Students with Dyslexia in Universities in Poland – Description of the Legal Situation and Good Practices
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2022.024Abstrakt
The aim of this article was to analyse the currently functioning system of support for students with dyslexia at state universities in Poland and to identify and assess good
practices that are already being implemented. The research method used was desk research (reviewing both formal and informal documents) and included university websites and
national and local legal regulations. The results showed that only nine (15%) state universities in Poland introduced concrete forms of support for the students with dyslexia and the faculty, such as exam concessions (six universities), consultations with a specialist (for students: six universities; for teachers: five universities), and provision of information and educational materials (nine universities). A comparison of the Polish support system for students with dyslexia with that of the UK resulted in a list of recommendations, including the extension of the examination time by 25% of the basic time, the assessment of written assignments solely on the basis of content and not on the correctness of spelling and changes in the format of an exam (from written to oral).
Bibliografia
Academic Support Centre. University of Lodz. [Akademickie Centrum Wsparcia. Uniwersytet Łódzki] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from: https://www.uni. lodz.pl/wydzialy-i-jednostki-ul/akademickie-centrum-wsparcia-ul.
The Advisory Panel for Student Affairs of the MNiSW (2019). Uchwała Zespołu Doradczego ds. Studenckich Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr 6/2019 z dnia 29 lipca 2019 r. [Resolution of the Advisory Panel for Student Affairs of the Ministry of Science and Higher Education, No. 6/2019 of 29 July 2019]. Retrieved September 26, 2021 from: https://web.archive.org/web/20200927070305/ https://www.gov.pl/web/nauka/zespol-doradczy-do-spraw-studenckich2.
Bogdanowicz, K.M. (2011). Dysleksja a nauczanie języków obcych. Przewodnik dla nauczycieli i rodziców uczniów z dysleksją [Dyslexia and Foreign Language Teaching. A Guide for Teachers and Parents of Students with Dyslexia]. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Bogdanowicz, K.M., Łockiewicz, M., Bogdanowicz, M., & Pąchalska, M. (2014). Characteristics of Cognitive Deficits and Writing Skills of Polish Adults with Developmental Dyslexia. International Journal of Psychophysiology, 93(1), 78–83, doi: 10.1016/j.ijpsycho.2013.03.005.
Bogdanowicz, M. (1995). Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych [Student with Special Educational Needs]. Psychologia Wychowawcza, 3, 216–223.
Bogdanowicz, M. (2003). Longitudinalne badania nad dysleksją rozwojową w Polsce 201 Michalina Ignaciuk, Marta Łockiewicz Students with Dyslexia in Universities in Poland [Longitudinal Studies of Developmental Dyslexia in Poland]. In: M. Plopa, & B. Wojciszke (Eds.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie [Personality, Mental Processes and Behaviour] (pp. 357–381). Kraków: Impuls.
Bogdanowicz, M. (2005). Dysleksja problemem całego życia [Dyslexia as a Lifetime Problem]. In: M. Sinica, & A. Rudzińska-Rogoża (Eds.), W kręgu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania [In the Circle of Specific Difficulties in Learning to Read and Write] (pp. 7–21). Zielona Góra: University of Zielona Góra.
Bogdanowicz, M. (Ed.) (2012). Dysleksja w wieku dorosłym [Dyslexia in Adulthood]. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Bogdanowicz, M. (2014). Metoda Dobrego Startu we wspomaganiu rozwoju, edukacji i terapii pedagogicznej [Good Start Method as a Method of Supporting Development, Education and Remedial Teaching]. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Bogdanowicz, M., & Wszeborowska-Lipińska, B. (1992). Rozwój psychomotoryczny, kariera szkolna i osobowość młodzieży dyslektycznej [Psychomotor Development, School Career and Personality of Dyslexic Adolescents]. Scholasticus, 1, 35–38.
Brante, E.W. (2013). ‘I Don’t Know What It Is to Be Able to Read’: How Students with Dyslexia Experience Their Reading Impairment. Support for Learning, 28(2), 79–86, doi: 10.1111/1467-9604.12022.
Cameron, H., Coleman, B., Hervey, T., Rahman, S., & Rostant, P. (2019). Equality Law Obligations in Higher Education: Reasonable Adjustments Under the Equality Act 2010 in Assessment of Students with Unseen Disabilities. Legal Studies, 39(2), 204–229, doi: 10.1017/lst.2018.31.
Cameron, H., & Nunkoosing, K. (2012). Lecturer Perspectives on Dyslexia and Dyslexic Students Within One Faculty at One University in England. Teaching in Higher Education, 17(3), 341–352, doi: 10.1080/13562517.2011.641002.
Couzens, D., Poed, S., Kataoka, M., Brandon, A., Hartley, J., & Keen, D. (2015). Support for Students with Hidden Disabilities in Universities: A Case Study. International Journal of Disability, Development and Education, 62(1), 24–41, doi: 10.1080/1034912X.2014.984592.
Crocker, F.A., & Smith, N.S. (2019), Person-First Language: Are We Practicing What We Preach? Journal of Multidisciplinary Healthcare, 12, 125–129, doi: 10.1503/ cmaj.109-4322.
Central Examination Board (2021). Sprawozdanie z egzaminu maturalnego [Matura Exam Report]. Retrieved 15 October 2021 from: www.cke.gov.pl.
Commission for Equality of Educational Opportunity at the Conference of Rectors of Academic Schools in Poland (n.d.). Retrieved 15 October 2021 from: https:// odpowiedzialnewsparcie.pl/komisja/.
Commission for Equality of Educational Opportunity at the Conference of Rectors of Academic Schools in Poland (2016). Document No. 52/VI CRASP. Retrieved 15 October 2021 from: https://odpowiedzialnewsparcie.pl/komisja/.
Dale, M., & Taylor, B. (2001). How Adult Learners Make Sense of Their Dyslexia. Disability & Society, 16(7), 997–1008, doi.org/10.1080/09687590120097872.
Department of Accessibility and Support for Persons with Disabilities. Wrocław University of Technology [Dział Dostępności i Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami. Politechnika Wrocławska] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from: https://ddo.pwr.edu.pl/.
Director of the Central Examination Board [Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej] (2021). Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20 sierpnia 2021 r. w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2021/2022 [The Announcement of 20 August 2021 of the Department for Persons with Disabilities. Jagiellonian University in Cracow [Dział ds. Osób Niepełnosprawnych. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie] (n.d.). Retrieved 15 October 2021 from: https://don.uj.edu.pl.
Director of the Central Examination Board on Detailed Ways of Adjusting the Conditions and Forms of the Matriculation Examination in the School Year 2021/2022]. Retrieved 26 September 2021 from: http://www.cke.gov.pl.
Disability Rights UK (2021). Adjustments for Disabled Students. Retrieved 10 October 2021 from: https://www.disabilityrightsuk.org/adjustments-disabled-students.
Dostosowywanie Lektoratów do Potrzeb Osób z Niepełnosprawnościami [Adapting the Foreign Language Classes to the Needs of People with Disabilities] (2021). AGH University of Science and Technology in Krakow. Retrieved 3 November 2021 from https://bon.agh.edu.pl/a,34,dostosowywanie-lektoratow-do-potrzeb-osob-z-niepelnosprawnosciami
EA (2010). UK Equality Act 2010. Retrieved 30 September 2021 from: http://www. legislation.gov.uk/ukpga/2010/15/contents.
Equality and Human Rights Commission (2014). Retrieved 10 October 2021 from: https://www.equalityhumanrights.com/sites/default/files/what_equality_law_ means_for_you_as_an_education_provide_further_and_higher_education.pdf.
Hellendoorn, J., & Ruijssenaars, W. (2000). Personal Experiences and Adjustment of Dutch Adults with Dyslexia. Remedial and Special Education, 4(21), 227–239.
Jaklewicz, H., Bogdanowicz, M., & Loebl, W. (1973). Próba adaptacji metody Bon Départ do warunków polskich [An Attempt to Adapt the Bon Départ Method to Polish Conditions]. Problemy Psychoterapii, 3, 295–313.
Kalka, D., & Łockiewicz, M. (2017). Happiness, Life Satisfaction, Resiliency and Social Support in Students with Dyslexia, International Journal of Disability, Development and Education, 65(5), 493–508, doi: 10.1080/1034912X.2017.1411582.
Kochańska, M., Zawadka, J., Nowakowska, I., Plewko, J., Miękisz, A., & Haman, E. (2021). Raport z sondażu Specyficzne trudności w uczeniu się u studentów z perspektywy nauczycieli akademickich Universityu Warszawskiego [Survey Report: Specific Learning Difficulties in University Students from the Perspective of the University of Warsaw Faculty]. University of Warsaw: Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami.
Krasowicz-Kupis, G.M. (2020). Nowa psychologia dysleksji [The New Psychology of Dyslexia]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Lektorat dla studentów o dodatkowych potrzebach edukacyjnych [Foreign Language Classes for Students with Additional Educational Needs] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from: https://amu.edu.pl/studenci/studenci-z-niepelnosprawnosciami/Lektoraty-dla-studentow-o-dodatkowych-potrzebach-edukacyjnych.
Łockiewicz, M., & Bogdanowicz, K.M. (2013). Dysleksja u osób dorosłych [Dyslexia in Adults]. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Łuczewski, M., & Bednarz-Łuczewska, P. (2012). Analiza dokumentów zastanych. In: A. Jemielniak (Ed.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, t. 2 [Qualitative Research. Methods and Tools, Vol. 2] (pp. 370–381). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
MacCullagh, L., Bosanquet, A., & Badcock, N.A. (2017). University Students with Dyslexia: A Qualitative Exploratory Study of Learning Practices, Challenges and Strategies. Dyslexia, 23(1), 3–23, doi: 10.1002/dys.1544.
MEN [Ministry of National Education] (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r., poz. 1591) [Regulation of the Minister of National Education of 9 August 2017 on the Principles of Organisation and Providing Psychological and Pedagogical Support in Public Pre-Schools, Schools and Institutions, Journal of Laws 2017, item 1591]. Retrieved 26 September 2021 from: https://isap.sejm.gov.pl/.
Nicolson, R., & Fawcett, A.J. (2008). Dyslexia, Learning and the Brain. Cambridge– –Massachusetts–London: the MIT Press. Office for the Disabled. AGH University of Science and Technology in Krakow [Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from: http://bon.agh. edu.pl/.
Office for the Disabled. University of Economics in Cracow [Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from: https://bon.uek.krakow.pl/strona-glowna.
Office for Persons with Disabilities. University of Warsaw [Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami. Uniwersytet Warszawski] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from https://bon.uw.edu.pl/.
Pietrowska, I. (2016). Funkcjonowanie w szkole wyższej studentów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się [Functioning of Students with Specific Learning Difficulties in Higher Education]. Pedagogika Szkoły Wyższej, 19(1), 143–152, doi: 143-152.10.18276/psw.2016.1-08.
Podanie o adaptację procesu studiowania [Application to Adjust the Study Process] (n.d.). Retrieved 20 October 2021 from: https://don.uj.edu.pl/dla-studentow/ adaptacje-procesu-studiowania/do-pobrania.
Prawo oświatowe (2016). Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.) [Act of 14 December 2016 – Law on School Education (Consolidated Text: Journal of Laws 2021, item 1082 with later amendments)]. Retrieved 26 September 2021 from: https://isap.sejm.gov. pl/.
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (2018). Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 574 z późn. zm.) [Act of 20 July 2018- Law on Higher Education and Science (Consolidated Text: Journal of Laws 2018, item 1668 with later amendments)]. Retrieved 26 September 2021 from: https://isap.sejm.gov.pl/.
Projekt UŁ „DysTEFL” wyróżniony przez Komisję Europejską [UŁ “DysTEFL” Project Honoured by the European Commission] (n.d.). University of Lodz. Retrieved 3 November 2021 from: https://www.uni.lodz.pl/aktualnosc/szczegoly/projekt-ul-dystefl.
Rector of the Jagiellonian University (2012). Zarządzenie nr 122 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 10 grudnia 2012 roku w sprawie: dostosowania procesu kształcenia do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób znajdujących się w szczególnej sytuacji zdrowotnej [Order No. 122 of the Rector of the Jagiellonian University of 10 December 2012 on Adjusting Instruction to the Needs of Persons with Disabilities and Persons with Certain Medical Conditions]. Retrieved 5 October 2021 from: https://bip.uj.edu.pl/documents/1384597/2379271/zarz_122_2012.pdf.
Rector of the University of Warsaw (2020). Zarządzenie nr 170 Rektora Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 13 sierpnia 2020 r. w sprawie form wsparcia dla studentów i doktorantów z niepełnosprawnościami lub chorobami przewlekłymi na Uniwersytecie Warszawskim [Order No. 170 of the Rector of the University of Warsaw of 13 August 2020 on forms of support for students and doctoral candidates with disabilities or chronic diseases at the University of Warsaw]. Retrieved 20 October 2021 from: https://monitor.uw.edu.pl/Lists/Uchway/ Attachments/5548/M.2020.345.Zarz.170.pdf.
Reid, A.A., Szczerbinski, M., Iskierka-Kasperek, E., & Hansen, P. (2007). Cognitive Profiles of Adult Developmental Dyslexics: Theoretical Implications. Dyslexia, 13(1), 1–24, doi: 10.1002/dys.321.
Section for Persons with Disabilities. Warsaw University of Technology [Sekcja ds. Osób z Niepełnosprawnościami. Politechnika Warszawska] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from https://www.ca.pw.edu.pl/Biuro-ds.-Spolecznej-Odpowiedzialnosci-Uczelni/Sekcja-Ds.-Osob-z-Niepelnosprawnosciami.
Students with Disabilities. Warsaw University of Life Sciences – SGGW [Studenci z niepełnosprawnościami. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – SGGW] (n.d.). Retrieved 3 November 2021 from https://www. sggw.edu.pl/strona-glowna/studia/informacje-praktyczne-dla-studentow/ studenci-niepelnosprawni/.
Support Offices for Persons with Disabilities. Adam Mickiewicz University in Poznan [Biuro Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu] (n.d.). Retrieved 20 October 2021 from: https://amu.edu. pl/studenci/studenci-z-niepelnosprawnosciami/biuro-wsparcia-osob-z-niepelnosprawnosciami.
Taylor, M., Turnbull, Y., Bleasdale, J., Francis, H., & Forsyth, H. (2016). Transforming Support for Students with Disabilities in UK Higher Education. Support for Learning, 31(4), 367–384.
UK Government (n.d.). Help if you’re a student with a learning difficulty, health problem or disability. Disabled Students’ Allowance. Retrieved 5 October 2021 from: https://www.gov.uk/disabled-students-allowance-dsa.
UK Higher Education Statistics Agency (2016). Retrieved 30 September 2021 from: https://www.hesa.ac.uk/.
Undheim, A.M. (2003). Dyslexia and Psychosocial Factors. A Follow-Up Study of Young Norwegian Adults with a History of Dyslexia in Childhood. Nordic Journal of Psychiatry, 57(3), 221–226, doi:10.1080/08039480310001391.
Wejner-Jaworska, T. (2019). Dysleksja z perspektywy dorosłości [Dyslexia from the Perspective of Adulthood]. Warszawa: Wydawnictwo Engram.
WHO (World Health Organization) (2019). International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. 11th Ed. Retrieved 20 October 2021 from: https://icd.who.int/.
Wniosek o przyznanie Racjonalnych Dostosowań w procesie kształcenia dla studentów z niepełnosprawnością lub z trudnościami w uczeniu się [Application for Rational Adjustments in the Educational Process for Students with Disabilities or Learning Difficulties] (n.d.). Retrieved 20 October 2021 from: https:// amu.edu.pl/studenci/studenci-z-niepelnosprawnosciami/indywidualna-organizacja-studiow.
Wykaz uczelni publicznych nadzorowanych przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego – publiczne uczelnie akademickie [List of Public Universities Supervised by the Minister Responsible for Higher Education – State Academic Universities] (n.d.). Retrieved 26 September 26 2021 from: https://www.gov.pl/web/ edukacja-i-nauka/wykaz-uczelni-publicznych-nadzorowanych-przez-ministra-wlasciwego-ds-szkolnictwa-wyzszego-publiczne-uczelnie-akademickie.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Michalina Ignaciuk, Marta Łockiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1338
Liczba cytowań: 0
