Opcje jakościowe wobec metodologii studiów nad niepełnosprawnością
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2014.011Słowa kluczowe
Epistemologia badań jakościowych, ich ewolucja i zastosowanie w studiach nad niepełnosprawnością i osobami niepełnosprawnymiAbstrakt
Studia jakościowe w drugiej dekadzie XXI wieku mają zróżnicowany charakter odzwierciedlający zainteresowania badacza , jego związki z określoną dziedziną wiedzy jak też uwzględnianie odmiennych paradygmatów , specyficznych obiektów działań eksploracyjnych i realizacji w poczynań badawczych w specyficznych dla danego kręgu tradycjach. Widoczne jest oddziaływanie swoistego ducha czasów i przemianę w orientacji w podejściu do niepełnosprawności i osób nią dotkniętych. Wyraża aprobatę inności i równoważność słów wszystkich ludzi .Oznacza to rozszerzenie badań o charakterze wywiadów z osobami z głębszymi postaciami niepełnosprawności intelektualnej. Może być ocenione dwojako –krytycznie jako formuła imperializmu i instrumentalizmu badawczego rozszerzającego zasięg badań na kategorie społeczne dotychczas pomijane ale zarazem może być owo podejście odczytane pozytywnie jako dostrzeżenie podmiotu w ciężko poszkodowanym organizmie ,dostrzeganie szans u zdawałoby się przekreślonych i skazanych na marginalizację dzieci ze środowisk niewydolnych wychowawczo. Niniejsze opracowanie jest formułą syntezy dorobku studiów jakościowych dotyczących kwestii niepełnosprawności i ludzi nią dotkniętych. Pokazuje szersze podstawy epistemologiczne ,właściwości oraz formuły wzięte w dorobku własnych prac badawczych .
Bibliografia
Ablewicz K. (1998), Hermeneutyka i fenomenologia w badaniach pedagogicznych,
w: S. Palka (red.) Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bauman Z. (2011), 44 listy ze świata płynnej rzeczywistości, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman Z. (1998), Śmierć i nieśmiertelność. O wielości strategii życia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PAN.
Bauman Z. (2000), Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bauman Z. (2003), Życie na przemiał, Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Bauman T. (1995), O możliwości zastosowania metod jakościowych w badaniach pedagogicznych, w : T. Pilch (red), Zasady badań pedagogicznych, Warszawa: Wydawnictwo
Akademickie „Żak”.
Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Becker G.(1990), Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baudrillard J.(2006), W cieniu milczącej większości albo kres sfery społecznej, tłum. S. Królak, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Becker H. i in. (1961), Boys in White. Chicago: University of Chicago Press.
Berger P. i T. Luckmann (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy
Instytut Wydawniczy.
Bloch A.(1989), Człowiek znaczy nadzieja, Bydgoszcz Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Borowska-Beszta B. (2012), Niepełnosprawność w kontekstach kulturowych i teoretycznych,
Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Boryś W. (2005), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Wydawnictwa Literackie.
Castells M.(2009), Koniec tysiąclecia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Charmaz K. (2009), Teoria Ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chodkowska M. (1993), Kobieta niepełnosprawna. Socjopedagogiczne studium postaw, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Chodkowska M. (1995), Mieć dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym, Lublin: Wydawnictwo Fundacji „Dać szansę”.
Cytowska B. (2012), Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie
polskim, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Czapiński J. (2001), Szczęście złudzenie czy konieczność? Cebulowa teoria szczęścia w świetle nowych danych empirycznych. w: M. Kofta, T. Szustrowa (red.), Złudzenia, które
pozwalają żyć, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Denzin N. K., Lincoln Y. S. (red.) (2009), Metody badań jakościowych, t.1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Denzin N. K., Lincoln Y. S. (2000), Introduction: The Discipline and Practise of Qualitative
Research, w: Handbook of Qualitative Research, Second Edition, Thousand Oaks-London-
New Delhi: Sage.
Dobrzeniecki R., Szczęsny W. (2010), Wprowadzenie do jakościowych badań pedagogicznych, Płock: Wydawnictwo Naukowe “Novum”.
Douglas M. (2007), Czystość i zmaza. Analiza pojęć nieczystości i tabu, tłum. M. Bucholc,
Warszawa: PIW.
Flick U. (2010), Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN
Foucault M. (2000), Choroba umysłowa a psychologia. Warszawa: Wydawnictwo KR
Foucault M. (2000a), Szaleństwo i społeczeństwo, w: M. Foucault (red), Filozofia, historia,
polityka. Wybór pism. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Foucault M. (1993), Nadzorować i karać: narodziny więzienia, Warszawa: Aletheia.
Frankfort-Nachmias C. i Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych.
Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Gajewska A., Pawlus M. (2003), Słownik synonimów i antonimów, Bielsko-Biała: PPU
“Park”.
Garmezy N. (1985), Stres-Resistant Children: The Search for Protective Factors, in: J. Stevenson (eds.), Recent Research in Developmnetal Psychopatology, Oxford – New York
– Toronto – Sydney – Paris – Frankfurt: Pergamon Press.
Glaser B. G., Strauss A. L. (2009), Odkrywanie teorii ugruntowanej. Przekład: Marek Gorzko. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS
Glaser B. (1992), Basics of Grounded Theory Analysis, Mill Valley: The Sociology Press.
Glaser B. (1998), Doing Grounded Theory. Issues and Discussions. Mill Valley: Sociology
Press.
Glaser B. (2002), September. Constructivist Grounded Theory? [47 paragraphs]. “Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research” [On-line Journal], 3(3).
Giddens A. (2002), Nowoczesność i tożsamość, przekład A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gnitecki J. (1993), Zarys metodologii badań w pedagogice empirycznej, Zielona Góra: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Gnitecki J. (1996), Elementy metodologii badań w pedagogice hermeneutycznej, Zielona
Góra: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Hymes, D. (1980), Socjolingwistyka i etnografia mówienia, w: Język i społeczeństwo,
M. Głowiński (red.) Warszawa: Czytelnik.
Gleeson B.J. ( 1997), Disability Studies:a historical materialis view, “Disability and society”
(2), s. 179–202.
Gobineau J.A. (1856), The Moral and Intellectual Diversity of Races with Particular Reference to Their Respective Influence in the Civil and Political History of Mankind,
Philadelphia: Lippincott.
Gorzko M. (2008), Procedury i emergencja. O metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Gustavsson A., Tossebro J., Zakrzewska-Manterys E. (2003), Niepełnosprawność intelektualna a style życia. Perspektywy podmiotowe, wybory życiowe, systemy usług w Szwecji, Norwegii i w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
James W. (1950), The Principles of Psychology, vol. I, New York: Dover Publications, Inc.
Jezierska E. (1963), Obserwacje nad rozwojem głuchociemnej Krystyny Hryszkiewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Johnson A. (1996), “It’s a good to talk”: the Focus Group and the Sociological Imagination,
”Sociological review”, Vol. 44(3), p. 517–538.
Kofta M., Szustrowa T. (red.), (2001), Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kristeva J. (2991), Strangers to ourselves, tłum. L. S. Roudiez, New York: Columbia University Press.
Konecki, K. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kubinowski D. (2010), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia-metodyka-ewaluacja,
Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Kumaniecka-Wiśniewska A. (2006), Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Kurowski K. (2012), Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób niepełnosprawnych, niepublikowana praca doktorska powstała na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego w Katedrze Prawa Konstytucyjnego, pod kierunkiem
prof. dr. hab. Michała Domagały.
Lalak D. (2010), Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej,
Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Lerner M.J. (1980), The Belief in a Just World; A Fundamental Delusion, New York: Plenum
Lévinas E. (2002), Inaczej niż być lub ponad istotą, przeł. P Mrówczyński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Łuszczyński Cz. (1978), O łagodzeniu skutków kalectwa, Warszawa: Wydawnictwo CRZZ.
Marcinkowska B. (2013), Model kompetencji komunikacyjnych osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualna –w poszukiwaniu wzajemności i współpracy, Warszawa:
Wydawnictwo APS.
Mieszczeriakow M. (1980), Dzieci głuchoniewidome, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Murphy R. (1987), Body Silent, New York: Hemy Holt,.
Niedbalski J. (2012), Konstruowanie ładu społecznego w domach opieki społecznej dla osób
niepełnosprawnych intelektualnie, niepublikowana praca doktorska napisana pod kierunkiem
prof. zw. dr hab. Krzysztofa T. Koneckiego
Obyczaje, języki ludy świata. Encyklopedia Naukowa PWN (2007).
Opoczyńska M. (1999), Psychologia egzystencjalna wobec pytań o możliwości i granice poznania drugiego człowieka, w: M. Opoczyńska (red.), Wprowadzenie do psychologii
egzystencjalnej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Palska H. (2000), Ubóstwo i dostatek, Warszawa: IFiS PAN.
Perzanowski A. (2009), Odmieńcy. Antropologiczne studium dewiacji, Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Podgórska-Jachnik D. (2013), Głusi. Emancypacje, Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej
Szkoły Ekonomicznej.
Przymeński A. (2001), Bezdomność jako kwestia społeczna w Polsce współczesnej, Poznań:
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Rutter M. (1987), Psychosocial Resilience and Protective Mechanisms, “Amer J Orthopsychiat”, 57(3), p. 316–331.
Sikora A. (2013), Dziewczęta z poprawczaka, Warszawa: Wydawnictwo Pedagogium WSNS.
Sticer H.J. (1982), Corps infirmes et societes, Paris: Aubier Montaigne.
Sticer H.J. (1999), A History of Disability, Michigan: University of Michigan Press.
Strauss A. L. (1987), Qualitative Analysis for Social Scientists, Cambridge: Cambridge University Press.
Strauss A. L. (1991), Creating Sociological Awarness.Collective Images and Symbolic Representaions, New Brunswick & London, Transaction Publishers.
Szarfenberg R. (2006), Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Wykłady, Warszawa: Instytut Społecznej, Uniwersytet Warszawski.
Sztompka P., Bogunia-Borowska M., (2008), Socjologia codzienności, Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
Sztompka P. (2006), Socjologia. Analiza społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Znak.
Szczupał B. (2009), Godność osoby z niepełnosprawnością. Studium teoretyczno-empiryczne
poczucia godności młodzieży z dysfunkcją narządu ruchu, Kraków: Wydawnictwo
Naukowe „Akapit”.
Tarkowska E., Czayka-Chełmińska K., Krantz W., Lisek-Michalska J. (1994), Życie codzienne w domach pomocy społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Tarkowska E., Warzywoda-Kruszyńska W., Wódz K. (2003), Biedni o sobie i swoim życiu.
Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Werner E.E. (1994), Overcoming the odds, “Developmental and Behavioral Pediatrics”,
(2), p. 131–136.
Werner E.E. (2000), Protective factors and individual resilience, in: J. P. Shonkoff,
S. J. Meisels (eds), Handbook of Early Childhood Intervention. Second edition. Cambridge:
Cambridge University Press.
Wilkinson R., Pickett K. (2011), Duch równości. Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje
się lepiej, Warszawa, Wydawnictwo Czarna Owca.
Zakrzewska-Manterys E. (1995), Down i zespół wątpliwości. Studium z socjologii cierpienia,
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Semper “.
Zdanowicz-Cyganek U. (2010), Kategorie inna-obca – wykluczona we współczesnej poezji
kobiecej, niepublikowana praca doktorska, Uniwersytet Śląski, Wydział Filologiczny
,promotor prof. UŚ – dr hab. S. Szymutko.
Żuraw H. (2008), Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Żuraw H. (2009), Cyrk Barnuma. Medialne wizerunki osób niepełnosprawnych, w: T. Żółkowska, L. Konopska (red.), W kręgu niepełnosprawności-teoretyczne i praktyczne
aspekty poszukiwań w pedagogice specjalnej, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu
Szczecińskiego.
Żuraw H. (2010), Historia vitae magistra? Metoda biograficzna w studiach nad osobami niepełnosprawnymi, kręgu niepełnosprawności-teoretyczne i praktyczne aspekty poszukiwań
w pedagogice specjalnej, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Żuraw H. (2011), Pedagogika specjalna w kręgu poszukiwań. Niepełnosprawność w perspektywie antropologii komunikacji, w: S. Sadowska (red.), Niepełnosprawność, Półrocznik naukowy, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytet Gdański.
Żuraw H. (2012), Interdyscyplinarność pedagogicznych studiów nad dystansem społecznym
wobec osób niepełnosprawnych, w: M. Chodkowska, S. Byra (red.), Dystans społeczny
w teorii i praktyce, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Żuraw H. (2013), Taka zwykła codzienność. Losy niepełnosprawnych intelektualnie absolwentów zasadniczych szkół specjalnych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Żyta A. (2012), Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 411
Liczba cytowań: 0