„Jestem lilią Szaronu, lotosem rozkwitłym w dolinie” (Pnp 2,1–2). Wymowa florystycznej metafory w odniesieniu do oblubienicy z Pieśni nad pieśniami
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.3.008Słowa kluczowe
Pieśń nad pieśniami, oblubienica, symbole florystyczne, lilia, lotos, płodność, witalnośćAbstrakt
Artykuł podejmuje problem interpretacji terminów florystycznych (lilia, lotos) zastosowanych do opisu oblubienicy w Pieśni nad pieśniami (2,1–2). Problem wynika z trudności rozpoznania gatunku wymienionych w języku hebrajskim dwóch nazw kwiatów. Różne przekłady tych terminów od starożytności po czasy współczesne ilustrują tę trudność. Tymczasem symbolika różnych gatunków kwiatów może być odmienna.
Celem opracowania jest ponowne odczytanie i interpretacja symboliki florystycznej fragmentu Pnp 2,1-2. Aby osiągnąć zamierzony cel, przeprowadzona została analiza leksykalna zastosowanych terminów w ich kontekście literackim. Dodatkową pomocą posłużyły dane z zakresu botaniki i geografii uprawy wyżej wymienionych roślin. Odczytanie znaczenia symboliki rozpoznanych roślin zostało przeprowadzone w odniesieniu do szerszego kontekstu kulturowego jej zastosowania (w Egipcie, w świątyni jerozolimskiej).
Analizy prowadzą do wniosku, że zastosowano symboliczne, znaczące nazwy, które niosą w pierwszym rzędzie konotacje płodnościowe. Starożytni podziwiali nie tylko dziewicze piękno kobiety, ale fascynowała ich tajemnica płodności i życia. Obraz lilii i lotosu odniesiony do oblubienicy w Pnp rozwija symbolikę, która może być odczytana jako aluzja nawiązująca do Ewy jako „Matki żyjących” z Rdz 3,20.
Bibliografia
Assis E. (2009). Flashes of Fire: A Literary Analysis of the Song of Songs (The Library of Hebrew Bible/Old Testament Studies), London: T&T Clark.
Baildam J.D. (1999). Paradisal Love: Johann Gottfried Herder and the Song of Songs (Journal for the Study of the Old Testament Supplement Series, 298), Sheffield: Sheffield Academic Press.
Barbiero G. (2011). Song of Songs: A Close Reading, Leiden–Boston: Brill.
Biblisches Reallexikon (1900). red. K. Galling, Tübingen: Mohr Siebeck.
Brown F., Driver S.R., Briggs Ch.A. (1996). The Brown – Driver – Briggs Hebrew and English Lexicon: With an Appendix Containing the Biblical Aramaic, Peabody: Hendrickson (= BDB).
Brandstaetter R. (1988). Pieśń nad pieśniami. Poemat biblijny. Przełożył z hebrajskiego Roman Brandstaetter, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Breza E. (2015). Dziewica, Panna i epitety synonimiczne Matki Bożej w pieśniach kościelnych, „Język – Szkoła – Religia”, t. 10, nr 1, s. 7–18.
Brzegowy T. (1985). Jak rozumieć Pieśń nad Pieśniami, „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, nr 38, s. 185–199.
Brzegowy T. (1988). Ku dosłownej interpretacji Pieśni nad Pieśniami, „Studia Theologica Varsaviensia”, t. 26, nr 1, s. 67–95.
Brzegowy T. (1994). Miłość małżeńska według Pieśni nad Pieśniami, „Currenda”, nr 1, s. 87–107.
Brzegowy T. (1995). Złożoność i jedność literacka Pieśni nad Pieśniami, „Tarnowskie Studia Teologiczne”, t. 13, s. 159–183.
Brzegowy T. (2007). Pisma mądrościowe Starego Testamentu (Academica, 68), Tarnów: Biblos.
Cylkow I. (2017). Księgi Pięciu Megilot. Tłumaczył i podług najlepszych źródeł objaśnił Izaak Cylkow, Kraków: Wydawnictwo Austeria.
Encyclopedia Judaica (1971–1974). red. C. Roth, t. 1–22, Jerusalem: Keter Publishing House.
Exum Ch.J. (2005). Song of Songs: A Commentary (The Old Testament Library), Louisville, KY: Westminster John Knox Press.
Fox M.V. (1983). Love, Passion, and Perception in Israelite and Egyptian Love Poetry, „Journal of Biblical Literature”, t. 102, nr 2, s. 219–228.
Fox M.V. (1985). The Song of Songs and the Ancient Egyptian Love Songs, Madison, WI: University of Wisconsin Press.
Fox M.V. (1992). Egyptian Love Songs, [w:] The Anchor Bible Dictionary, t. 2, red. D.N. Freedman, New York: Doubleday, s. 393–395.
Garret D., House P.R. (2004). Song of Songs, Lamentations (Word Biblical Commentary 23B). Nashville, TN: Nelson.
Gerleman G. (1965). Ruth. Das Hohelied (Biblischer Kommentar. Altes Testament, 18), Neukirchen–Vluyn: Neukirchner Verlag.
Grober S.F. (1984). The Hospitable Lotus. A Cluster of Metaphors: An Inquiry into the Problem of Textual Unity in the Song of Songs, „Semitics”, t. 9, s. 86–112.
Herder J.G. (1778). Lieder der Liebe. Die ältesten und schönsten aus dem Morgenlande. Nebst vier und vierzig alten Minneliedern, Leipzig: Weygand.
Keel O. (1984). Deine Blicke sind Tauben. Zur Metaphorik des Hohen Liedes, Stuttgart: Verlag Katholisches Bibelwerk GmbH.
Keel O. (1997). Pieśń nad pieśniami. Biblijna pieśń o miłości, przeł. B. Mrozkiewicz, Poznań: Zysk i S-ka.
Kudasiewicz J. (1978). Kłopoty z Pieśnią nad pieśniami, [w:] J. Kudasiewicz (red.), Biblia – historia – nauka. Rozważania i dyskusje biblijne, Kraków: Znak, s. 184–198.
Langkammer H. (2016). Księga Pieśni nad pieśniami. Wstęp – Przekład z oryginału – Komentarz – Ekskursy (Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, t. VIII/4), Poznań: Pallottinum.
Löw I. (1926–1934). Die Flora der Juden, t. 1–4, Wien–Leipzig: Hildesheim Olms.
Miłosz C. (1984). Księgi Pięciu Megilot. Tłumaczył z hebrajskiego i greckiego Czesław Miłosz, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Müller H.-P. (1976). Die lyrische Reproduktion des Mythischen im Hohenlied, „Zeitschrift für Theologie und Kirche”, t. 73, nr 1, s. 23–41.
Müller H.-P. (1992). Das Hohe Lied, Klagelieder, Das Buch Esther (Das Alte Testament Deutsch, 16/2), Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Murphy R.E. (1990). The Song of Songs: A Commentary on the Book of Canticles or The Song of Songs (Hermeneia), Minneapolis, MN: Fortress Press.
Pope M. (1977). Song of Songs: A New Translation with Introduction and Commentary (Anchor Bible, 7c), Garden City, NY: Doubleday.
Pritchard J.B. (red.) (1974). The Ancient Near East in Pictures Relating to the Old Testament, Princeton, NJ: Princeton University Press (=ANEP).
Ravasi G. (2005). Pieśń nad pieśniami. …jak pieczęć na twoim sercu, przeł. K. Stopa, Kraków: Salwator.
Roberts P.D. (2007). Let Me See Your Form: Seeking Poetic Structure in the Song of Songs (Studies in Judaism), Lanham, MD: University Press of America.
Siedlecki J. (2017). Śpiewnik kościelny, red. W. Kałamarz, A. Ziółkowski, wyd. 41, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy.
Stefaniak L. (1960). Pieśni nad Pieśniami, która jest Salomona. Wstęp – Komentarz, „Znak”, nr 12(68–69), s. 192–195.
Stoop-van Paridon P.W.T. (2005). The Song of Songs: A Philological Analysis of the Hebrew Book (Ancient Near Eastern Studies, Supplement 17), Louvain– Paris–Dudley, MA: Peeters.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Renata Jasnos
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 80
Liczba cytowań: 0
