Podmiotowość i Twórczość.
Przestrzenie rozwoju duchowego w świetle poetyckiej myśli Karola Wojtyły
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2021.1.005Słowa kluczowe
podmiotowość, transgresja, rozwój duchowy, twórczość, personalizmAbstrakt
Celem artykułu jest ukazanie przestrzeni rozwoju duchowego w kontekście poetyckiej myśli Karola Wojtyły. Zagadnienie ujęto z dwóch perspektyw – Podmiotowości i Twórczości. Zawarte są one w poszczególnych częściach opracowania jako główne punkty odniesienia: procesy osobotwórcze leżące u podłoża rozwoju człowieka (samorealizacja, personalizacja, autokreacja, transgresja), sztuka jako doświadczenie, miejsce twórczości w rozwoju. Afirmacja podmiotowości ujęta została jako inspiracja do rozwoju duchowego. Poezje i dramaty autorstwa Wojtyły odzwierciedlają w pełni przemyślaną i dojrzałą koncepcję osoby. Istota procesu osobowo-twórczego w poetyckiej myśli Karola Wojtyły jest głęboką refleksją, ujętą w przestrzeni procesu tworzenia – aż ku transcendencji. Podmiotowość i Twórczość stanowią obszary odniesienia i inspiracji na drodze wspierania rozwoju osoby. Przeżycie bliskości z transcendentną rzeczywistością skłania do rozważań w osobistej perspektywie sensu istnienia, twórczych możliwości człowieka i sposobu ich wyrażania. Ukazane przestrzenie rozwoju duchowego mogą zatem stanowić źródło refleksji pedagogicznej.
Bibliografia
Eco U. (2008). Sztuka, przeł. P. Salwa, M. Salwa, Kraków: Wydawnictwo M.
Frankl V. (2010). Wola sensu. Założenia i zastosowanie logoterapii, przeł. A. Wolnicka, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Gadamer H.-G. (1993). Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol, święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Górniewicz J., Rubacha K. (1993). Droga do samorealizacji, czyli w poszukiwaniu tożsamości, Toruń: C&T.
Heidegger M. (1977). List o humanizmie, [w:] tegoż, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. przeł. K. Michalski, K. Pomian, M.J. Siemek, J. Tischner, K. Wolicki, Warszawa: Czytelnik, s. 76–127.
Hessen S. (1997). Dzieła wybrane, t. 5: Pisma pomniejsze, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Ingarden R. (1972). Książeczka o człowieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jarymowicz M. (2008). Psychologiczne podstawy podmiotowości. Szkice teoretyczne, studia empiryczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kozielecki J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna, Warszawa: PWN.
Kozielecki J. (1991). Z Bogiem albo bez Boga. Psychologia religii – nowe spojrzenie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kozielecki J. (2001). Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Kozielecki J. (2002). Transgresja i kultura, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Marszałek L. (2013). Duchowość dziecka. Znaczenia, perspektywy, konteksty w pedagogice przedszkolnej, Warszawa: Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego.
Maslow A.H. (1986). W stronę psychologii istnienia, przeł. I. Wyrzykowska, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Maslow A.H. (1990). Motywacja i osobowość, przeł. P. Sawicka, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Muszyński H. (2002). Socjalizacja – personalizacja – wychowanie, [w:] Wychowanie. Profilaktyka. Resocjalizacja. W poszukiwaniu doskonalszych systemów w skali makro i mikro, Część 1: Wychowanie i opieka, red. J. Sowa, E. Piotrowski, J. Rejman, Rzeszów: Podkarpacki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 86–98.
Nawroczyński B. (1947). Życie duchowe. Zarys filozofii kultury, Kraków–Warszawa: Księgarnia Wydawnicza F. Pieczątkowski i S-ka.
Nęcka E. (2001). Psychologia twórczości, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Obuchowski K. (1995). Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Olbrycht K. (2018). Edukacyjne wymiary wspierania rozwoju duchowości człowieka, „Edukacja Międzykulturowa”, nr 2(9), s. 79–89.
Pietrasiński Z. (1992). Wiedza i „rola” autokreacyjna jednostki jako przedmiot rozwoju, „Przegląd Psychologiczny”, nr 1, s. 9–18.
Rogers C.A. (2002). O stawaniu się osobą. Poglądy terapeuty na psychoterapię, przeł. M. Karpiński, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Siciński A. (2002). Styl życia. Kultura, wybór, szkice, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Schulz R. (1990). Twórczość. Społeczne aspekty zjawiska, Warszawa: PWN.
Skwarnicki M. (2004). Poetycka droga papieża Wojtyły, [w:] K. Wojtyła, Poezje, dramaty, szkice; Jan Paweł II, Tryptyk rzymski, Kraków: Znak.
Socha P. (2000). Psychologia rozwoju duchowego – zarys zagadnienia, [w:] Duchowy rozwój człowieka. Fazy życia, osobowość, wiara, religijność, red. P. Socha, Kraków: UJ, s. 15–44.
Socha P. (2014). Przemiana duchowa jako kluczowe pojęcie psychologii rozwoju człowieka, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 3, s. 9–22.
Straś-Romanowska M. (2011). Życie duchowe człowieka – niewygodny temat psychologii, [w:] Na drogach i bezdrożach historii psychologii, red. T. Rzepa, C.W. Domański, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 147–165.
Straś-Romanowska M. (2016). Podmiot osobowy w świecie współczesnym, „Psychologia Rozwojowa”, t. 21, nr 2, s. 15–25.
Stróżewski W. (1983). Dialektyka twórczości, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Suchodolski B. (1983). Twórczość – rzeczywistość, nadzieje, wątpliwości, [w:] tegoż, Wychowanie i strategia życia, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Wojtyła K. (1960). Miłość i odpowiedzialność, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Wojtyła K. (1969). Osoba i czyn, Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Wojtyła K. (1979). Poezje i dramaty, Kraków: Znak.
Wojtyła K. (1999). Renesansowy psałterz, Kraków: Znak.
Wojtyła (2000). Rozważania o istocie człowieka, Kraków: Znak.
Wróblewska M. (2017). Transgresje w biograficznych doświadczeniach wybitnych pedagogów Marii Montessori i Janusza Korczaka, „Podstawy Edukacji. Graniczność, Pogranicze, Transgresja”, t. 10, s. 13–32
Wróblewska M. (2018). Expanding the Boundaries of Self: Self-Realization, Transgression, and Creative Competence, „Rocznik Teologii Katolickiej”, t. 17, nr 2, s. 163–174.
Wróblewska M. (2019). Człowiek – Sprawca transgresyjny. Podejście badawcze w aspekcie twórczym i biograficznym, [w:] W poszukiwaniu sensu istnienia od transgresji ku transcendencji?, red. A. Ciążela, S. Jaronowska, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, s. 155–177.
Znaniecka M. (2016). Kategoria duchowości i jej wybrane parafrazy w pedagogice, Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Studia Paedagogica Ignatiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 242
Liczba cytowań: 0
