Uzależnienie od ćwiczeń fizycznych wśród studentów na podstawie adaptowanej do polskich warunków Skali EDS-R
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2023.2.006Słowa kluczowe
bezpieczeństwo zdrowotne, uzależnienia behawioralne, uzależnienie od ćwiczeń fizycznych, Skala EDS-R, studenciAbstrakt
Celem podjętych badań była adaptacja testu ESD-R autorstwa H.A. Hausenblas i D. Symons Downs do polskich warunków oraz ocena skali występowania uzależnienia od ćwiczeń fizycznych wśród studentów. Badania przeprowadzono online. Objęły one 290 osób w wieku od 19 do 23 lat. Stosując analizę czynnikową, potwierdzono strukturę 7-czynnikową skali ESD-R i dobrą jej wewnętrzną spójność. Wszystkie podskale charakteryzowały się dobrą rzetelnością. Do oceny trafności kryterialnej skali zastosowano pomiar korelacji między skalą EDS-R a pytaniem dotyczącym tygodniowej liczby godzin wykonywania ćwiczeń fizycznych przez respondenta. Liczba godzin uprawiania ćwiczeń w tygodniu była dodatnio powiązana ze wszystkimi podskalami EDS-R. Wyniki te potwierdziły także analizy różnicowe. Na podstawie testu EDS-R uczestnicy zostali sklasyfikowani jako: (1) zagrożeni uzależnieniem od ćwiczeń fizycznych (5,5%), (2) nieuzależnieni (grupa objawowa) (78,3%) oraz (3) nieuzależnieni (grupa bezobjawowa) (21,7%). Prezentowany materiał może się przyczynić do dalszych badań z wykorzystaniem polskiej adaptacji skali EDS-R w różnych populacjach (np. ze względu na różne aktywności fizyczne podejmowane przez ćwiczących).
Bibliografia
Allegre B., Souville M., Therme P., Griffiths M. (2006). “Definitions and Measures of Exercise Dependence,” Addiction Research & Theory, vol. 14, no. 6, pp. 631–646, https://doi.org/10.1080/16066350600903302.
APA (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5®), Washington–London: American Psychiatric Publishing.
Brevers D., Maurage P., Kohut T., Perales J.C., Billieux J. (2022). “On the Pitfalls of Conceptualizing Excessive Physical Exercise as an Addictive Disorder: Commentary on Dinardi et al.,” Journal of Behavioral Addictions, vol. 11, no. 2, pp. 234–239, https://doi.org/10.1556/2006.2022.00001.
Costa S., Cuzzocrea F., Hausenblas H.A., Larcan R., Oliva P. (2012). “Psychometric Examination and Factorial Validity of the Exercise Dependence Scale-Revised in Italian exercisers,” Journal of Behavioral Addictions, vol. 1, no. 4, pp. 186–190, https://doi.org/10.1556/JBA.1.2012.009.
Davis C., Brewer H., Ratusny D. (1993). “Behavioral Frequency and Psychological Commitment: Necessary Concepts in the Study of Excessive Exercising,” Journal of Behavioral Medicine, vol. 16, no. 6, pp. 611–628, https://doi.org/10.1007/BF00844722.
de Coverley Veale D.M. (1987). “Exercise Dependence,” British Journal of Addiction, vol. 82, no. 7, pp. 735–740, https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.1987.tb01539.x.
Glasser W. (1976). Positive Addiction, New York: Harper & Row.
Griffiths M.D. (1996). “Behavioural Addictions: An Issue for Everybody?”, Journal of Workplace Learning, vol. 8, no. 3, pp. 19–25.
Habrat B. (2016). “Nałogowe uprawianie ćwiczeń fizycznych,” in: B. Habrat (ed.), Zaburzenia uprawiania hazardu i inne tak zwane nałogi behawioralne, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii, pp. 407–422.
Hausenblas H.A., Downs D.S. (2002). “How Much is Too Much? The Development and Validation of the Exercise Dependence Scale,” Psychology & Health, vol. 17, no. 4, pp. 387–404, https://doi.org/10.1080/0887044022000004894.
ICD-11 (2018). World Health Organization, International classification of diseases, 11th revision (ICD-11), https://www.who.int/standards/classifications/classification-of-diseases [access: 01.02.2023].
Jaworska M. (2019). Socjologia bezpieczeństwa. Wybrane problemy, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Jegier A., Nazar K., Dziak A. (eds.) (2005). Medycyna sportowa, Warszawa: Polskie Towarzystwo Medycyny Sportowej.
King N.A., Horner K., Hills A.P., Byrne N.M., Wood R.E., Bryant E., Caudwell P., Finlayson G., Gibbons C., Hopkins M., Martins C., Blundell J.E. (2012). “Exercise, Appetite and Weight Management: Understanding the Compensatory Responses in Eating Behaviour and How They Contribute to Variability in Exercise-induced Weight Loss,” British Journal of Sports Medicine, vol. 46, no. 5, pp. 315–322, https://doi.org/10.1136/bjsm.2010.082495.
Lindwall M., Palmeira A. (2009). “Factorial Validity and Invariance Testing of the Exercise Dependence Scale-Revised in Swedish and Portuguese Exercisers,” Measurement in Physical Education and Exercise Science, vol. 13, no. 3, pp. 166–179, https://doi.org/10.1080/10913670903050313.
Manea M.M., Milea B.S., Câmpean A. (2018). “Problematic Exercise: A New Behavioral Addiction,” Palestrica of the Third Millennium Civilization & Sport, vol. 19, no. 1, pp. 37–44, https://doi.org/10.26659/pm3.2018.19.1.37.
Martyniak E., Wyszomirska J., Krzystanek M., Piekarska-Bugiel K., Stolarczyk A. (2021). “Co za dużo, to niezdrowo. Uzależnienie od ćwiczeń fizycznych: Zjawisko, kryteria diagnostyczne, etiologia, terapia, wyzwania badawcze,” Psychiatria Polska, vol. 55, no. 6, pp. 1357–1372, https://doi.org/10.12740/PP/127499.
Mónok K., Berczik K., Urbán R., Szabo A., Griffiths M.D., Farkas J., Magi A., Eisinger A., Kurimay T., Kökönyei G., Kun B., Paksi B., Demetrovics Z. (2012). “Psychometric Properties and Concurrent Validity of Two Exercise Addiction Measures: A Population Wide Study,” Psychology of Sport and Exercise, vol. 13, no. 6, pp. 739–746, https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2012.06.003.
Mucha B., Mucha M. (2021). “Aktywność fizyczna w dobie pandemii COVID-19,” in W. Nowak K. Szalonka (eds.), Zdrowie i style życia: Ekonomiczne, społeczne i zdrowotne skutki pandemii, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 385–397.
Piasecka M., Piątek K., Kusztal J. (2022). Ewaluacja w profilaktyce i terapii. Zaburzeń behawioralnych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Rowicka M. (2015). Uzależnienia behawioralne. Profilaktyka i terapia, Warszawa: Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Fundacja Praesterno.
Sicilia A., González-Cutre D. (2011). “Dependence and Physical Exercise: Spanish Validation of the Exercise Dependence Scale-Revised (EDS-R),” The Spanish Journal of Psychology, vol. 14, no. 1, pp. 421–431, https://doi.org/10.5209/rev_SJOP.2011.v14.n1.38.
Szabo A., Griffiths M.D. (2007). “Exercise Addiction in British Sport Science Students,” International Journal of Mental Health and Addiction, vol. 5, no. 5, pp. 25–28, https://doi.org/10.1007/s11469-006-9050-8.
Szabo A., Griffiths M.D., de La Vega Marcos R., Mervó B., Demetrovics Z. (2015). “Methodological and Conceptual Limitations in Exercise Addiction Research,” The Yale Journal of Biology and Medicine, vol. 88, no. 3, pp. 303–308.
Terry A., Szabo A., Griffiths M. (2004). “The Exercise Addiction Inventory: A New Brief Screening Tool,” Addiction Research & Theory, vol. 12, no. 5, pp. 489–499, https://doi.org/10.1080/16066350310001637363.
Thompson J., Pasman L. (1991). “The Obligatory Exercise Questionnaire,” Behavior Therapy, vol. 14, pp. 137.
WHO (2020). WHO Guidelines on physical activity and sedentary behaviour, Geneva: World Health Organization, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/336656/ 9789240015128-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y [access: 12.02.2023].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Ewa Krzyżak-Szymańska, Andrzej Szymański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1001
Liczba cytowań: 0
