Ethical Dimensions of Teaching: Insights from Andrzej Michał de Tchorzewski’s Pedeutological Work (1943–2024)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.2.006Keywords
Andrzej M. de Tchorzewski, pedeutology, ethics of the teaching profession, moral values, moral duties, moral skillsAbstract
This article focuses on the ethical considerations within the teaching profession as explored in the scholarly endeavors of Professor Andrzej Michał de Tchorzewski. His publications notably examine the realm of values, obligations, and moral competencies inherent in the role of a teacher. These ethical categories can be considered rudimentary in discussions surrounding teacher ethics, as they significantly determine the nature of teachers’ professional engagement and influence the efficacy of pedagogical practices across various educational contexts. The purpose of this discussion is to elucidate the axiological, deontological, and aretological dimensions of the teaching profession as conceptualized in de Tchorzewski’s pedeutological work.
An analysis of de Tchorzewski contributions reveals a profound concern for the ethical underpinnings of teachers’ professional endeavors, which is of vital importance in an ever-evolving and unpredictable educational landscape. Considering de Tchorzewski’s extensive body of ethical and pedeutological scholarship, the reflections presented herein serve as a modest prolegomenon to his broader corpus of work.
References
Adamski F. (1999). Kulturowe i polityczne podłoże rozchwiania aksjonormatywnego ładu społeczno-moralnego, [w:] F. Adamski, A.M. de Tchorzewski (red.), Edukacja wobec dylematów moralnych współczesności, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 11–18.
Jakubiak K. (2018). Prof. dr hab. Andrzej Michał Tomasz de Tchorzewski – biografia naukowa, [w:] M. Chrost, K. Jakubiak (red.), Wychowanie – socjalizacja – edukacja. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. dr. hab. Andrzejowi Michałowi de Tchorzewskiemu z okazji 75. rocznicy urodzin i 50-lecia pracy naukowej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, s. 27–33.
Jundziłł I. (2018). Laudacja na cześć mojego Ucznia – Jubilata, [w:] M. Chrost, K. Jakubiak (red.), Wychowanie – socjalizacja – edukacja. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. dr. hab. Andrzejowi Michałowi de Tchorzewskiemu z okazji 75. rocznicy urodzin i 50-lecia pracy naukowej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, s. 21–25.
Klimowicz E. (1994). Aretologia, [w:] S. Jedynak (red.), Mały słownik etyczny, Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza „Branta”, s. 17.
Kwaśniewska K., Rak M. (1994). Naukowcy Bydgoszczy. Słownik biograficzny 1994, Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, s. 193–194.
Leguerinel A., J.-A. (2018). Bibliografia Andrzeja Michała de Tchorzewskiego (1970–2018), [w:] M. Chrost, K. Jakubiak (red.), Wychowanie – socjalizacja – edukacja. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. dr. hab. Andrzejowi Michałowi de Tchorzewskiemu z okazji 75. rocznicy urodzin i 50-lecia pracy naukowej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, s. 43–59.
Milerski B., Śliwerski B. (red.). (2000). Pedagogika. Leksykon PWN, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Molesztak A., Tchorzewski A., Wołoszyn W. (1994). W kręgu powinności moralnych nauczyciela, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
Molesztak A., Tchorzewski A., Wołoszyn W. (1996). W kręgu wartości moralnych nauczyciela, Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.
Szewczyk K. (1998). Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tchorzewski A. (1985). O potrzebie nauczania pedeutologii z elementami deontologii nauczycielskiej w uczelniach pedagogicznych, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Pedagogiczne”, z. 13, s. 145–157.
Tchorzewski A. (1993). Miejsce etyki i deontologii nauczycielskiej w polskiej myśli pedagogicznej, [w:] A.M. Tchorzewski (red.), Problemy etyczno-deontologiczne zawodu nauczycielskiego w okresie przemian ustrojowych w Polsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, s. 17–32.
Tchorzewski A.M. (1994a). Dyskurs wokół wartości i powinności moralnych nauczyciela, [w:] A.M. Tchorzewski (red.), Rola wartości i powinności moralnych w kształtowaniu świadomości profesjonalnej nauczycieli, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, s. 7–9.
Tchorzewski A.M. (1994b). Prawość jako zasadnicza postawa i powinność moralna nauczyciela, [w:] A.M. Tchorzewski (red.), Rola wartości i powinności moralnych w kształtowaniu świadomości profesjonalnej nauczycieli, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, s. 71–76.
Tchorzewski A.M. (1997a). Świat wartości i powinności nauczyciela w procesach edukacyjnych, [w:] W.M. Wołoszyn (red.), Aksjodeontologiczne aspekty relacji osobowych w procesach edukacyjnych, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, s. 71–75.
Tchorzewski A. (1997b). Odpowiedzialność jako wskaźnik postawy moralnej nauczyciela, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Pedagogiczne”, z. 30, s. 45–50.
Tchorzewski de A.M. (1998a). Wielopłaszczyznowa odpowiedzialność nauczyciela, [w:] A.M. de Tchorzewski (red.), Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, Bydgoszcz: Wydawnictwo Wers, s. 89–100.
Tchorzewski A.M. (1998b). Prawda i dobro jako siła sprawcza etyki nauczycielskiej, [w:] A. Andrzejuk (red.), Zagadnienie etyki zawodowej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Navo, s. 29–35.
Tchorzewski de A.M. (1999a). Nauczyciel w sytuacji konfliktu wartości, [w:] F. Adamski, A.M. de Tchorzewski (red.), Edukacja wobec dylematów moralnych współczesności, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 33–37.
Tchorzewski de A.M. (1999b). Etyczno-deontologiczne aspekty działalności zawodowej pracy nauczyciela akademickiego, [w:] K. Duraj-Nowakowa (red.), Nauczyciele akademiccy w procesie kształcenia pedagogów, Kraków–Łowicz: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna, s. 73–82.
Tchorzewski de A.M. (1999c). Wolność jako wartość i problem edukacyjny. Wprowadzenie, [w:] A M. de Tchorzewski (red.), Wolność jako wartość i problem edukacyjny, Bydgoszcz: Wydawnictwo Wers, s. 5–8.
Tchorzewski de A.M. (2000a). Podstawowe wyznaczniki postawy moralnej nauczyciela, [w:] M. Jakowicka, K. Stech (red.), Pedagogiczne aspekty praw człowieka i konwencji praw dziecka. Założenia i rzeczywistość, Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego, s. 97–103.
Tchorzewski de A.M. (2000b). Tolerancja jako element etosu nauczyciela akademickiego, [w:] A.M. de Tchorzewski, W.M. Wołoszyn-Spirka (red.), Tolerancja jako wartość i problem edukacyjny, Bydgoszcz: Wydawnictwo Wers, s. 103–108.
Tchorzewski de A.M. (2001). Wyzwania i wybory moralne w pracy nauczyciela akademickiego, „Pedagogika Szkoły Wyższej”, nr 18, s. 69–73.
Tchorzewski de A.M. (2003). Deontologia nauczycielska, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1: A–F, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 640–643.
Tchorzewski de A.M. (2005). Prawość – atrybut czy aberracja w procesie kształcenia akademickiego, „Edukacja”, nr 4, s. 62–76.
Tchorzewski de A.M. (2006a). Odpowiedzialność nauczyciela akademickiego (między dyskursywnym sporem a onirycznym dialogiem), [w:] K.W. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, Szczecin: Oficyna In Plus, s. 343–349.
Tchorzewski de A.M. (2006b). Etyka zawodu nauczyciela akademickiego. Między tradycją a współczesnością, [w:] K.W. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, Szczecin: Oficyna In Plus, s. 335–342.
Tchorzewski de A.M. (2008). Rzecz o trzech obszarach formacji osobowościowej pedagoga, „Ruch Pedagogiczny”, nr 3–4, s. 5–11.
Tchorzewski de A.M. (2010). Sprawności moralne nauczyciela jako element profesjonalizmu pedagogicznego, [w:] A. Karpińska (red.), Dialog o edukacji wobec zmian w globalizującym się świecie, Białystok: Trans Humana, s. 207–216.
Tchorzewski de A.M. (2012). Miłość jako praprzyczyna wychowania, [w:] I. Jazukiewicz (red.), Wychowanie jako mądrość miłości, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 41–59.
Tchorzewski de A.M. (2013a). Wychowanie zdrowotne jako obszar urzeczywistniania się sprawności moralnych, [w:] K. Guzowski, A. Kostenecka, G. Barth (red.), Osoba a wychowanie, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 83–102.
Tchorzewski de A.M. (2013b). Sprawności moralne jako wyraz świadomości wychowawczej i kultury pedagogicznej, [w:] I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.), Sprawności moralne wychowawcy, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 11–27.
Tchorzewski de A.M. (2014). O potrzebie i pożytkach nadziei w wychowaniu, [w:] I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.), Nadzieja i sprawiedliwość jako sprawności moralne w wychowaniu, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 17–30.
Tchorzewski de A.M. (2015). Męstwo jako cnota i sprawność moralna elementem formacji pedagoga, [w:] I. Jazukiewicz (red.), Męstwo i długomyślność jako sprawności moralne w wychowaniu, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 59–73.
Tchorzewski de A.M. (2016a). O potrzebie zmian w formacji profesjonalnej nauczycieli, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, nr 3, s. 33–50, DOI: 10.17951/lrp.2016.35.3.33
Tchorzewski de A.M. (2016b). Rudymentarne właściwości formacji osobowościowej nauczyciela-wychowawcy, [w:] A. Karpińska, M. Zińczuk, P. Remża (red.), Edukacja wobec niepowodzeń i szans ich minimalizacji, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 225–241.
Tchorzewski de A.M. (2016c). Metafizyka i doświadczanie godności, [w:] I. Jazukiewicz, A.M. de Tchorzewski (red.), Godność jako wartość i problem edukacyjny, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 19–34.
Tchorzewski de A.M. (2017). Cnoty, wartości i sprawności moralne kategoriami języka nauk pedagogicznych, [w:] I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.), Sprawności moralne a wartości, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 13–33.
Tchorzewski de A.M. (2018). Nadzieja – cnota usprawniająca jakość życia współczesnego człowieka, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 21, nr 4, s. 31–54, DOI: 10.12775/SPI.2018.4.002
Tchorzewski de A.M. (2020a). Rzecz o godności, autorytecie i odpowiedzialności nauczyciela w czasach chaosu aksjonormatywnego, „Horyzonty Wychowania”, t. 19, nr 50, s. 161–176, DOI: 10.35765/hw.1982
Tchorzewski de A.M. (2020b). Nauczyciel w paradygmacie formacji osobowościowej, „Studia Paedagogica Ignatiana”, t. 23, nr 4, s. 19–46, DOI: 10.12775/SPI.2020.4.001
Tchorzewski de A.M. (2022). Rzecz o kształtowaniu tożsamości zawodowej nauczyciela, „Roczniki Pedagogiczne”, t. 14, nr 1, s. 101–121, DOI: 10.18290/rped22141.7
Tchorzewski de A.M. (2023). Wprowadzenie do pedagogicznej teorii wychowania moralnego, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Dariusz Zając
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 642
Number of citations: 0
