Program profilaktyczny dla rodziców „Dżungla” – struktura i zasady.
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2019.3.002Słowa kluczowe
profilaktyka alkoholowa, program dla rodziców, krótkie interwencje profilaktyczne, profilaktyka uniwersalna, profilaktyka podstawowaAbstrakt
Silna więź z rodzicami jest uznawana za najsilniejszy czynnik chroniący dzieci i młodzież przed używaniem substancji psychoaktywnych. Jednocześnie poważne zaburzenia więzi rodzinnej (np. przemoc) są obiektywnie powodem przedwczesnych inicjacji i używania tychże substancji. Co zatem robić, aby wzmacniać więź dzieci i młodzieży z rodzicami? Przede wszystkim na tę więź składa się wiele elementów, które warto wyróżniać, gdyż prawdopodobnie nie wszystkie da się wzmacniać jednocześnie. Są takie składowe, które wymagają intensywnego działania, ale i takie, które dają się aktywizować i wzmacniać w stosunkowo prosty sposób. Do tego nawiązuje struktura i treści programu profilaktycznego „Nasze dzieci w dżungli życia” (w skrócie: „Dżungla”), który został opisany w mojej książce Nasze dzieci w dżungli życia. Jak pomóc im przetrwać? opublikowanej w 2016 roku. Od tego czasu w różnych warunkach testowano przydatność tego scenariusza w pracy z osobami dorosłymi. Wydaje się, że jest on bardzo dobrze odbierany (pozytywne wyniki ewaluacji) i powinien być dokładniej zbadany. Celem niniejszego artykułu jest omówienie struktury i zasad pracy w wykorzystaniem tego scenariusza oraz przedstawienie jego możliwych zastosowań.
Bibliografia
Anderson P., Baumberg B. (2007). Alkohol w Europie. Raport z perspektywy zdrowia publicznego, Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Bodin M., Strandberg A.K. (2011). The Örebro prevention programme revisited: A cluster-randomized effectiveness trial of programme effects on youth drinking, „Addiction”, t. 106, nr 12, s. 2134–2143. DOI: 10.1111/j.1360-0443.2011.03540.x.
Gogacz M. (1983). Filozoficzne rozważania o rozpaczy i nadziei, „Studia Philosophie Christianae”, nr 2, s. 151–182.
Gogacz M. (1985). Człowiek i jego relacje, Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Grzelak S. (2009). Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży, Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Hawkins D.J., Catalano R.F., Miller J.Y. (1992). Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood. Implications for substance abuse prevention, „Psychological Bulletin”, t. 112, nr 1, s. 64–105. DOI: 10.1037/0033-2909.112.1.64.
Hussong A., Bauer D., Chassin L. (2008). Telescoped trajectories from alcohol initiation to disorder in children of alcoholic parents, „Journal of Abnormal Psychology”, t. 117, nr 1, s. 63–78. DOI: 10.1037/0021-843X.117.1.63.
Koutakis N., Stattin H., Kerr M. (2008). Reducing youth alcohol drinking through a parent-targeted intervention: the Örebro Prevention Program, „Addiction”, t. 103, nr 10, s. 1629–1637. DOI: 10.1111/j.1360-0443.2008.02326.x.
Kristjansson A.L., Sigfusdottir I.D., Thorlindson T., Mann M.J., Sigfusson J., Allegrante J.P. (2016). Population trends in smoking, alcohol use and primary prevention variables among adolescents in Iceland, 1997–2014, „Addiction”, t. 111, nr 4, s. 645–652. DOI: 10.1111/add.13248.
Kumpfer K., Alvarado R. (2003). Family-strengthening approaches for the prevention of youth problem behaviors, „American Psychologist”, t. 58, nr 5–6, s. 457–465. DOI: 10.1037/0003-066X.58.6-7.457.
Malczewski A. (2017). Polska młodzież a substancje psychoaktywne, „Świat Problemów”, nr 4(291), s. 15–19.
Malczewski A. (red.). (2018). Raport o stanie narkomanii w Polsce 2018, Warszawa: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
Milkman H.B. (2016). Iceland succeeds at reversing teenage substance abuse. The U.S. should follow suit, „Huffpost”, http://www.huffingtonpost.com/harvey-b-milkman-phd/iceland-succeeds-at-rever_b_9892758.html [dostęp: 20.06.2019].
Nutt D., King L., Philips L. (2010). Drug harms in the UK: a multicriteria decision analysis, „The Lancet”, t. 376, nr 9752, s. 1558–1565, 6 November. DOI:10.1016/S0140-6736(10)61462-6
Ostaszewski K., Rustecka-Krawczyk A., Wójcik M. (2009). Czynniki chroniące i czynniki ryzyka związane z zachowaniami problemowymi warszawskich gimnazjalistów: klasy I–II, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Ostaszewski K. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Ostaszewski K. (red.), Bobrowski K., Borucka A., Okulicz-Kozaryn K., Pisarska A., Biechowska D., Shchudlo S., Klymanska L., Herasym H., Herus O., Savka W., Mirchuk I. (2017). Monitorowanie zachowań ryzykownych, zachowań nałogowych i problemów zdrowia psychicznego 15-letniej młodzieży. Badania mokotowskie 2004-2016. Badania ukraińskie, obwód lwowski 2016, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Perry C.L., Williams C.L., Komro K.A., Veblen-Mortenson S., Stigler, M., Munson K.A., Farbakhsh K., Jones R.M., Forster J.L. (2002). Project Northland: long-term outcomes of community action to reduce adolescent alcohol use, „Health Education Research”, t. 17, nr 1, s. 117–132. https://doi.org/10.1093/her/17.1.117.
Porzak R. (red.). (2019). Profilaktyka w szkole. Stan i rekomendacje dla systemu oddziaływań profilaktycznych w Polsce, Lublin: Fundacja „Masz Szansę”.
Ramstedt M., Larm P., Raninen J. (2019). Changes in parenting as an explanation for the decline in youth drinking – can we learn something from a comparison of Sweden and Denmark? KBS thematic meeting: Youth drinking in decline Krakow, April 10–12, 2019.
Raport o stanie zdrowia na świecie 2002. Analiza zagrożeń, promocja zdrowia. (2002). Przeł. A. Basaj, Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Rew L., Wong Y.J. (2006). A systematic review of associations among religiosity/spirituality and adolescent health attitudes and behaviors, „Journal of Adolescent Health”, t. 38, nr 4, s. 433–442. DOI: 10.1016/j.jadohealth.2005.02.004.
Sakowska J. (2008). Szkoła dla rodziców i wychowawców. Materiały pomocnicze dla prowadzących zajęcia. Część 1, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Sierosławski J. (2015). Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2015 r., Warszawa: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii; Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, https://www.cinn.gov.pl/portal?id=15&res_id=1037524 [dostęp: 20.06.2019].
UNODC. (2015). International standards on drug use prevention, Vienna: United Nations.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1920 r. o ograniczeniach w sprzedaży i spożyciu napojów alkoholowych (Dz.U. z 1922, nr 35, poz. 299).
Wojcieszek M., Wojcieszek K., Wojcieszek J. (2017). Reception of the alcohol prevention educational program for parents called „Dżungla” (‘Jungle’) by different groups of participants. Eight EUSPR Annual Conference and Members Meeting, Vienna 20–22.09.2017.
Wojcieszek K. (2005). Na początku była rozpacz, Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Wojcieszek K. (2010). Człowiek spotyka alkohol, Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Wojcieszek K. (2013). Optymalizacja profilaktyki problemów alkoholowych. Pedagogiczne implikacje grupowych interwencji krótkoterminowych, Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Wojcieszek K. (2016). Nasze dzieci w dżungli życia. Jak pomóc im przetrwać?, Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Wojcieszek K. (2017). Islandzki środowiskowy program profilaktyki problemów alkoholowych młodzieży w kontekście polskiego modelu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, [w:] A. Barczykowska, M. Muskała (red.). Horyzonty pedagogiki resocjalizacyjnej. Księga jubileuszowa profesora Wiesława Ambrozika, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 311–330.
Wong Y.J., Rew L., Slaiken K.D. (2006). A systematic review of recent research on adolescent religiosity/spirituality and mental health, „Issues in Mental Health Nursing”, t. 27, nr 2, s. 161–183. DOI: 10.1080/01612840500436941.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 696
Liczba cytowań: 0
