Toward Man and God: Professor Jerzy Bagrowicz’s Pedagogy of Religion
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2025.2.009Keywords
Jerzy Bagrowicz, pedagogy of religion, pastoral theology, catechetics, interdisciplinarity, dialogueAbstract
In this article, the scholarly achievements of Fr. Prof. Jerzy Bagrowicz in the field of religious pedagogy are subjected to a historical and hermeneutical analysis. The history of Prof. Bagrowicz’s academic and popularizing achievements shows the need for a dialogical approach to issues related to religious education and upbringing. It is also worth placing such research on scientific biography in the historical context, which allows for a proper reflection of the author’s intentions, a correct reading of his pedagogical and theological ideas, and an appreciation of the prophetic nature of his teaching. As a result of reading the books and articles of the Toruń-based pedagogue and theologian, enriched by an interview with him, it was possible to distinguish two basic periods in Prof. Bagrowicz’s scholarly activity. The analysis of his writings not only in the field of religious pedagogy, but also his theological reflection on pastoral theology and catechetics, indicates the need for an interdisciplinary approach, especially with regard to the main subject of research. The very placing of religious pedagogy on the intersection of between theology and pedagogy calls for further interdisciplinary research .
References
Bagrowicz J. (1979). Z problematyki katechizacji rodziców, „Ateneum Kapłańskie”, t. 93, s. 205–212.
Bagrowicz J. (1985). Katecheza epoki dialogu, „Ateneum Kapłańskie”, t. 104, s. 238–250.
Bagrowicz J. (1993). Uwarunkowania skuteczności katechezy. Studium pastoralno-katechetyczne w oparciu o dorobek Josepha Colomba, Włocławek: Ateneum Kapłańskie.
Bagrowicz J. (1994). Jak dzisiejszemu człowiekowi mówić o Bogu?, [w:] B. Bejze (red.), Jak dzisiejszemu człowiekowi mówić o Bogu?, Warszawa: Civitas Christiana, s. 17–20.
Bagrowicz J. (1996). Żydzi i judaizm w katechezie Kościoła katolickiego, „Znak”, nr 3(490), s. 68–84.
Bagrowicz J. (1997a). Katechizacja młodzieży w sytuacji przemian współczesnego pokolenia, „Studia Theologica Varsaviensia”, nr 1(35), s. 185–216.
Bagrowicz J. (1997b). Współczesna młodzież, „Ateneum Kapłańskie”, t. 128, s. 3–15.
Bagrowicz J. (1997c). Żydzi i judaizm w katechezie Kościoła katolickiego ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji katechezy w Polsce, [w:] K. Pilarczyk (red.), Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 123–141.
Bagrowicz J. (1998). Ideał wychowawczy Starego Przymierza (I). Pedagogia Przymierza w Pięcioksięgu, „Paedagogia Christiana”, t. 2, s. 5–23.
Bagrowicz J. (1999a). Pedagogia Patriarchów (I). Abraham – człowiek otwarty na nieznane, „Paedagogia Christiana”, t. 4, s. 68–78.
Bagrowicz J. (1999b). Pedagogia Przymierza (II). Założenia pedagogii rodziny w świetle Biblii, „Paedagogia Christiana”, t. 3, s. 47–64.
Bagrowicz J. (1999c). Wychowawcza opieka nad dzieckiem w tradycji biblijnej Starego Przymierza, [w:] B. Smolińska-Theiss (red.), Pokój z dziećmi: pedagogika chrześcijańska wobec zagrożeń rozwoju dziecka, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 28–40.
Bagrowicz J. (2000a). Edukacja religijna współczesnej młodzieży. Źródła i cele, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J. (2000b). Pedagogia Patriarchów (II). Jakub – od ateizmu praktycznego do wiary świadomej, „Paedagogia Christiana”, t. 5, s. 9–22.
Bagrowicz J. (2000c). Pedagogia Patriarchów (III). Historia Józefa Egipskiego – wierność prawu Bożemu w życiu osobistym i społecznym, „Paedagogia Christiana”, t. 6, s. 9–18.
Bagrowicz J. (2001). Pedagogia Patriarchów (IV). Mojżesz – wychowawca narodu, „Paedagogia Christiana”, t. 7, s. 9–24.
Bagrowicz J. (2005). Pedagogika chrześcijańska – pedagogika religii (religijna) – katechetyka. Podobieństwa i różnice, [w:] P. Tomasik (red.), Abyśmy podtrzymywali nadzieję, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, s. 28–52.
Bagrowicz J. (2006a). Towarzyszyć wzrastaniu. Z dyskusji o metodach i środkach edukacji religijnej młodzieży, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J. (2006b). „Żywe bowiem jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny” (Hbr 4,12), „Teologia i Człowiek”, t. 7–8, s. 15–30.
Bagrowicz J. (2008). Stawać się bardziej człowiekiem. Z podstaw edukacji religijnej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J. (red.) (2011a). „Adamie, gdzie jesteś?” (Rdz 3,9) – współczesne dysputy o człowieku. Materiały sesji naukowej zorganizowanej w Toruniu w dniach 5–6 listopada 2010 roku, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
Bagrowicz J. (2011b). Ku Bogu i człowiekowi – wychowanie na czas przełomu, [w:] M. Cichosz, R. Leppert (red.), Współczesne środowiska wychowawcze. Stan obecny i kierunki przemian, Bydgoszcz: Kujawsko Pomorska Szkoła Wyższa, s. 123–150.
Bagrowicz J. (2012). Czy wiemy, co sprawujemy? Wtajemniczenie w liturgię Mszy świętej, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Bagrowicz J. (2014). „Gdzie nie ma ogrodzenia, rozdrapią posiadłość” (Syr 36,25). O Dekalogu w epoce odrzucenia norm i wartości, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Bagrowicz J. (2015). „Naznaczcie wasze dziecko znakiem Jezusa Chrystusa”. O właściwe przeżywanie sakramentu chrztu, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Bagrowicz J. (2016). (Recenzja): Helena Słotwińska, Pedagogika religii w relacjach z dyscyplinami teologicznymi, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016, „Paedagogia Christiana”, t. 38, s. 281–285.
Bagrowicz J. (2017). „Nie wycofujemy się!”, czyli o możliwości dialogu z islamem, „Studia Włocławskie”, t. 19, s. 77–92.
Bagrowicz J., Girzyńska B. (1999). Z dyskusji o modelu rodziny w publicystyce wokół Konferencji w Kairze (1994) i Pekinie (1995), „Paedagogia Christiana”, t. 3, s. 181–200.
Bagrowicz J., Jankowski S. (2005). „Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie” (Pwt 8,5). Studia z pedagogii biblijnej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J., Rogalska B. (2000). Wpływ rodziców na proces kształtowania się obrazu Boga u dzieci do szóstego roku życia w świetle literatury psychopedagogicznej, „Paedagogia Christiana”, t. 6, s. 151–160.
Horowski J. (2018). O Księdzu Profesorze Jerzym Bagrowiczu i jego refleksji pedagogicznoreligijnej, „Karto-Teka Gdańska”, nr 1(2), s. 89‒93.
Kiciński A (2007). Katechetyka a pedagogika religijna, [w:] Kiciński A. (red.), Katechetyka i katecheza u progu XXI wieku, Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha.
Malewska E., Śliwerski B. (red.) (2003). Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Materiały z IV Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Słotwińska H. (2016). Pedagogika religii w relacjach z dyscyplinami teologicznymi, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Wawro W. (2003). (Recenzja): Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Materiały z IV Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, red. Eugenia Malewska i Bogusław Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2003, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 31, nr 1, s. 149–155.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Adam Machowski

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 3
Number of citations: 0