Ku człowiekowi i Bogu. Pedagogika religii Księdza Profesora Jerzego Bagrowicza
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2025.2.009Słowa kluczowe
Jerzy Bagrowicz, pedagogika religii, teologia pastoralna, katechetyka, interdyscyplinarność, dialogAbstrakt
W niniejszym artykule analizie historyczno-hermeneutycznej został poddany dorobek naukowy Księdza Profesora Jerzego Bagrowicza w dziedzinie pedagogiki religii. Historia dokonań naukowych oraz popularyzatorskich toruńskiego autora ukazuje konieczność dialogicznego podejścia do zagadnień związanych z edukacją i wychowaniem religijnym. Warto też takie badania naukowej biografii osadzać w ich kontekście historycznym, co pozwala na właściwe oddanie zamierzeń autora tekstów, poprawne odczytanie jego idei pedagogicznych i teologicznych oraz dostrzeżenie często wręcz profetycznego charakteru jego nauczania. W wyniku lektury książek i artykułów toruńskiego pedagoga i teologa, poszerzonej o wywiad z autorem, możliwe się stało wyodrębnienie dwóch podstawowych okresów w działalności naukowej Profesora Bagrowicza. Analiza jego tekstów nie tylko z zakresu pedagogiki religii, ale także refleksji teologicznej z zakresu teologii pastoralnej i katechetyki wskazuje na konieczność interdyscyplinarnego podejścia zwłaszcza do głównego przedmiotu badań. Już samo umiejscowienie pedagogiki religii na pograniczu teologii i pedagogiki postuluje podejmowanie dalszych badań w paradygmacie interdyscyplinarnym.
Bibliografia
Bagrowicz J. (1979). Z problematyki katechizacji rodziców, „Ateneum Kapłańskie”, t. 93, s. 205–212.
Bagrowicz J. (1985). Katecheza epoki dialogu, „Ateneum Kapłańskie”, t. 104, s. 238–250.
Bagrowicz J. (1993). Uwarunkowania skuteczności katechezy. Studium pastoralno-katechetyczne w oparciu o dorobek Josepha Colomba, Włocławek: Ateneum Kapłańskie.
Bagrowicz J. (1994). Jak dzisiejszemu człowiekowi mówić o Bogu?, [w:] B. Bejze (red.), Jak dzisiejszemu człowiekowi mówić o Bogu?, Warszawa: Civitas Christiana, s. 17–20.
Bagrowicz J. (1996). Żydzi i judaizm w katechezie Kościoła katolickiego, „Znak”, nr 3(490), s. 68–84.
Bagrowicz J. (1997a). Katechizacja młodzieży w sytuacji przemian współczesnego pokolenia, „Studia Theologica Varsaviensia”, nr 1(35), s. 185–216.
Bagrowicz J. (1997b). Współczesna młodzież, „Ateneum Kapłańskie”, t. 128, s. 3–15.
Bagrowicz J. (1997c). Żydzi i judaizm w katechezie Kościoła katolickiego ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji katechezy w Polsce, [w:] K. Pilarczyk (red.), Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 123–141.
Bagrowicz J. (1998). Ideał wychowawczy Starego Przymierza (I). Pedagogia Przymierza w Pięcioksięgu, „Paedagogia Christiana”, t. 2, s. 5–23.
Bagrowicz J. (1999a). Pedagogia Patriarchów (I). Abraham – człowiek otwarty na nieznane, „Paedagogia Christiana”, t. 4, s. 68–78.
Bagrowicz J. (1999b). Pedagogia Przymierza (II). Założenia pedagogii rodziny w świetle Biblii, „Paedagogia Christiana”, t. 3, s. 47–64.
Bagrowicz J. (1999c). Wychowawcza opieka nad dzieckiem w tradycji biblijnej Starego Przymierza, [w:] B. Smolińska-Theiss (red.), Pokój z dziećmi: pedagogika chrześcijańska wobec zagrożeń rozwoju dziecka, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 28–40.
Bagrowicz J. (2000a). Edukacja religijna współczesnej młodzieży. Źródła i cele, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J. (2000b). Pedagogia Patriarchów (II). Jakub – od ateizmu praktycznego do wiary świadomej, „Paedagogia Christiana”, t. 5, s. 9–22.
Bagrowicz J. (2000c). Pedagogia Patriarchów (III). Historia Józefa Egipskiego – wierność prawu Bożemu w życiu osobistym i społecznym, „Paedagogia Christiana”, t. 6, s. 9–18.
Bagrowicz J. (2001). Pedagogia Patriarchów (IV). Mojżesz – wychowawca narodu, „Paedagogia Christiana”, t. 7, s. 9–24.
Bagrowicz J. (2005). Pedagogika chrześcijańska – pedagogika religii (religijna) – katechetyka. Podobieństwa i różnice, [w:] P. Tomasik (red.), Abyśmy podtrzymywali nadzieję, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, s. 28–52.
Bagrowicz J. (2006a). Towarzyszyć wzrastaniu. Z dyskusji o metodach i środkach edukacji religijnej młodzieży, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J. (2006b). „Żywe bowiem jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny” (Hbr 4,12), „Teologia i Człowiek”, t. 7–8, s. 15–30.
Bagrowicz J. (2008). Stawać się bardziej człowiekiem. Z podstaw edukacji religijnej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J. (red.) (2011a). „Adamie, gdzie jesteś?” (Rdz 3,9) – współczesne dysputy o człowieku. Materiały sesji naukowej zorganizowanej w Toruniu w dniach 5–6 listopada 2010 roku, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
Bagrowicz J. (2011b). Ku Bogu i człowiekowi – wychowanie na czas przełomu, [w:] M. Cichosz, R. Leppert (red.), Współczesne środowiska wychowawcze. Stan obecny i kierunki przemian, Bydgoszcz: Kujawsko Pomorska Szkoła Wyższa, s. 123–150.
Bagrowicz J. (2012). Czy wiemy, co sprawujemy? Wtajemniczenie w liturgię Mszy świętej, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Bagrowicz J. (2014). „Gdzie nie ma ogrodzenia, rozdrapią posiadłość” (Syr 36,25). O Dekalogu w epoce odrzucenia norm i wartości, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Bagrowicz J. (2015). „Naznaczcie wasze dziecko znakiem Jezusa Chrystusa”. O właściwe przeżywanie sakramentu chrztu, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Bagrowicz J. (2016). (Recenzja): Helena Słotwińska, Pedagogika religii w relacjach z dyscyplinami teologicznymi, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016, „Paedagogia Christiana”, t. 38, s. 281–285.
Bagrowicz J. (2017). „Nie wycofujemy się!”, czyli o możliwości dialogu z islamem, „Studia Włocławskie”, t. 19, s. 77–92.
Bagrowicz J., Girzyńska B. (1999). Z dyskusji o modelu rodziny w publicystyce wokół Konferencji w Kairze (1994) i Pekinie (1995), „Paedagogia Christiana”, t. 3, s. 181–200.
Bagrowicz J., Jankowski S. (2005). „Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie” (Pwt 8,5). Studia z pedagogii biblijnej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bagrowicz J., Rogalska B. (2000). Wpływ rodziców na proces kształtowania się obrazu Boga u dzieci do szóstego roku życia w świetle literatury psychopedagogicznej, „Paedagogia Christiana”, t. 6, s. 151–160.
Horowski J. (2018). O Księdzu Profesorze Jerzym Bagrowiczu i jego refleksji pedagogicznoreligijnej, „Karto-Teka Gdańska”, nr 1(2), s. 89‒93.
Kiciński A (2007). Katechetyka a pedagogika religijna, [w:] Kiciński A. (red.), Katechetyka i katecheza u progu XXI wieku, Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha.
Malewska E., Śliwerski B. (red.) (2003). Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Materiały z IV Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Słotwińska H. (2016). Pedagogika religii w relacjach z dyscyplinami teologicznymi, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Wawro W. (2003). (Recenzja): Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Materiały z IV Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, red. Eugenia Malewska i Bogusław Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2003, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 31, nr 1, s. 149–155.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Adam Machowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 2
Liczba cytowań: 0
