Badanie w działaniu w kształceniu i doskonaleniu nauczycieli

Abstrakt

Celem tego tekstu jest przedstawienie istoty i argumentów na rzecz użyteczności badania w  działaniu jako paradygmatu badawczego w zakresie rozwoju i aktualizowania nauczycielskiego profesjonalizmu. Przedstawiam jego specyfikę poprzez charakterystykę potencjału poznawczego i praktycznego w odniesieniu do codziennej praktyki edukacyjnej. Podkreślam znaczenie wykorzystania przez badaczy - praktyków ich własnego głosu w wyrażaniu swoich obaw i opinii oraz poprzez odważne podejmowanie nowych śmiałych inicjatyw. Następnie wskazuję interesy poznawcze, które orientują badanie w działaniu na określone cele poznawcze i na zakładane zmiany. W dalszej kolejności przedstawiam możliwości stosowania tego podejścia, w procesie kształcenia kandydatów na nauczycieli, oraz w procesie doskonalenia zawodowego nauczycieli praktyków. Przytaczam kilka przykładów praktyk obrazujących obydwie  opcje w celu zilustrowania mojego punktu widzenia na potencjał tego paradygmatu. Jako przykład w kształceniu nauczycieli przedstawiłam doświadczenia E. Wołodźko z jej książki „W kierunku autonomii studiowania” (2013 r.) . W drugim przypadku przywołuję doświadczenia moich doktorantów - nauczycieli-praktyków.