Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Studia Paedagogica Ignatiana

Nowatorski program nauczania i wychowania w Gimnazjum Wołyńskim, późniejszym Liceum w Krzemieńcu (1805–1831)
  • Strona domowa
  • /
  • Nowatorski program nauczania i wychowania w Gimnazjum Wołyńskim, późniejszym Liceum w Krzemieńcu (1805–1831)
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 19 Nr 3 (2016): Edukacja na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku. Ludzie i instytucje /
  4. Artykuły i Rozprawy

Nowatorski program nauczania i wychowania w Gimnazjum Wołyńskim, późniejszym Liceum w Krzemieńcu (1805–1831)

Autor

  • Ewa Danowska Polska Akademia Umiejętności

DOI:

https://doi.org/10.12775/SPI.2016.3.004

Słowa kluczowe

Gimnazjum Wołyńskie w Krzemieńcu, Liceum Krzemienieckie, nauczanie, wychowanie, tradycja

Abstrakt

Gimnazjum Wołyńskie w Krzemieńcu założył Tadeusz Czacki przy wydatnej pomocy i współpracy Hugona Kołłątaja. Rangę liceum szkoła ta uzyskała w 1819 roku. Przez niespełna 26 lat istnienia wpisała się w historię wschodnich ziem Rzeczypospolitej pod rosyjskim zaborem oraz dzieje polskiej oświaty. Tadeusz Czacki miał być orędownikiem spraw i organizacji szkolnictwa na powierzonym mu terenie, podnosząc poziom szkolnictwa i nauczania. Czacki zajmował się sprawami formalnymi i organizacyjnymi szkoły, a program opracował Kołłątaj, uwzględniając jego koncepcje. Program nauczania przewidziany był na 10 lat – cztery jednoroczne klasy oraz trzy dwuletnie kursy. Nacisk kładziono na naukę języków obcych. Uczniowie otoczeni byli opieką wychowawczą w trosce o wysoki poziom moralny, nie tylko naukowy, przyszłych absolwentów. Podlegali oni szczegółowemu regulaminowi, nacisk kładziono na równość wszystkich uczniów niezależnie od ich statusu społecznego. Szkoła oferowała bogaty program nauczania, a także możliwość korzystania z nadobowiązkowych zajęć. Absolwentów łączyło poczucie wspólnoty związane z tą placówką, kultywowane przez długie lata.

Bibliografia

Bibliografia polska. XIX stólecie, oprac. K. Estreicher, Akademia Umiejętności, Kraków 1876, t. 3.

Bobrowski T., Pamiętnik mego życia, oprac., wstęp i przypisy S. Kieniewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979, t. 1.

Cieszkowski H., Notatki z mojego życia, „Tygodnik Wielkopolski”, Poznań 1873.

Czacki T., Mowa […] o pożytkach z wychowania publicznego i domowego przy kończeniu roku szkolnego w Gimnazyum Wołyńskiem miana 1806 roku, b. d. i m. w.

Kaczkowski K., Odpowiedź na list pana Kwestarza Somnambula, „Athenaeum” 1845, t. 4, wyd. Józef Ignacy Kraszewski.

Materye z nauk w Gymnazium Wołyńskiem przez przeciąg roku szkolnego wyłożonych na popisy publiczne uczniów tegoż Gymnazium w miesiącu lipcu 1810 porządkiem klass i kursów wystawione, b.d. i m. w.

Morawski S., Kilka lat młodości mojej w Wilnie (1818–1825), oprac. i wstęp A. Czartkowski i H. Mościcki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1959.

Olizar G., Pamiętniki 1798–1865, Księgarnia Gubrynowicza i Schmidta, Lwów 1892.

Słowikowski A., Wspomnienia szkoły krzemienieckiej, za: Krzemieniec. Ateny Juliusza Słowackiego, pod red. S. Makowskiego, Biblioteka Narodowa. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Warszawa 2004.

Wzór i porządek nauk które na lekcyach publicznych w Gymnazium Wolyńskiem od 1 października do ostatnich dni lipca 1806 dawane będą […], b. d. i m. w.

X. Hugona Kołłątaja korrespondecya listowna z Tadeuszem Czackim, F. Kojsiewicz, Drukarnia Uniwersytecka, Kraków 1844–1845, t. 1–4.

Beauvois D., Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich 1803–1832, t. II Szkoły podstawowe i średnie, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1991.

Bryła P., Organizacya Gimnazyum Krzemienieckiego, w: Sprawozdania Dyrektora c.k. Gimnazyum św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1889, nakładem Funduszu Naukowego, w drukarni Wł. L. Anczyca i Spółki, Kraków 1889.

Chodakowska J., Gimnazjum i Liceum Wołyńskie w Krzemieńcu (1805–1832), w: Krzemieniec. Ateny Juliusza Słowackiego, pod red. S. Makowskiego, Biblioteka Narodowa. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Warszawa 2004.

Danowska E., Drukarnia i księgarnia przyszkolna Gimnazjum Wołyńskiego i Liceum Krzemienieckiego (1811–1832), w: Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i XX wieku, pod red. I. Michalskiej i G. Michalskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.

Danowska E., Po upadku Liceum Krzemienieckiego (1805–1831). Polemiki i wspomnienia, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Folia 57. Studia Historica VII 2008, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Danowska E., Tadeusz Czacki 1765–1813. Na pograniczu epok i ziem, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2006.

Danowska E., Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj. Kulisy współpracy przy tworzeniu Gimnazjum Wołyńskiego w Krzemieńcu, w: „Ateny Wołyńskie” – między historią a współczesnością, pod red. A. Szmyta i H. Strońskiego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn–Krzemieniec 2015.

Danowska E., Życie codzienne w Gimnazjum Wołyńskim (1805–1831), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis” Folia 17, Studia Historica II 2003, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Kamiński A., Samorząd uczniów w szkołach kuratorium wileńskiego z lat 1804–1812, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1959, R. 2, Kwartalnik Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Kisiel-Dorohinicka C., W stronę Krzemieńca. W poszukiwaniu inspiracji dla wychowania w czasach współczesnych, w: „Ateny Wołyńskie” – między historią a współczesnością, pod red. A. Szmyta i H. Strońskiego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn–Krzemieniec 2015.

Makowska U., Mundury w Gimnazjum i Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu, w: „Ateny Wołyńskie” – między historią a współczesnością, pod red. A. Szmyta i H. Strońskiego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn–-Krzemieniec 2015.

Merczyng H., Kołłątaja i Czackiego „Projekt urządzenia Gimnazjum Wołyńskiego i wszystkich innych szkół w guberni wołyńskiej”, Drukarnia J. Ungera, Warszawa 1879.

Piotrowski W., Słownik Krzemieńczan 1805–1832, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2005.

Przybylski R., Krzemieniec. Opowieść o rozsądku zwyciężonych, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003.

Szmyt A., Gimnazjum i Liceum Wołyńskie w Krzemieńcu w systemie oświaty Wileńskiego Okręgu Naukowego w latach 1805–1833, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2009.

Topij-Stempińska B., Liceum Krzemienieckie w uczniowskim „kadrze wspomnień” zatrzymane, w: „Ateny Wołyńskie” – między historią a współczesnością, pod red. A. Szmyta i H. Strońskiego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn–Krzemieniec 2015.

Studia Paedagogica Ignatiana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2016-12-23

Jak cytować

1.
DANOWSKA, Ewa. Nowatorski program nauczania i wychowania w Gimnazjum Wołyńskim, późniejszym Liceum w Krzemieńcu (1805–1831). Studia Paedagogica Ignatiana [online]. 23 grudzień 2016, T. 19, nr 3, s. 79–98. [udostępniono 8.2.2023]. DOI 10.12775/SPI.2016.3.004.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 19 Nr 3 (2016): Edukacja na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku. Ludzie i instytucje

Dział

Artykuły i Rozprawy

Licencja

Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:

jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.

Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji: 
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.

Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.

Polityka prywatności

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 169
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Newsletter
Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Gimnazjum Wołyńskie w Krzemieńcu, Liceum Krzemienieckie, nauczanie, wychowanie, tradycja
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa