Spiritual Care in Jesuit Education from the 16th to the 18th Century
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2021.2.001Keywords
spiritual care, Old Polish education, Jesuit education, Marian Sodality, the history of education, 16th–18thcenturyAbstract
The subject of this study is the issue of spiritual care provided by the professors of Old Polish Jesuit schools to their students, and it is presented in order to show the foundations of this phenomenon, its multifaceted nature, and its benefits for students and the society. The starting point is the problem of spiritual care as a key element of the activities of the Society of Jesus. The following issues are discussed: spiritual exercises, work of the Jesuits in Sodalities and at school (especially with reference to recreation, school theatre and exhortations). Various types of source materials were used to analyse these issues: from “directories” of spiritual exercises and methodological manuals for teachers, to lec-ture scripts and school notebooks. As a result, it can be concluded that the Jesuit professors in the period from the 16th to the 18th century worked with schoolchildren with a view to their spiritual development, fulfilling this goal, especially in individual work with students selected within the Marian Sodality. It should also be noted that the literature on the subject lacks a comprehensive and extensive study of this issue, which, taking into account the specific nature of the Jesuits’ work, should also be extended to work with people from outside the school.
References
Augustyn J. (2010). Ćwiczenia duchowne jako podstawa pedagogiki ignacjańskiej, [w:] Pedagogika ignacjańska. Historia, teoria, praktyka, red. A. Królikowska, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 13 -22.
Bartnicka K., Bieńkowski T. (oprac.). (2000). Ratio atque institutio studiorum SJ czyli Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego (1599), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Ateneum.
Bednarski S. (1933). Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Księży Jezuitów.
Borkowska M. (1996). Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, wyd. 1, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Capitolium Copiose loquentis sapiae Avitis Poloniae Nobilitatum Stemmatibus Ceris fumosisque Maiorum illustre imaginibus Oratorum Calamo Ingenioque adumbratum ac Konarsciano in Academo Arhitectante Eloquentiae manu erectum ac reseratum Anno [...] (rkps 588 I). (1679). Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu.
Dmitruk K. (1985). Problemy publiczności literackiej w dawnej Polsce, [w:] Publiczność literacka i teatralna w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa–Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 7–38.
Dziechcińska H. (1971). Biografistyka staropolska w latach 1476–1627 (kierunki i odmiany), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Flaga J. (1998). Formacja i kształcenie duchowieństwa zakonnego w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, wyd. 1, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Fontes Caspalii aureis gemmisque ligatae suadae fluctibus pretiosi [...] (rkps 703,4). (1720). Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu.
Fructus missionis, 1672–1756 (Pol. 67). (b.d.). Roma: Archivum Romanum Societatis Iesu.
Górecki A. (2014). O jezuickiej Ratio studiorum „Christianitas”, t. 58, s. 58–69.
Górski K. (1986). Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków: Znak.
Grzebień L. (2010). Pedagogika ignacjańska na tle innych pedagogik zakonnych, [w:] Pedagogika ignacjańska. Historia, teoria, praktyka, red. A. Królikowska, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 107–128.
Grzebień L. (red.). (2004). Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Grzebień L., Wiesiołowski J. (red.). (2004). Kronika Jezuitów poznańskich (młodsza), t. 1, Poznań: Wydawnictwo Miejskie.
Jaworski S. (1746). Jonatas: Tragedya Swięta Na Widok Dana Od Przeswietney Młodzi Cwiczącey się w naukach Poetycznych i Geograficznych Na Publiczney Sali Szkolney Collegium Kaliskiego Societatis Jesu Roku 1746 […], Kalisz: W Drukarni J.K.M. Collegii Societatis Jesu.
Juventius J. (1746). Magistris Scholarum Inferiorum Societatis Jesu De Ratione Discendi et Docendi, Ex Decreto Congregat: Generalis XIV, Lublini: Typis S.R.M. Collegii Societatis Jesu.
Kadulska I. (1993). Miejsce Franciszka Bohomolca w osiągnięciach teatru jezuickiego, [w:] Jezuici a kultura polska, red. L. Grzebień, S. Obirek, Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 113–120.
Kadulska I. (1996). Ks. Stanisław Jaworski – Kaliski reformator teatru jezuickiego, [w:] Jezuici w przedrozbiorowym Kaliszu: Materiały z sympozjum poświęconego 400-leciu konsekracji kościoła pw. św. św. Wojciecha i Stanisława w Kaliszu, red. M. Bigiel, Kalisz: Edytor, s. 69–77.
Kitowicz J. (1985). Opis obyczajów za panowania Augusta III, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kochanowicz J. (2010). Wychowanie w szkołach jezuickich okresu staropolskiego, [w:] Pedagogika ignacjańska. Historia, teoria, praktyka, red. A. Królikowska, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Wydawnictwo WAM, s. 205–237.
Kościelniak S. (2003). Jezuici w Gdańsku. Od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku, Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.
Krasuski M. (1660). Praecepta rhetoricae ad usum politicum et ecclesiasticum accomodata et studiosae juventuti in Collegio Posnaniensi Soc. IESU proposita [...] (rkps 733,1). Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu.
Królikowska A. (2019). Kształcenie nauczycieli dla jezuickich szkół średnich w Polsce od XVI do XVIII wieku, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Lawszuk W. (2014). Sodalicja Mariańska kolegium jezuickiego w Grodnie w l. 1630–1773, „Słowo Ojczyste”, t. 3, s. 6–17.
Leń K. (2000). Jezuickie kolegium św. Jana w Jarosławiu 1573–1773, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum.
Litak S. (1997). Bractwa religijne w Polsce przedrozbiorowej XVI–XVIII wieku. Rozwój i problematyka, „Przegląd Historyczny”, t. 88, nr 3–4, s. 499–523.
Loyola I. (1982a). Ćwiczenia duchowne. Odbitka z II tomu „Pisma wybrane” św. Ignacego Loyoli.
Loyola I. (1982b). Konstytucje Towarzystwa Jezusowego, przeł. M. Oleksy, Kraków: Wydano nakładem Kurii Prowincji Polski Południowej w Krakowie.
Loyola I. (2004). Opowieść Pielgrzyma: Autobiografia, przeł. M. Bednarz, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Mariani A. (red.). (2020a). Inwentarze kolegium jezuitów w Nieświeżu oraz jego majątków ziemskich z przełomu roku 1773 i 1774, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Mariani A. (red.). (2020b). Inwentarze kolegium jezuitów w Nowogródku oraz jego majątków ziemskich z przełomu roku 1773 i 1774, Kraków: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Muczkowski J. (1845). Bractwa jezuickie i akademickie w Krakowie, Kraków: W Drukarni Uniwersyteckiej.
Natoński B. (1970). Szkolnictwo jezuickie w Polsce w dobie kontrreformacji, [w:] Wiek XVII: Kontrreformacja – Barok. Prace z historii kultury, red. J. Pelc, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 309–337.
Nowicki M. (2020). Przejawy dobroczynności społeczności Kolegium Jezuickiego w Poznaniu, [w:] Społeczeństwo Staropolskie. Seria Nova, t. 6: Społeczeństwo a dobroczynność i opieka społeczna, red. I. Dacka-Górzyńska, A. Karpiński, Warszawa: Wydawnictwo DiG, s. 25–35.
Obirek S. (1996). Jezuici w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564–1668. Działalność religijna, społeczno-kulturalna i polityczna, Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego w Krakowie.
Okoń J. (2006). Na scenach jezuickich w dawnej Polsce, Warszawa: Wydawnictwo DiG; Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowowschodniej, Uniwersytet Warszawski.
Piechnik L. (1993). Działalność jezuitów polskich na polu szkolnictwa (1565–1773), [w:] Jezuici a kultura polska, red. L. Grzebień, S. Obirek, Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 243–259.
Prejs M. (2016). Teatralizacja i oralizacja kultu religijnego w okresie potrydenckim jako wyraz „akomodacyjnej” polityki Kościoła, [w:] Formowanie kultury katolickiej w dobie potrydenckiej. Powszechność i narodowość katolicyzmu polskiego, red. J. Dąbkowska-Kujko, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 145–180.
Sczaniecki S. (2001). Podręcznik pedagogiki Stefana Sczanieckiego SJ z 1715 roku „Professio circa puerorum in virtute, sapientia et politie institutionem”, przeł. J. Kochanowicz, Kraków: Wydawnictwo WAM, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Studia Paedagogica Ignatiana
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
By submitting an article, the author declares that:
they are the author of the article (hereinafter referred to as the Work) and:
- is entitled to exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyrights to the Work.
The Author grants the Jesuit University Ignatianum in Cracow a free, non-exclusive, territorially unlimited license to use the Work in the following fields of exploitation:
- publishing the Work in paper, digital or magnetic form;
- multiplying the work by any method, without limiting the number of editions or copies;
- distribution of the work and its copies in any form, including marketing, sales, lending, and lease;
- placing the work in a computer memory;
- distribution of the work in information networks, including the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a manner that everyone could have access to it at a time and place chosen by themselves;
- within the scope of dependent rights to the Work, covering, in particular, the right to make necessary changes to the Work, resulting from editorial and methodical preparation, as well as to make translations of the Work into other languages.
The license right shall be transferred the moment of transfer of the Work to the Jesuit University Ignatianum in Cracow. The Jesuit University Ignatianum in Cracow is entitled to grant sub-licenses to the Work in terms of the right granted. The license shall be limited in time for a period of 15 years from the date it is granted.
Stats
Number of views and downloads: 377
Number of citations: 0
