twórczą przyjętą przez naukowców, którzy nie ograniczają się do powielania istniejących procedur badawczych i metod, odkrywają i definiują nowe problemy badawcze oraz innowacyjnie konstruują i przeprowadzają badania, a następnie tworzą na tej podstawie nową jakość w dziedzinie nauki. Autor, na podstawie definicji twórczości metodologicznej Dariusza Kubinowskiego, w kolejnych częściach artykułu opisuje komponenty tej kreatywności w podziale na etapy badań. Powstaje również szereg pytań dotyczących tego, czy i jak metodologiczna kreatywność jest wykorzystywana jako kryterium oceny projektów badawczych i formułuje negatywny wniosek na ten temat.Bibliografia
Andreski, S. (2002). Czarnoksięstwo w naukach społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Beveridge, W. I. B. (1960). Sztuka badań naukowych. Warszawa: PZWL.
Cackowski, Z. (1964). Problemy i pseudoproblemy. Warszawa: Książka i Wiedza.
Chalmers, A. (1997). Czym jest to, co zwiemy nauką? Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.
Cropley, D. H., Cropley, A. J. (2015). The Psychology of Innovation in Organizations. New York: Cambridge University Press.
Dunbar, K. (1999). Science, W: M. A. Runco, S. R. Pritzker (red.), Encyclopedia of Creativity, San Diego: Academic Press.
Feist, G. J. (2006). The psychology of science and the origin of the scientific mind. New Haven: Yale University Press.
Feyerabend, P. K. (1996). Przeciw metodzie. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.
Hadamard, J. (1964). Psychologia odkryć matematycznych. Warszawa: PWN.
Jay, E. S., Perkins, D. N. (1997). Problem Finding: The Search for Mechanism, W: M. A. Runco (red.), The Creativity Research Handbook, Volume one. Cresskill: Hampton Press.
Klausen, S. H. (2013). Sources and conditions of scientific creativity, W: K. Thomas, J. Chan (red.), Handbook of Research on Creativity. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd. Kozielecki, J. (1979). Nauka a osobowość. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kubinowski, D. (2013). Idiomatyczność. Emergencja. Synergia. Rozwój badań jakościowych w pedagogice polskiej na przełomie XX i XXI wieku. Lublin: Wydawnictwo Makmed.
Kuhn, T. S. (1968). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: PWN.
Kuhn, T. S. (1985). Dwa bieguny. Warszawa: PIW.
Motycka, A. (1984). Relatywistyczna wizja nauki. Wprowadzenie: filozoficzny spór o naukę. Wrocław: Ossolineum.
Motycka, A. (1998). Nauka a nieświadomość. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum.
Pieter, J. (1971). Psychologia nauki. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Popper, K. R. (1999). Droga do wiedzy. Domysły i refutacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Popper, K. R. (2002). Logika odkrycia naukowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Root-Bernstein, R., Root-Bernstein, M. (2004). Artistic Scientists and Scietific Artists: The Link Beetween Polymathy and Creativity, W: R. J. Sternberg, E. L. Grigorenko, J. L. Singer (red.), Creativity. From Potential to Realization. Washington: American Psychological Association.
Runco, M. A. (red.) (1997). The Creativity Research Handbook, volume 1. Cresskill: Hampton Press.
Runco, M. A. (red.) (2012a). The Creativity Research Handbook, volume 2. Cresskill: Hampton Press.
Runco, M. A. (red.) (2012b). The Creativity Research Handbook, volume 3. Cresskill: Hampton Press.
Runco, M. A. (2014). Creativity. Theories and Themes: Research, Development and Practice, second ed., San Diego: Academic Press.
Sawyer, R. K. (2003). Emergence in Creativity and Development, W: R. K. Sawyer, V. John-Steiner, S. Moran, R. J. Sternberg, D. H. Feldman, J. Nakamura, M. Csikszentmihalyi (red.), Creativity and Development. New York: Oxford University Press.
Sawyer, R. K. (2012). Explaining Creativity. The Science of Human Innovation, second ed. New York: Oxford University Press.
Selye, H. (1967). Od marzenia do odkrycia naukowego. Warszawa: PWZL.
Simonton, D. K. (2004). Creativity in Science. Chance, Logic, Genius, and Zeitgeist. New York: Cambridge University Press.
Simonton, D. K. (2017). Creative Productivity Across Life Span, W: J. A. Plucker (red.), Creativity and Innovation. Theory, Research, Practice. Waco: Prufrock Press Inc.
Szmidt, K. J. (2006). Teoretyczne i metodyczne podstawy procesu rozwijania zdolności myślenia pytajnego, W: W. Limont i J. Cieślikowska (red.), Dylematy edukacji artystycznej, tom II. Edukacja artystyczna a potencjał twórczy człowieka. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Szmidt, K. J. (2010a). ABC kreatywności. Warszawa: Difin.
Szmidt, K. J. (2010b). Geneza pytań problemowych w badaniach pedagogicznych: dziedziczenie, odkrycie, zredefiniowanie, W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K. J. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Szmidt, K. J. (2013). Szkoła wyższa kuźnią geniuszy czy buchalterów naukowych? Rozważania krytyczne o jakości kształcenia w świetle teorii pomiaru geniuszu naukowego Deana K. Simontona, W: J. Piekarski, L. Tomaszewska, A. Głowala, M. Kamińska (red.), Nowa jakość w edukacji. Płock: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
Szmidt, K. J. (2016). Sesje twórczej pomysłowości dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych. Gliwice: Wydawnictwo HELION.
Weisberg, R. W. (2006). Creativity. Understanding Innovation in Problem Solving, Science, Invention and the Arts. Hoboken: John Wileys & Sons Inc.
Wopert, L. (1996). Nienaturalna natura nauki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1646
Liczba cytowań: 0