Ekoświadomość wobec pedagogiki zadomowienia i zrównoważonego rozwoju

Abstrakt

W artykule ukazano zasadniczy cel badań, jakim jest rozwijanie świadomości ochrony środowiska naturalnego, które nie powinno dotyczyć jedynie świata zewnętrznego, lecz przynajmniej w takim samym stopniu (lub większym) świata wewnętrznego. Oznacza to, że przedmiotem badań jest świat duchowy mający na względzie dobro współczesnego człowieka i dobro przyszłych pokoleń, który musi się stać integralną częścią każdego rozwoju i procesu kształcenia. W takim myśleniu i działaniach uznaje się nie tylko wartość materialną środowiska przyrodniczego, ale głównie wartość duchową („przyroda niczego nie czyni daremnie”, „każde stworzenie jest święte przez wzgląd na Stwórcę”). Powyższy cel i przedmiot badań realizowany jest za pomocą metody hermeneutycznej. Zasadnicze wnioski sprowadzają się do tezy, że człowiek musi znać granicę intensyfikacji i ingerencji w naturę, nie tylko dlatego, że zmiany są nieodwracalne, lecz głównie dlatego, że mogą być nieobliczalne. Nie wystarczy tutaj samo „uświadomienie” skali zła, rozbijające się często o złe nawyki zmierzające nieuchronnie do rozkładu naszej kultury, lecz konieczne są działania edukacyjne uwzględniające przeżycie, przebudzenie i przemianę, która nie nastąpi, gdy człowiek w nią nie uwierzy, zaś nastąpi, gdy odpowie na to wyzwanie i sam zechce się przemienić.