The Concept of Law in Discourses Found in Secondary School Textbooks for Civic Education
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2015.034Keywords
civic education, legal education, critical discourse analysis, textbooks, core curriculum, secondary schoolAbstract
The aim of this paper is to diagnose the area of legal education in secondary schools. This involves the identification of dominant discourse regimes regarding the concept of law. On the one hand, the dominant discourses construct a defined framework for understanding law, while on the other, they are an expression of power, allowing one to see what is reallyimportant and desirable. Searching for the answer to the research question: “What understanding / conception of
law results from the core curriculum and textbooks for civic education?”, critical discourse analysis on the basis of textbooks for civic education (fourth stage of education – upper
secondary school, basic level) and the core curriculum in this area was performed. Based on the research, it has been identified as an incomplete and selective reconstruction of
the concept of law and the image of the natural and positive law has been recognized as distorted. As the analysis is preliminary, it does not include all textbooks available. The results, however, are interesting because they indicate a clear valuation of the presented concepts and the dominance of positivist perspective in law understanding. This situation is in contradiction with declarations regarding the objectives of civic education and also
reproduces and perpetuates dysfunctional elements of contemporary law and legal culture.
References
Biesta G. (2009), What Kind of Citizenship for European Higher Education? Beyond the Competent Active Citizen, „European Educational Research Journal”, Vol. 8, No. 2, Pobrane z: http://dx.doi.org/10.2304/eerj.2009.8.2.146, dostęp: 10.11.2013.
Chojnicka K., Olszewski H. (2004), Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik akademicki, Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi, Poznań.
Czarnota A. (2006), Dwa wymiary postkomunistycznej transformacji i panowania (złego)
prawa. Esej na pograniczu socjologii i teorii prawa, [w:] A. Jamróz, S. Bożyk (red.),
Z zagadnień współczesnych społeczeństwa demokratycznych, Temida2, Białystok.
Czerepaniak-Walczak M. (1994), Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej
teorii edukacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Dahlberg G., Moss P., Pence A. (2013), Poza dyskursem jakości w instytucjach wczesnej
edukacji i opieki, tłum. K. Gawlicz, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
De Cilla R., Reisigl M., Wodak R. (1999), The Discursive Construction of National Identities,
“Discourse & Society” 10:149, pobrane z http://das.sagepub.com/content/10/2/149, dostęp:
11.2013.
Friedman L. M. (1993), Republika wyboru. Prawo, autorytet, kultura, tłum. W. Madej, Verba,
Warszawa.
Giroux H. A. (1983), Theory and Resistance in Education. A Pedagogy for the Oposition,
Bergin & Garvey Publishers Inc., Massachusetts 1983 – rozdz. V – fragmenty wybrane przez Z. Kwiecińskiego, pt. Teoria krytyczna i racjonalność obywatelska, [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski (red.), Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki
radykalnej, tłum. P. Kwieciński i A. Nalaskowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
Geertz C. (2005), Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum.
D. Wolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Habermas J. (2002), Teoria działania komunikacyjnego, t. 2, tłum. A. M. Kaniowski, PWN,
Warszawa.
Hildebrandt-Wypych D. (2013), Między państwem a rynkiem – spór o dominująca we współczesnym
społeczeństwie i szkole wizję obywatelstwa, [w:] V.
Kopińska (red.), Edukacja obywatelska. Rekonstrukcje – krytyka – interpretacje, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Włocławek.
Kojder A. (1995), Godność i siła prawa. Szkice socjologiczno-prawne, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kopińska V. (2012), Edukacja prawna z perspektywy humanistyczno-krytycznej, „Rocznik Andragogiczny”, 2012, s. 188–196.
Kwieciński Z. (1995), Kryzys społeczeństwa wychowującego (Hipotezy ostrzegawcze. Propozycje
naprawy), [w:] Z. Kwieciński, Socjopatologia edukacji, Mazurska Wszechnica Nauczycielska, Olecko.
Lamentowicz W. (1988), Destrukcja normatywności, [w:] Kultura prawna i dysfunkcjonalność prawa, tom 1, praca zbiorowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego – Wydział Prawa i Administracji, Warszawa.
Luke A. (1997), Introduction: Theory and Practice in Critical Discourse Analysis, [w:] L. Saha (ed.), International Encyclopedia of the Sociology of Education, Elsevier Science Ltd. Pobrane z: http://pages.gseis.ucla.edu/faculty/kellner/ed270/Luke/SAHA6.
html, dostęp: 16.11.2013.
Reisigl M. (2010), Dyskryminacja w dyskursach, tłum. D. Przepiórkowska, „Tekst i Dyskurs” nr 3. Pobrane z: www.tekst-dyskurs.pl/tid_3.html , dostęp: 19.08.2013.
Reisigl M. (2011), Analiza retoryki politycznej, [w:] R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa.
Reisigl M., Wodak R. (2001), Discourse and Discrimination. Rhetorics of Racism and Anti-
-Semitism. Routledge, London.
Skąpska G. (1988), Wpływ regulacji prawnej na kształtowanie się dysfunkcjonalnych form
kultury prawnej, [w:] Kultura prawna i dysfunkcjonalność prawa, tom 1, praca zbiorowa,
Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego – Wydział Prawa i Administracji, Warszawa.
Spektrum Partycypacji Publicznej wg International Association for Public Participation. Pobrane
z: http://www.iap2.org/, dostęp: 10.05.2010.
Sztompka P. (2006), Zaufanie w erze globalizacji (szkic problematyki), [w:] M. Borucka-Arctowa, T. Biernat, J. Czapska, H. Opałek, A. Rojek, M. Stepień (red.), Prawo – Władza– Społeczeństwo – Polityka. Księga jubileuszowa Profesora Krzysztofa Pałeckiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Sztompka P. (2012), Socjologia: analiza społeczeństwa, Wydawnictwo „Znak”, Kraków.
Szubert W. (1983), Uwagi o kulturze prawnej, [w:] Naród – kultura – osobowość. Księga poświęcona Profesorowi Józefowi Chałasińskiemu, praca zbiorowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich/Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–
Gdańsk–Łódź.
Tokarczyk R. (2009), Filozofia prawa, Wydawnictwo Lexis Nexis, Warszawa.
Turska A. (1992), Dynamika ładu normatywnego w społeczeństwie posttotalitarnym, [w:] G. Skąpska, J. Czapska, K. Daniel, J. Górski, K. Pałecki (red.), Prawo w zmieniającym się społeczeństwie. Wydawnictwo Adam Marszałek/UJ, Kraków.
Van Leeuwen T. (1996), The representation of social actors, [w:] C. R. Caldas-Coulthard, M. Coulthard (eds.), Text and Practices. Readings in Critical discourse Analysis, Routledge,
London/New York.
Van Leewuen T. (2005), Introducing Social Semiotics, Routledge, London–New York.
Witkowski L. (2013), Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka,
Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/962/WE z dnia 18
grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.U. L 394 z 30.12.2006).
Zamojska E. (2010), Równość w kontekstach edukacyjnych: wybrane aspekty równości
w polskich i czeskich podręcznikach szkolnych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 558
Number of citations: 0
