Uniwersalizm w kalejdoskopie kultur: w sprawie edukacji globalnej dorosłych

Abstrakt

Artykuł dotyczy uniwersaliów, czyli powszechników występujących we wszystkich bądź w większości kultur. Przyjęta w nim perspektywa bazuje na przeświadczeniu, iż uniwersalia nie stanowią ani antynomii, ani antytezy do różnorodności kultur. Pogląd ten wpisuje się w głoszony przez coraz liczniejszych antropologów pogląd, iż potrzeba pytań o uniwersalia kulturowe wynika w istocie z wielości i wielokształtności kultur oraz indywidualnych światów życia, konstruowanych przez jednostki żyjące w obrębie zróżnicowanych społeczności. Artykuł odnosi się do edukacji globalnej dorosłego społeczeństwa, służącej porozumieniu i ładowi na świecie. W sytuacji nasilających się tendencji nacjonalistycznych, nawet w krajach historycznie tolerancyjnych, jak: Szwecja, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone Ameryki, warto o tych wyzwaniach i wartościach mówić, zastanowić się nad kształtem (zagadnienia, formy, miejsce, grupy docelowe) edukacji globalnej oraz włączać do ofert edukacyjnych treści inspirujące do refleksji nad tym, co ludziom wspólne. Tekst prezentuje wybrane wątki aktualnej debaty na temat uniwersaliów kulturowych, eksponując zwłaszcza argumenty przemawiające za włączeniem tej problematyki do programów kształcenia pedagogów i oferty edukacyjnej dla dorosłych.