The Principle of the Best Interest of the Child in the Polish System of Child Care

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12775/SPI.2021.2.005

Keywords

child care, child, the best interest of the child principle, Convention on the Rights of the Child, the best interest of the child, family support, foster care

Abstract

The aim of this article is to present the principle of the best interest of the child as the principle that is crucial for the system of family sup-port and institutional child care. The subject of the research is the Polish child care system in the context of the fulfillment of the principle of the best interest of the child. Searching for an answer to the question about the meaning of this principle in the pedagogy of care and child care system, the article discusses some of the key issues. These include the meaning of the best interest of the child principle in international reg-ulations and in the Polish law related to child care; caring pedagogy as the context for the research on the fulfillment of the best interest of the child principle in the child care system, seen from the perspective of a resocialization pedagogue; and contemporary transformations of the child care system aiming at fulfillment of its preventive function. The analysis of contemporary transformations of the child care system leads to the conclusion about the necessity to undertake empirical research in this area in the context of the protection of children’s rights and their welfare, regulated by the provisions of the Convention on the Rights of the Child 1989 and the national law. This research can also be used to reform the system of child care in order to optimize the protection of children’s rights. The article is based on the method of content analysis of legal sources (national and international law) and interdisciplinary literature on the subject.

Author Biography

Justyna Joanna Kusztal, Uniwersytet Jagielloński. Instytut Pedagogiki

Pedagog resocjalizacji, doktor habilitowany nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika. Redaktorka i autorka monografii oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych z zakresu pedagogiki, metodologii badań pedagogicznych, resocjalizacji i  readaptacji osób niedostosowanych społecznie, recenzentka w wielu czasopismach naukowych, nauczyciel akademicki w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Ignatianum w Krakowie

References

Andrzejewski M. (2020). Sytuacja prawna wychowanka pieczy zastępczej, [w:] M. Andrzejewski, J. Zajączkowska-Burtowy, J. Gajda, Status osób małoletnich. Piecza zastępcza, kontakty, przysposobienie, Warszawa: Instytut Nauk Prawnych PAN, s. 15–78.

Balcerek M. (1986). Prawa dziecka, Warszawa: PWN.

Cichosz M. (2014). Pedagogika społeczna. Zarys problematyki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Czeredrecka B. (2001). Wspólne obszary badań pedagogiki społecznej i pedagogiki opiekuńczej, [w:] Tożsamość oraz dylematy pedagogiki opiekuńczej, red. A. Olubiński, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, s. 99–106.

Dąbrowski Z. (1987). Teoretyczne podstawy opieki i wychowania przez opiekę, Toruń: Wydawnictwo UMK.

Informacja Rady Ministrów o realizacji w roku 2019 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2020, poz. 821) (2020), https://www.gov.pl/web/rodzina/informacja-rady-ministrow-o-realizacji-w-roku-2019-ustawy-z-dnia-9-czerwca-2011-r-o-wspieraniu-rodziny-i-systemie-pieczy-zastepczej-dz-u-z-2020-r-poz-821 [dostęp: 2.04.2021].

Kaczmarek M. (2005). Reforma systemu opieki zastępczej. Założenia a rzeczywistość. Artykuł na podstawie materiałów przygotowanych do publikacji w ramach badań ISP. Materiał niedrukowany, strony nienumerowane, www.frs.pl/docs/DD3dlaNGO.pdf [dostęp: 2.04.2021].

Kołakowska-Przełomiec H., Wójcik D. (1992). Umorzenia spraw karnych nieletnich przestępców w sądach rodzinnych, [w:] Prawne i pedagogiczne aspekty resocjalizacji nieletnich, red. B. Kowalska-Ehrlich, S. Walczak (Prace Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, t. 12), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 89–99.

Kołodziejski S. (1965). Dobro wspólnych nieletnich dzieci – jako przesłanka odmowy orzeczenia rozwodu, „Palestra”, nr 9(93), s. 19–30.

Kowalski S. (1968). Socjologia wychowania w zarysie, Warszawa: PWN.

Kusztal J. (2018). Dobro dziecka w procesie resocjalizacji. Aspekty pedagogiczne i prawne, Kraków: Wydawnictwo UJ.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (2019). Wsparcie rodziny i piecza zastępcza – organizacja i statystyka, https://www.gov.pl/attachment/aea8fc2f-a833-4e9f-96b5-324bbf2751ad [dostęp: 2.04.2021].

Noszczyk-Bernasiewicz M. (2010). Nieletni przestępcy w percepcji personelu i nadzoru resocjalizacyjnego oraz studentów resocjalizacji, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Pyrzyk I.J. (2006). Wprowadzenie do pedagogiki opiekuńczej, Włocławek: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.

Pytka L. (1990). Wprowadzenie, [w:] Służyć ludziom. Księga jubileuszowa w 80-lecie urodzin Profesora Stanisława Jedlewskiego, red. L. Pytka, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 7–9.

Pytka L. (2000). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.

Radwański Z. (1981). Pojęcie i funkcja „dobra dziecka” w polskim prawie rodzinnym i opiekuńczym, „Studia Cywilistyczne”, t. 31, s. 3–28.

Safjan M. (1994). Rezolucja Nr (77)33 w sprawie umieszczania dzieci poza rodziną a stan prawny obowiązujący w Polsce, [w:] Standardy prawne Rady Europy. Tekst i komentarze, t. 1: Prawo rodzinne, red. M. Safjan, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 169–179.

Schulz A.N. (2012). O Konwencji o prawach dziecka i o jej wpływie na prawo polskie, [w:] Prawa dziecka. Konteksty prawne i pedagogiczne, red. M. Andrzejewski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 69–80.

Siemionow J. (2011). Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność, Gdańsk: Wydawnictwo „Difin”.

Stojanowska W. (1999). Dobro dziecka jako instrument wykładni norm Konwencji o prawach dziecka oraz prawa polskiego i jako dyrektywa jego stosowania,b [w:] Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, red. T. Smyczyński, Poznań: Ars boni et aequi, s. 81-109.

Węgierski Z. (2006). Opieka nad dzieckiem osieroconym. Teoria i praktyka, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Włodarczyk-Madejska J. (2016). Stosowanie środka wychowawczego w postaci umieszczenia w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych oraz środka poprawczego przez sądy rodzinne i nieletnich w świetle danych statystycznych i badań aktowych, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne”, nr 26, s. 212–240.

Akty prawne

Committee on the Rights of the Child, General Comment No. 10 (2007), Children’s Rights in Juvenile Justice, Forty-fourth session, Geneva, 15 January – 2 February 2007, https://www2.ohchr.org/english/bodies/

crc/docs/CRC.C.GC.10.pdf [dostęp: 20.07.2017].

Deklaracja Praw Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1959 r., http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1959.html [dostęp: 7.06.2017].

Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci, sporządzona w Strasburgu dnia 25 stycznia 1996 r. (Dz.U. 2000, Nr 107, poz. 1128).

Konwencja o Prawach Dziecka (Dz.U. 1991, Nr 120, poz. 526).

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167).

OSNC 2017/7–8/90, Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2016 r. II CA 1/16 „Dobro dziecka” wraz z uzasadnieniem.

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 2019, poz. 1460, z późn. zm).

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 2019, poz. 2086, t.j).

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2020, poz. 821).

Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 roku o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U. 2000, Nr 23, poz. 136).

Studia Paedagogica Ignatiana

Downloads

Published

2021-08-03 — Updated on 2021-08-03

How to Cite

1.
KUSZTAL, Justyna Joanna. The Principle of the Best Interest of the Child in the Polish System of Child Care. Studia Paedagogica Ignatiana. Online. 3 August 2021. Vol. 24, no. 2, pp. 87-104. [Accessed 7 January 2025]. DOI 10.12775/SPI.2021.2.005.

Issue

Vol. 24 No. 2 (2021): Teoria i praktyka opieki. Historia i współczesność

Section

Articles and Dissertations

License

Copyright (c) 2021 Studia Paedagogica Ignatiana

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

By submitting an article, the author declares that:

they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.

The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation: 
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.

The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.

Stats

Number of views and downloads: 1445
Number of citations: 0