Teologiczne podstawy procesu wychowania do postawy odpowiedzialności za środowisko przyrody, dzieło stworzone przez Boga, w myśli społecznej papieży Kościoła katolickiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2025.2.002Słowa kluczowe
pedagogika religii, historia wychowania, myśl społeczna Kościoła katolickiego, ochrona przyrody, postawy ekologiczneAbstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie linii rozwojowej kształtowania personalistycznej koncepcji procesu wychowania do postawy odpowiedzialności za środowisko naturalne na przykładzie myśli społecznej papieży Kościoła katolickiego. Artykuł powstał na bazie wybranych oficjalnych dokumentów i wypowiedzi papieży Jana XXIII, Pawła VI, Jana Pawła II, Benedykta XVI, Franciszka, przede wszystkim encyklik papieskich kierowanych do biskupów, prezbiterów i diakonów, do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich. Opracowanie ma strukturę chronologiczną (w ramach problemowego układu treści). Problem badań został osadzony w paradygmacie interpretatywnym nauk humanistycznych/społecznych, zastosowano metody badań jakościowych (jakościowa analiza tekstu, rozumienie hermeneutyczne).
Bibliografia
Benedykt XVI (2005). U progu pontyfikatu, Kraków: Wydawnictwo M.
Benedykt XVI (2006). Encyklika „Deus caritas est” Ojca Świętego Benedykta XVI do biskupów, prezbiterów i diakonów, do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich o miłości chrześcijańskiej, Poznań: Liberia Editrice Vaticana, Księgarnia Św. Wojciecha.
Benedykt XVI (2009). Encyklika „Caritas in veritate”. O integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie do biskupów prezbiterów i diakonów do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich, Kraków: Wydawnictwo M.
Bołoz W. (1995). Etyczne uwarunkowania edukacji ekologicznej rodziny, [w:] W. Bołoz (red.), Edukacja ekologiczna rodziny. Stan – możliwości – programy, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, s. 28–29.
Dziecko w nauczaniu Jana Pawła II. Antologia wypowiedzi (wybór C. Drążek, J. Kawecki). (1986). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Franciszek. (2013a). Encyklika „Lumen fidei”. O wierze do biskupów prezbiterów i diakonów do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich, Kraków: Liberia Editrice Vaticana, Wydawnictwo M.
Franciszek (2013b). Myśli, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Franciszek (2015a). Bulla „Misericordiae vultus” Ojca Świętego Franciszka o Nadzwyczajnym Jubileuszu Miłosierdzia, Wrocław: Liberia Editrice Vaticana, TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Franciszek (2015b). Encyklika „Laudato si’”. W trosce o wspólny dom, Kraków: Wydawnictwo M.
Franciszek (2020). Encyklika „Fratelli tutti”. O braterstwie i przyjaźni społecznej, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Franciszek (2023). Adhortacja apostolska „Laudate Deum”. Do wszystkich ludzi dobrej woli o kryzysie klimatycznym, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Franciszek (2024). Bulla ogłaszająca Jubileusz Zwyczajny Roku 2025 „Spes non confundit”. Wszystkim, którzy przeczytają ten list, niech nadzieja napełni serce, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Jan XXIII (1963). Encyklika „Pacem in terris”. Do czcigodnych braci patriarchów, prymasów, arcybiskupów i biskupów oraz innych ordynariuszy zachowujących pokój i wspólnotę ze Stolicą Apostolską, do duchowieństwa i wiernych chrześcijan całego świata oraz do wszystkich ludzi dobrej woli. O pokoju między wszystkimi narodami opartym na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności (przedruk z wydania pallotyńskiego z 1963 r.), Warszawa: Centrum Duszpasterstwa Archidiecezji Warszawskiej.
Jan XXIII (1964). Pacem in terris. Encyklika o pokoju między wszystkimi narodami opartym na prawdzie sprawiedliwości miłości i wolności (przedmowa S. Wyszyński), Paris: Société d’Editions Internationales.
Jan XXIII (1981). Mater et Magistra, [w:] Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Encykliki, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, s. 16–48.
Jan Paweł II (1984). Musicie od siebie wymagać, Poznań: „W drodze”.
Jan Paweł II (1991a). Do młodych całego świata. Orędzie Jana Pawła II na VI Światowy Dzień Młodzieży, Lublin: Edycja Paulińska.
Jan Paweł II (1991b). Dekalog. Przemówienia i homilie Jana Pawła II. IV pielgrzymka do Ojczyzny, Pelplin: Wydawnictwo Diecezjalne.
Jan Paweł II (1994a). Encyklika „Redemptor hominis” Ojca Świętego Jana Pawła II, w której u początku swej papieskiej posługi zwraca się do czcigodnych braci w biskupstwie do kapłanów do rodzin zakonnych, do drogich synów i córek Kościoła oraz do wszystkich ludzi dobrej woli (reprint Liberia Editrice Vaticana, komentarz ks. J. Krucina), Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II (1994b). Encyklika „Sollicitudo rei socialis” Ojca Świętego Jana Pawła II skierowana do biskupów, kapłanów, rodzin zakonnych, synów i córek Kościoła oraz wszystkich ludzi dobrej woli z okazji dwudziestej rocznicy ogłoszenia „Populorum progressio” (komentarz J. Majka), Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II (!995). Przekroczyć próg nadziei. Jan Paweł II odpowiada na pytania Vittoria Messoriego, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Jan Paweł II (2000a). Przemówienie w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty Nauki i Kultury (UNESCO) z 2 czerwca 1980 roku, [w:] Wychowanie w nauczaniu Jana Pawła II. 1978–1999 (wstęp M. Piwko, wprowadzenie S. Urbański), Warszawa: Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego (Seria: Edukacja w nauczaniu Kościoła), s. 130.
Jan Paweł II (2000b). O przebaczeniu i pojednaniu, Kraków: Wydawnictwo M.
Jan Paweł II (2002). O miłosierdziu. Wybór myśli, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Jan Paweł II (2003). Autobiografia (wybór J. Kiliańczyk-Zięba), Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jan Paweł II (2004). List do rodzin, list do dzieci (L’Osservatore Romano, Watykan 1994), Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Jan Paweł II (2005). List apostolski Ojca Świętego Jana Pawła II do artystów, do tych, którzy z pasją i poświęceniem poszukują nowych „epifanii” piękna, aby podarować je światu w twórczości artystycznej, Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Jan Paweł II (2008a). Wiara (w 10. rocznicę wyboru Polaka na papieża z cyklu Księgi Myśli i Wiary, wstęp G. Polak), Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM, Drukarnia Narodowa.
Jan Paweł II (2008b). Praca (w 30. rocznicę wyboru Polaka na papieża z cyklu Księgi Myśli i Wiary, wstęp G. Polak), Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM, Drukarnia Narodowa.
Paweł VI (1999). Encyklika „Populorum progressio” (o popieraniu rozwoju ludów) Ojca Świętego Pawła VI do biskupów, kapłanów, zakonników, do wiernych całego świata katolickiego oraz do wszystkich ludzi dobrej woli (przedruk z wydania: Notificationes e Curia Metropolitana Cracoviensi A.D. 1968, nr 6–7 Junius–Julius, komentarz ks. J. Krucina), Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. (1989). (wstęp H. Samsonowicz), Warszawa: Biuro Informacji ONA przy współpracy Polskiego Towarzystwa Przyjaciół ONZ.
Skowroński A. (2006). Troska o Ziemię i ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w nauczaniu Jana Pawła II, [w:] J.W. Czartoszewski (red.), Ochrona życia i zdrowia człowieka w nauczaniu Jana Pawła II, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, s. 63–82.
Urbański S., Gałązka W. (red.) (2011). Tożsamość i misja ludzi nauki. Ewangelizacja ludzi nauki w nauczaniu Jana Pawła II, Warszawa: Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego.
Wojtyła K. (1991). Człowiek w polu odpowiedzialności, Rzym–Lublin: Instytut Jana Pawła II Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Edyta Wolter
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 0
Liczba cytowań: 0
