Zróżnicowanie form i stopnia patologicznych zachowań młodzieży w środowisku szkolnym. Analiza porównawcza na przykładzie młodzieży objętej resocjalizacją zakładową – raport z badań

Abstrakt

W świetle badań empirycznych w Polsce ujawniają się trzy główne tendencje w przestępczości nieletnich, które wyraźnie korelują z tendencjami ogólnie obserwowanymi od kilkunastu lat w skali globalnej. Widzimy systematyczny i znaczący ilościowy wzrost ogólnych rozmiarów wszystkich rodzajów przestępczości. Obniżeniu uległa dolna granica wiekowa nieletnich przestępców (w tym znaczny wzrost liczby przestępstw, których sprawcami są nieletni poniżej 13. roku życia). Coraz częściej rejestrowane są też poważne przestępstwa dokonywane przez kilkuletnie dzieci. Wreszcie notuje się nagły wzrost przestępstw gwałtownych, opartych na agresji i przemocy skierowanej zarówno na rówieśników, jak i osoby dorosłe.  Podjęte przez autora niniejszej pracy badania diagnostyczno-eksploracyjne sprowadzają się do pytania: W jakim stopniu różnicowanie zakładów na zamknięte, półotwarte i otwarte odpowiada różnicowaniu młodzieży przebywającej w tych zakładach w kontekście różnych zmiennych środowiska szkolnego, z którego się ona wywodzi? Przedmiotem niniejszego studium jest młodzież objęta oddziaływaniami resocjalizacyjnymi i terapeutycznymi. Zaprezentowane badania o charakterze empirycznym analizują środowisko szkolne młodzieży społecznie niedostosowanej. Analizie poddano różne formy patologicznych zachowań młodzieży w środowisku szkolnym. Badania ukazują złożoność różnych czynników szkolnych wpływających na przestępczość nieletnich. Rozpatrując zmienne środowiska szkolnego, które w różnym stopniu i w różny sposób charakteryzują i różnicują badaną młodzież, należy pamiętać także o silnym wpływie czynników rodzinnych, rówieśniczych, kulturowych i światopoglądowych, które w sposób istotny oddziaływają na młodzież, co potwierdzają liczne badania porównawcze. W świetle przeprowadzonych badań raz jeszcze należy podkreślić, że żadne formy patologii społecznej z udziałem nieletnich nie mogą zostać pozostawione samym sobie.