Work in the Experience of Persons with Intellectual Disabilities. A Focus Group Research Report
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2023.003Abstrakt
Mimo że w literaturze dostrzega się korzyści wynikające z pracy i zatrudnienia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, niewiele badań poświęconych jest ich doświadczeniom i przeżyciom prezentowanym z ich własnej perspektywy. Artykuł stanowi raport z fenomenograficznych badań fokusowych prowadzonych w czterech grupach dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub lekkim. Głównym celem badań było zrozumienie doświadczeń i przeżyć dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną związanych z pracą i zatrudnieniem oraz nadawanych im przez te osoby znaczeń. Łącznie badaniom poddano 34 osoby. W wyniku analiz wyłoniono trzy obszary, do których uczestnicy odnosili się, mówiąc o pracy i zatrudnieniu: (1) ich własna osoba - marzenia, oczekiwania, wyobrażenia, możliwości, przekonania i doświadczenia, (2) środowisko - wzorce środowiskowe, wsparcie i bariery, rekrutacja do pracy i możliwości rynku pracy oraz (3) znaczenia nadawane pracy - źródło utrzymania/ zaspokojenia potrzeb bytowych/materialnych, społecznych, emocjonalnych (satysfakcja, zadowolenie) oraz szansa na samorozwój/samorealizację. Uzyskane wyniki pozwoliły na opracowanie implikacji dla rodziców, praktyków i polityki społecznej w obszarze zatrudnienia osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Bibliografia
GUS (2020). Aktywność ekonomiczna ludności Polski – III kwartał 2020 r. [Economic Activity of the People in Poland – The Third Quarter 2020]. Retrieved 20 February 2021 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacybezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-iii-kwartal-2020-roku,4,39.html.
Anasz, M., Mrugalska, K., Wojtyńska, J., & Ferenc, M. (2012). Życie w integracji. Stargardzki model lokalnego systemu rehabilitacji i wsparcia społeczno-zawodowego osob z niepełnosprawnością intelektualną [Life in Integration. Stargard Model of a Local System of Rehabilitation and Social-Professional Support for People with Intellectual Disability]. Warszawa: Polskie Forum Osob Niepełnosprawnych.
Ashworth, P., & Lucas, U. (2000). Achieving Empathy and Engagement: A Practical Approach to the Design, Conduct and Reporting of Phenomenographic Research. Studies in Higher Education, 25, 295–308.
Bartnikowska, U. (2019). Korzenie kobiecości w ujęciu kobiet z niepełnosprawnością intelektualną. Doniesienie badawcze [Roots of Femininity in the Perception of Women with Intellectual Disability. A Research Report]. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 35, 144–155, doi: 10.4467/25439561.NP.19.036.12279.
Bigby, C., Whiteside, M., & Douglas, J. (2019). Providing Support for Decision Making to Adults with Intellectual Disability: Perspectives of Family Members and Workers in Disability Support Services. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 44(4), 396–409, doi: 10.3109/13668250.2017.1378873.
Brown, L. (1993). The New Shorter Oxford English Dictionary on Historical Principles, vol. 1 and 2. Oxford: Clarendon Press.
Ćwirynkało, K. (2022). Ojcowie z niepełnosprawnością intelektualną mowią o swoich planach, marzeniach i przyszłości dzieci. Raport z badań jakościowych. [Fathers with Intellectual Disabilities Talk About Their Plans, Dreams and Future of Their Children. A Qualitative Research Report]. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 1, 67–84, doi: 10.17951/lrp.2022.41.1.67-84.
Ćwirynkało, K., Borowska-Beszta, B., & Bartnikowska, U. (2017). Masculinity with Disability in the Context of Employment and Unemployment Consequences: A Review of Theoretical Concepts and Research. International Journal of Business and ICT, 3(1–2), 20–30.
Devine, A., Vaughan, C., Kavanagh, A., Dickinson, H., Byars, S., Dimov, S., Gye, B., & Brophy, L. (2020). “I’m Proud of How Far I’ve Come. I’m Just Ready to Work”: Mental Health Recovery Narratives within the Context of Australia’s Disability Employment Services. BMC Public Health, 20(1), 1–18, doi: 10.1186/s12889- 020-8452-z.
Donelly, M., Hillman, A., Stancliffe, R., Knox, M., Whitaker, L., & Parmenter, T. (2010). The Role of Informal Networks in Providing Effective Work Opportunities for People with an Intellectual Disability. Work (Reading, Mass.), 36, 227–237, doi: 10.3233/WOR-2010-1023.
Fekete, C., Wahrendorf, M., Reinhardt, J.D., Post, M.W.M., & Siegrist, J. (2014). Work Stress and Quality of Life in Persons with Disabilities from Four European Countries: The Case of Spinal Cord Injury. Quality of Life Research: An International Journal of Quality-of-Life Aspects of Treatment, Care and Rehabilitation, 23(5), 1661–1671, doi: 10.1007/s11136-013-0610-7.
Firkowska-Mankiewicz, A., Zakrzewska, M., & Wołowicz-Ruszkowska, A. (2017). Zatrudnienie a jakość życia osob z niepełnosprawnością intelektualną [Employment and the Quality of Life of Persons with Intellectual Disabilites]. In: B. Trochimiak, & M. Wolan-Nowakowska (Eds.), Zatrudnienie wspomagane szansą na samodzielność osob z niepełnosprawnością [Supportive Employment as An Opportunity
to Autonomy of Persons with Disabilities], (pp. 175–191). Warszawa: APS.
Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego [Designing Qualitative Research]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Flores, N., Jenaro, C., Orgaz, M.B., & Martin, V. (2011). Understanding Quality of Working Life of Workers with Intellectual Disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 24, 133–141, doi: 10.1111/J.1468-3148.2010.00576.X. Fryers, T. (2006). Work Identity and Health. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health, 2(12), doi: 10.1186/1745-0179-2-12.
Głowacka, M. (2021). „Człowiek obok nas” – potencjał przekazu tekstow na blogu matki dziecka z zespołem Downa w osłabianiu praktyk dyskryminujących osoby z niepełnosprawnością [“A Man Next to Us” – The Potential of the Texts on the Blog of the Mother of a Child with Down Syndrome in Weakening Discriminatory Practices Against People with Disabilities]. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki
Specjalnej, 42, 168–185.
Gorący, M. (2011). Wrocławskie doświadczenia we wspomaganym zatrudnieniu [Wroclaw Experiences in Supportive Employment]. In: B. Cytowska (Ed.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań [Adults with Intellectual Disabilities in the Labyrinths of Everyday Life. Research Analysis – Criticism of Approaches –
Proposed Solutions], (pp. 132–148). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Hutton, M., Bohle, P., & Mc Namara, M. (2012). Disability and Job Search Among Older Workers: A Narrative Review. International Journal of Disability Management, 7, 27–34, doi: 10.1017/idm.2012.6.
Jahoda, A., Kemp, J., Riddell, S., & Banks, P. (2007). Feelings About Work: A Review of the Socio-Emotional Impact of Supported Employment on People with Intellectual Disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21, 1–18, doi: 10.1111/j.1468-3148.2007.00365.x.
Janiszewska-Nieścioruk, Z. (2020). Edukacyjny wymiar ubostwa osob z niepełnosprawnością. [Educational Dimension of Poverty of Persons with Disability]. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 40, 112–126.
Kijak, R. (2016). Dorośli z głębszą niepełnosprawnością intelektualną jako partnerzy, małżonkowie i rodzice [Adults with Moderate-To-Severe Intellectual Disability as Partners, Spouses, and Parents]. Krakow: Wydawnictwo Naukowe UP.
Kirenko, J., & Sarzyńska, E. (2010). Bezrobocie. Niepełnosprawność. Potrzeby [Unemployment. Disability. Needs]. Lublin: UMCS.
Kober, R., & Eggleton, I. (2006). Using Quality of Life to Assess Performance in the Disability Services Sector. Applied Research in Quality of Life, 1, 63–77, doi: 10.1007/s11482-006-9005-z.
Kobus-Ostrowska, D. (2015). Bierność zawodowa osob niepełnosprawnych w Polsce [Professional Inactivity of Disabled Persons in Poland]. Gospodarka w Praktyce i Teorii, 4(41), 33–34, doi: 10.18778/1429-3730.41.02.
Książkiewicz, I. (2008). Programy wspierania aktywizacji zawodowej osob niepełnosprawnych
– przegląd stanowisk [Programs Supporting Professional Activation of People with Disability – Review of Positions]. In: B. Błaszczyk (Ed.), Polityka rynku pracy: doświadczenia europejskie i polskie [Politics of Labour Market: European and Polish Experiences], (pp. 90–103). Pułtusk: ASPRA – JR.
Lindsay, S. (2011). Discrimination and Other Barriers to Employment for Teens and Young Adults with Disabilities. Disability and Rehabilitation, 33(15–16), 1340– 1350, doi: 10.3109/09638288.2010.531372.
Lindyberg, I., & Wojnarowska, A. (2016). Wsparcie dorosłości osob z Autystycznego Spektrum Zaburzeń w Polsce. Rozwiązania systemowe, możliwości i ograniczenia [Supporting Adulthood of Persons with Autistoc Spectrum Disorder in Poland]. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 24, 80–95, doi: 10.4467/25439561.NP.16.005.6831.
Marton, F. (1981). Phenomenograpgy – Describing Conceptions of the World Around Us. Instructional Science, 10, 177–200.
Marton, F. (1988). Phenomenography: A Research Approach to Investigating Different Understandings of Reality. In: R.R. Sherman, & R.B. Webb (Eds.), Qualitative Research in Education: Focus and Methods (pp. 141–161). London: Falmer Press.
Marton, F. (1994). Phenomenography. In: T. Husen, & T.N. Postlethwaite (Eds.), The International Encyclopaedia of Education (pp. 4424–4429), 2 ed., vol. 8. Oxford: Pergamon.
Marton, F., & Pong, W.Y. (2005). On the Unit of Description in Phenomenography. Higher Education Research and Development, 24(4), 335–348.
McDermott, S., & Edwards, R. (2012). Enabling Self-Determination for Older Workers with Intellectual Disabilities in Supported Employment in Australia. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 25, 423–432, doi: 10.1111/j.1468-3148.2012.00683.x.
Meltzer, A., Robinson, S., & Fisher, K. (2020). Barriers to Finding and Maintaining Open Employment for People with Intellectual Disability in Australia. Social Policy & Administration, 54, 88–101, doi: 10.1111/spol.12523.
Moore, C.L., Feist-Price, S., & Alston, R.J. (2002). Competitive Employment and Mental Retardation: Interplay Among Gender, Race, Secondary Psychiatric Disability, and Rehabilitation Services. Journal of Rehabilitation, 68, 14–19.
Morgan, D.L. (1997). Focus Groups as Qualitative Research. Portland: State University Niedzielski, E. (2015). Wybrane problemy zatrudnienia osob niepełnosprawnych [Selected Problems of Employment of Persons with Disabilities]. Optimum. Studia Ekonomiczne, 2(68), 158–166, doi: 10.15290/ose.2014.02.68.12.
Otrębski, W. (2007). Interakcyjny model rehabilitacji zawodowej osob z upośledzeniem umysłowym [Interactive Model of Professional Rehabilitation of Persons with Mental Handicap]. Lublin: KUL.
Patulski, A., & Godlewska-Bujok, B. (2017). Prekariat, następny etap rozwoju czy raczej przejaw przemocy instytucjonalnej? [The Precariat, the Next Stage of Development, or Rather a Manifestation of Institutional Violence]. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, 24(2), 165–172, doi: 10.4467/25444654SPP.17. 013.7400.
Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji dyskursu i dokumentow [Doing Conversation, Discourse and Documents Analysis]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Reid, P.M., & Bray, A. (2009). Paid Work and Intellectual Disability. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 22(2), 87–96, doi: 10.1080/13668259700033321.
Santilli, S., Nota, L., Ginevra, M., & Soresi, S. (2014). Career Adaptability, Hope and Life Satisfaction in Workers with Intellectual Disability. Journal of Vocational Behavior, 85, 67–74, doi: 85. 10.1016/j.jvb.2014.02.011.
Shier, M., Graham, J.R., & Jones, M.E., (2009). Barriers to Employment as Experienced by Disabled People: A Qualitative Analysis in Calgary and Regina, Canada. Disability & Society, 24(1), 63–75, doi: 10.1080/09687590802535485.
Siperstein, G.N., Romano, N., Mohler, A., & Parker, R. (2006). A National Survey of Consumer Attitudes Towards Companies that Hire People with Disabilities. Journal of Vocational Rehabilitation, 24, 3–9.
Staff, A. (2022). Platform for Women with Intellectual Disabilities. The Australian Jewish News. Retrieved 6 April 2022 from: https://www.australianjewishnews. com/platform-for-women-with-intellectual-disabilities/.
Szabała, B. (2020). Osoby z niepełnosprawnością wzrokową na chronionym i otwartym rynku pracy – niektore uwarunkowania [People with Vision Disability in Supported and Open Labour Market – Some Conditions]. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 38, 100–116.
Tan, K., & Prosser, M. (2004). Qualitatively Different Ways of Differentiating Student Achievement: A Phenomenographic Study of Academics’ Conceptions of Grade Descriptors. Assessment & Evaluation in Higher Education, 29(3), 267–282.
Taylor, B.J., McGilloway, S., & Donnelly, M. (2004). Preparing Young Adults with Disability for Employment. Health and Social Care in the Community, 12(2), 93–101.
Van Campen, C. & Cardol, M. (2009). When Work and Satisfaction with Life Do Not Go Hand in Hand: Health Barriers and Personal Resources in the Participation of People with Chronic Physical Disabilities. Social Science and Medicine, 69(1), 56–60, doi: 10.1016/j.socscimed.2009.04.014.
Verdugo, M., Jordan de Urries, F.B., Jenaro, C., Caballo, C., & Crespo, M. (2006). Quality of Life of Workers with an Intellectual Disability in Supported Employment. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 19, 309–316, doi: 10.1111/j.1468-3148.2006.00277.x.
Włodek, E. (2013). Terapeutyczne znaczenie aktywizacji osob niepełnosprawnych [Therapeutic Role of Activisation of Disabled Persons]. In: B. Grochmal-Bach (Ed.), Pedagogiczna refleksja nad życiem i śmiercią [Pedagogical Reflection on Life and Death], (pp. 61–97). Krakow: Wydawnictwo WAM.
Żołkowska, T. (2016). The “Undisclosed” Subject of Normalization. The New Educational Review, 4, 211–220, doi: 10.15804/tner.2016.46.4.18.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Urszula Bartnikowska, Katarzyna Ćwirynkało
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 322
Liczba cytowań: 0
