Wpływ zajęć edukacyjnych prowadzonych w przestrzeni galerii na odbiór abstrakcyjnej sztuki współczesnej przez uczniów młodszych klas szkoły podstawowej
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2018.002Słowa kluczowe
edukacja nieformalna, współczesna sztuka abstrakcyjna, dzieci wczesnoszkolne, psychologiczne aspekty odbioru sztuki, badania eksperymentalneAbstrakt
W artykule przedstawiono eksperymentalne badanie nad wpływem oprowadzania po wystawie abstrakcyjnej sztuki współczesnej na odbiór estetyczny wystawy przez uczniów początkowych klas szkoły podstawowej. Badania prowadzono w naturalnym kontekście oglądania sztuki – w przestrzeni galerii, gdzie na czasowej wystawie indywidualnej znajdowały się oryginalne prace obecnie tworzącej artystki. Zmiennymi niezależnymi w badaniu były: oprowadzanie po wystawie przez pracownika galerii (tak, nie) oraz wiek uczniów (młodsi: M = 7,77 lat, starsi: M = 8,95 lat). Stwierdzono, że udział w nieformalnych zajęciach edukacyjnych – oprowadzaniu po wystawie, powoduje wzrost preferencji estetycznej u starszych uczniów. Stwierdzono też trend rozwojowy polegający na tym, że u starszych uczniów, w stosunku do uczniów młodszych, odnotowano spadek pozytywnych emocji wywołanych oglądaniem sztuki oraz spadek podobania się wystawy (co ujawniało się zwłaszcza w warunkach kontrolnych – gdy uczniowie nie uczestniczyli w oprowadzaniu po wystawie). Uzyskane wyniki częściowo potwierdzają rezultaty wcześniejszych badań nad odbiorem sztuki przez młodych odbiorców, częściowo zaś są z nimi sprzeczne. W dyskusji wyników przedstawiono wyjaśnienia stwierdzonych rozbieżności, podkreślając wyższość prowadzenia badań nad odbiorem sztuki w przestrzeniach wystawienniczych, jako zapewniających wyższą trafność ekologiczną uzyskanych rezultatów, w stosunku do badań percepcji estetycznej w warunkach laboratoryjnychaesthetic perception in laboratory conditions.
Bibliografia
Belke, B., Leder, H., Strobach, T., Carbon, C. C. (2010). Cognitive fluency: High-level processing dynamics in art appreciation. Psychology of Aesthetics Creativity and the Arts, 4(4), 214–222.
Bhattacharya, J., Petsche, H. (2002). Shadows of artistry: Cortical synchrony during perception and imagery of visual art. Cognitive Brain Research, 13(2), 179–186.
Brajčić, M., Kovačević, S., Kuščević, D. (2013). Learning at the museum. Croatian Journal of Education, 15(2), 159–178.
Brieber, D., Nadal, M., Leder, H. (2014). In the white cube: Museum context enhances the valuation and memory of art. Acta Psychologica, 154, 36–42, DOI: 10.1016/j.actpsy. 2014.11.004.
Brieber, D., Nadal, M., Leder, H., Rosenberg, R. (2014). Art in time and space: Context modulates the relation between art experience and viewing time. PLOS ONE, 9, e99019. DOI: 10.1371/journal.pone.0099019.
Brzeziński J. (2002). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cupchik, G. C., Gebotys, R. J. (1988). The search for meaning in art: Interpretative styles and judgements of quality. Visual Art Research, 14(2), 38–50.
Cupchik, G. C., Shereck, L., Spiegel, S. (1994). The effects of textual information on artistic communication. Visual Arts Research, 20(1), 62–78.
Duclos, A., Philippeaux, F., Poli, M.-S. (2010). De l’utilité du «texte enfant» au musée. La Lettre de l’OCIM, 132, 28–33.
Francuz, P., Mackiewicz, R. (2005). Liczby nie wiedzą skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Furnham, A., Walker, J. (2001a). Personality and judgement of abstract, pop art, and representational paintings. European Journal of Personality, 15(1), 57–72, DOI: 10.1002/per.340.
Furnham, A., Walker, J. (2001b). The influence of personality traits, previous experience of art, and demographic variables on artistic preference. Personality and Individual Differences, 31(6), 997-1017, DOI: 10.1016/S0191-8869(00)00202-6.
Gerger, G., Leder, H. (2015). Titles change the aesthetic appreciations of paintings. Frontiers in Human Neuroscience, 9:464. DOI:10.3389/fnhum.2015.00464.
Kuscevic, D., Kardum, G., Brajcic, M. (2014). Visual preferences of young school children for paintings from the 20th century. Creativity Research Journal, 26(3), 297–304.
Leder, H., Belke, B., Oeberst, A., Augustin, D. (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments. British Journal of Psychology, 95(4), 489–508, DOI: 10.1348/0007126042369811.
Miecznicka, M. (red.) (2015). Sztuka w naszym wieku. Warszawa: Fundacja Sztuki Polskiej ING.
Millis, K. (2001). Making meaning brings pleasure: The influence of titles on aesthetic experiences. Emotion, 1(3), 320–329.
Nissel, J., Hawley-Dolan, A., Winner, E. (2016). Can young children distinguish abstract expressionist art from superficially similar works by preschoolers and animals? Journal of Cognition and Development, 17(1), 18–29, DOI: 10.1080/15248372.2015.1014488.
Pasikowski, S. (2014). Kultura metodologiczna i raportowanie badań empirycznych publikowanych w wiodących czasopismach poświęconych zagadnieniom edukacji. Kultura i Edukacja, 2(102), 103–133.
Russell, P. A. (2003). Effort after meaning and the hedonic value of paintings. British Journal of Psychology, 94(1), 99-110, DOI: 10.1348/000712603762842138.
Russell, P. A., Milne, S. (1997). Meaningfulness and the hedonic value of paintings: Effects of titles. Empirical Studies of the Arts, 15(1), 61–73, DOI: 10.2190/EHT3-HWVM-52CB-8QHJ.
Silvia, P. J. (2005). Cognitive Appraisals and Interest in Visual Art: Exploring an Appraisal Theory of Aesthetic Emotions. Empirical Studies of the Arts, 23(2), 119–133, DOI: 10.2190/12AV-AH2P-MCEH-289E.
Smith, J. K., Smith, L. F. (2008). The structure of artistic and aesthetic abilities in school children. Empirical Studies of the Arts, 26(1), 117–130, DOI: 10.2190/EM.26.1.h.
Swami, V. (2013). Context matters: Investigating the impact of contextual information on aesthetic appreciation of paintings by Max Ernst and Pablo Picasso. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(3), 285–295, DOI: 10.1037/a0030965.
Szary, A., Sztorc, A., Ryczkowska, M. (2015). Labirynt bez granic. Działania edukacyjne Galerii Labirynt. Lublin: Galeria Labirynt.
Szubielska, M., Niestorowicz, E., Bałaj, B. (2016). Wpływ figuratywności obrazu i informacji katalogowej na percepcję estetyczną malarstwa współczesnego przez ekspertów i laików. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologia, 1(9), 21–34.
Szubielska, M., Wójtowicz, M., Szymańska, A., Ratomska, M., Sztorc, A. (2017/artykuł przygotowany do recenzji). Wpływ zajęć edukacyjnych towarzyszących wystawie na odbiór sztuki współczesnej przez dzieci przedszkolne i wczesnoszkolne.
Tschacher, W., Kirchberg, V., van den Berg, K., Greenwood, S., Wintzerith, S., Tröndle, M. (2012). Physiological correlates of aesthetic perception of artworks in a museum. Psychology of Aesthctics, Crcativity, and the Arts, 6(1), 96–103.
Tröndle, M., Kirchberg, V., Tschacher, W. (2014). Is this art? An experimental study on visitors’ judgement of contemporary art. Cultural Sociology, 8(3), 310–332, DOI: 10.1177/1749975513507243.
Twigg, D., Garvis, S. (2010). Exploring art in early childhood education. The International Journal of the Arts in Society, 5(2), 193–204.
Waligórska, A. (2006). The eye and narration: Relations of artistic expertise and mode of interpretation of narrative and non-narrative paintings. Psychology of Language and Communication, 10 (1), 45–64.
Wójtowicz, M., Szubielska, M., Szymańska, A. (2017). Aesthetic preference and emotion in children’s reception of contemporary art. Poster zaprezentowany na VII Konferencji Bliżej Emocji, Lublin, 18–19.05.2017.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1550
Liczba cytowań: 0