Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Przegląd Badań Edukacyjnych

Koncepcja / rozumienie prawa w dyskursach podręczników do wiedzy o społeczeństwie dla szkół ponadgimnazjalnych
  • Strona domowa
  • /
  • Koncepcja / rozumienie prawa w dyskursach podręczników do wiedzy o społeczeństwie dla szkół ponadgimnazjalnych
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 1 Nr 20 (2015) /
  4. Oryginalne artykuły badawcze

Koncepcja / rozumienie prawa w dyskursach podręczników do wiedzy o społeczeństwie dla szkół ponadgimnazjalnych

Autor

  • Violetta Kopińska Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.12775/PBE.2015.034

Słowa kluczowe

edukacja obywatelska, edukacja prawna, krytyczna analiza dyskursu, podręczniki, podstawy programowe, szkoła ponadgimnazjalna

Abstrakt

Celem artykułu jest próba diagnozy szkolnej edukacji prawnej. Chodzi przy tym o identyfikację dominujących reżimów dyskursywnych w zakresie koncepcji prawa. Dominujące dyskursy, z jednej strony konstruują określone ramy dla rozumienia prawa, z drugiej zaś – są wyrazem władzy, pozwalają na dostrzeżenie, co tak naprawdę jest ważne i pożądane. Poszukując odpowiedzi na pytanie badawcze: „Jakie rozumienie/koncepcja prawa wynika z podstawy programowej oraz podręczników do wiedzy o społeczeństwie?” zastosowano krytyczną analizę dyskursów wynikających z  podręczników do wiedzy o społeczeństwie dla IV etapu edukacyjnego oraz podstaw programowych w tym zakresie. Analiza ta ma charakter pilotażowy w związku  z tym nie obejmuje wszystkich podręczników. Wyniki są jednak interesujące, ponieważ wskazują m.in. na wyraźne wartościowanie prezentowanych koncepcji oraz dominację pozytywistycznej perspektywy w rozumieniu prawa. Taki stan rzeczy pozostaje w sprzeczności z deklaracjami w zakresie celów edukacji obywatelskiej, a ponadto reprodukuje i utrwala elementy dysfunkcjonalne współczesnego prawa i kultury prawnej.

Bibliografia

Biesta G. (2009), What Kind of Citizenship for European Higher Education? Beyond the Competent Active Citizen, „European Educational Research Journal”, Vol. 8, No. 2, Pobrane z: http://dx.doi.org/10.2304/eerj.2009.8.2.146, dostęp: 10.11.2013.

Chojnicka K., Olszewski H. (2004), Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik akademicki, Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi, Poznań.

Czarnota A. (2006), Dwa wymiary postkomunistycznej transformacji i panowania (złego)

prawa. Esej na pograniczu socjologii i teorii prawa, [w:] A. Jamróz, S. Bożyk (red.),

Z zagadnień współczesnych społeczeństwa demokratycznych, Temida2, Białystok.

Czerepaniak-Walczak M. (1994), Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej

teorii edukacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.

Dahlberg G., Moss P., Pence A. (2013), Poza dyskursem jakości w instytucjach wczesnej

edukacji i opieki, tłum. K. Gawlicz, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.

De Cilla R., Reisigl M., Wodak R. (1999), The Discursive Construction of National Identities,

“Discourse & Society” 10:149, pobrane z http://das.sagepub.com/content/10/2/149, dostęp:

11.2013.

Friedman L. M. (1993), Republika wyboru. Prawo, autorytet, kultura, tłum. W. Madej, Verba,

Warszawa.

Giroux H. A. (1983), Theory and Resistance in Education. A Pedagogy for the Oposition,

Bergin & Garvey Publishers Inc., Massachusetts 1983 – rozdz. V – fragmenty wybrane przez Z. Kwiecińskiego, pt. Teoria krytyczna i racjonalność obywatelska, [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski (red.), Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki

radykalnej, tłum. P. Kwieciński i A. Nalaskowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.

Geertz C. (2005), Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum.

D. Wolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Habermas J. (2002), Teoria działania komunikacyjnego, t. 2, tłum. A. M. Kaniowski, PWN,

Warszawa.

Hildebrandt-Wypych D. (2013), Między państwem a rynkiem – spór o dominująca we współczesnym

społeczeństwie i szkole wizję obywatelstwa, [w:] V.

Kopińska (red.), Edukacja obywatelska. Rekonstrukcje – krytyka – interpretacje, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Włocławek.

Kojder A. (1995), Godność i siła prawa. Szkice socjologiczno-prawne, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Kopińska V. (2012), Edukacja prawna z perspektywy humanistyczno-krytycznej, „Rocznik Andragogiczny”, 2012, s. 188–196.

Kwieciński Z. (1995), Kryzys społeczeństwa wychowującego (Hipotezy ostrzegawcze. Propozycje

naprawy), [w:] Z. Kwieciński, Socjopatologia edukacji, Mazurska Wszechnica Nauczycielska, Olecko.

Lamentowicz W. (1988), Destrukcja normatywności, [w:] Kultura prawna i dysfunkcjonalność prawa, tom 1, praca zbiorowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego – Wydział Prawa i Administracji, Warszawa.

Luke A. (1997), Introduction: Theory and Practice in Critical Discourse Analysis, [w:] L. Saha (ed.), International Encyclopedia of the Sociology of Education, Elsevier Science Ltd. Pobrane z: http://pages.gseis.ucla.edu/faculty/kellner/ed270/Luke/SAHA6.

html, dostęp: 16.11.2013.

Reisigl M. (2010), Dyskryminacja w dyskursach, tłum. D. Przepiórkowska, „Tekst i Dyskurs” nr 3. Pobrane z: www.tekst-dyskurs.pl/tid_3.html , dostęp: 19.08.2013.

Reisigl M. (2011), Analiza retoryki politycznej, [w:] R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa.

Reisigl M., Wodak R. (2001), Discourse and Discrimination. Rhetorics of Racism and Anti-

-Semitism. Routledge, London.

Skąpska G. (1988), Wpływ regulacji prawnej na kształtowanie się dysfunkcjonalnych form

kultury prawnej, [w:] Kultura prawna i dysfunkcjonalność prawa, tom 1, praca zbiorowa,

Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego – Wydział Prawa i Administracji, Warszawa.

Spektrum Partycypacji Publicznej wg International Association for Public Participation. Pobrane

z: http://www.iap2.org/, dostęp: 10.05.2010.

Sztompka P. (2006), Zaufanie w erze globalizacji (szkic problematyki), [w:] M. Borucka-Arctowa, T. Biernat, J. Czapska, H. Opałek, A. Rojek, M. Stepień (red.), Prawo – Władza– Społeczeństwo – Polityka. Księga jubileuszowa Profesora Krzysztofa Pałeckiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Sztompka P. (2012), Socjologia: analiza społeczeństwa, Wydawnictwo „Znak”, Kraków.

Szubert W. (1983), Uwagi o kulturze prawnej, [w:] Naród – kultura – osobowość. Księga poświęcona Profesorowi Józefowi Chałasińskiemu, praca zbiorowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich/Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–

Gdańsk–Łódź.

Tokarczyk R. (2009), Filozofia prawa, Wydawnictwo Lexis Nexis, Warszawa.

Turska A. (1992), Dynamika ładu normatywnego w społeczeństwie posttotalitarnym, [w:] G. Skąpska, J. Czapska, K. Daniel, J. Górski, K. Pałecki (red.), Prawo w zmieniającym się społeczeństwie. Wydawnictwo Adam Marszałek/UJ, Kraków.

Van Leeuwen T. (1996), The representation of social actors, [w:] C. R. Caldas-Coulthard, M. Coulthard (eds.), Text and Practices. Readings in Critical discourse Analysis, Routledge,

London/New York.

Van Leewuen T. (2005), Introducing Social Semiotics, Routledge, London–New York.

Witkowski L. (2013), Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka,

Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/962/WE z dnia 18

grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.U. L 394 z 30.12.2006).

Zamojska E. (2010), Równość w kontekstach edukacyjnych: wybrane aspekty równości

w polskich i czeskich podręcznikach szkolnych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.

Przegląd Badań Edukacyjnych

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2015-10-12

Jak cytować

1.
KOPIŃSKA, Violetta. Koncepcja / rozumienie prawa w dyskursach podręczników do wiedzy o społeczeństwie dla szkół ponadgimnazjalnych. Przegląd Badań Edukacyjnych [online]. 12 październik 2015, T. 1, nr 20, s. 19–42. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/PBE.2015.034.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 1 Nr 20 (2015)

Dział

Oryginalne artykuły badawcze

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 562
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

edukacja obywatelska, edukacja prawna, krytyczna analiza dyskursu, podręczniki, podstawy programowe, szkoła ponadgimnazjalna
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa