Z badań nad przeszłością polskich towarzystw społeczno-oświatowych na marginesie książki Rzecz o Polskiej Macierzy Szkolnej Hanna Markiewiczowa, Rzecz o Polskiej Macierzy Szkolnej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2016, ss. 296.
DOI:
https://doi.org/10.12775/11685Abstrakt
Pod koniec XIX wieku szkolnictwo na terenie Królestwa Polskiego znajdowało się na bardzo niskim poziomie. Nasilająca się polityka rusyfikacyjna ze strony zaborcy spowodowała upadek oświaty, zaś brak obowiązku szkolnego wzmógł zjawisko analfabetyzmu. Jednak na przełomie XIX/XX wieku wraz z pogłębiającym się kryzysem społeczno-politycznym w Rosji, którego apogeum przypada na rok 1905, nastąpiło złagodzenie polityki caratu. W tej sytuacji pojawił się wzrost dążeń narodowo-wyzwoleńczych wśród narodu polskiego, który jednocześnie przyczynił się do ożywienia ruchu organizacyjnego w Królestwie Polskim. Polacy korzystając z przyznanych swobód zaczęli tworzyć stowarzyszenia, towarzystwa, zrzeszenia zawodowe o różnych orientacjach ideologicznych oraz instytucje i organizacje o charakterze oświatowym. W tym czasie powstały m.in. Towarzystwo Kursów Naukowych, które wyłoniło się z dawnego konspiracyjnego Uniwersytetu Latającego, Uniwersytet dla Wszystkich, Towarzystwo Kultury Polskiej, Stowarzyszenie Kursów dla Analfabetów Dorosłych, Towarzystwo Krzewienia Oświaty, Lubelskie Towarzystwo Szerzenia Oświaty „Światło” oraz instytucja o najszerszym zasięgu działalności, bo obejmująca oświatę szkolną i pozaszkolną – Polska Macierz Szkolna. Dzieje tej organizacji czytelnik może poznać dzięki publikacji autorstwa Hanny Markiewiczowej pt. Rzecz o Polskiej Macierzy Szkolnej. Praca ta ukazała się w 2016 roku nakładem Wydawnictwa Akademii Pedagogiki Specjalnej, a zaopiniowana do druku została przez Karola Poznańskiego, wybitnego pedagoga i historyka wychowania. Należy docenić wybraną przez Autorkę problematykę, ponieważ dotychczas nie ukazała się monografia naukowa, która w sposób wieloaspektowy prezentowałaby działalność Polskiej Macierzy Szkolnej. Zagadnienie to było jedynie omawiane w kontekście innych kwestii oświatowychBibliografia
Dzieło samopomocy narodowej Polska Macierz Szkolna 1905–1935, zebrał J. Stemler, przed. W. Sołtan, Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa 1935.
Góralski J., Polska Macierz szkolna jako instytucja wychowania obywatelskiego, Wydawnictwo UMK, Toruń 1999.
Góralski J., Wizerunek działacza kulturalno-oświatowego w poglądach reprezentantów Polskiej Macierzy Szkolnej do roku 1939, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000.
Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo wychowawcza Wileńskiego Towarzystwa Dobroczynności 1807–1813, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2010.
Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814–1914, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2002.
Markiewiczowa H., Rzecz o Polskiej Macierzy Szkolnej, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2016.
Markiewiczowa H., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2006.
Mauersberg S., Komu służyła szkoła w drugiej Rzeczypospolitej? Społeczne uwarunkowania dostępu do oświaty, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.
Meducka M., Polska Macierz Szkolna na Kielecczyźnie w latach 1905–1939, „Studia Filologiczne Akademii Świętokrzyskiej” 2006, T. 19.
Okólnik z czerwca 1907 o zasadach wychowawczych obowiązujących w szkołach i instytucjach oświatowych Polskiej Macierzy Szkolnej, w: Dzieło samopomocy narodowej Polska Macierz Szkolna 1905–1935, zebrał J. Stemler, przed. W. Sołtan, Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa 1935.
Okólnik z marca 1907 r. w sprawach organizacyjnych, programowych i finansowych, w: Dzieło samopomocy narodowej Polska Macierz Szkolna 1905–1935, zebrał J. Stemler, przed. W. Sołtan, Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa 1935.
Polska Macierz Szkolna na Polesiu, Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa 1939.
Polska Macierz Szkolna na Wołyniu, Wydawnictwo Wołyńskiego Zarządu Wojewódzkiego Polskiej Macierzy Szkolnej, Równe 1938.
Sami tworzyliśmy tę historię – księga pamiątkowa z okazji 90. rocznicy powstania Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie (1922–2012), red. H. Markiewiczowa, K. Poznański, J. Kulbaka, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2012.
Sędek J., Stankiewicz J., Działalność Polskiej Macierzy Szkolnej na Polesiu, w: Polska Macierz Szkolna na Polesiu, Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa 1939.
Stemler J., Polska Macierz Szkolna: szkic historyczno-sprawozdawczy z 20-lecia działalności 1905–1925: wydawnictwo jubileuszowe, Polska Macierz Szkolna, Warszawa 1926.
Szabat B., Walka o szkołę polską w okresie rewolucji 1905–1907 w Guberni Kieleckiej, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2001.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 342
Liczba cytowań: 0
