The attitude of Catholic theologians in Poland to state education before the Second World War

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12775/TiCz.2020.022

Keywords

pedagogy, education, national education, state education, religious education

Abstract

The Catholic theologians in Poland in the period 1920–1939 actively participated in the transformations taking place in Poland in the interwar period. It was mainly intellectual activity manifested in numerous scientific publications in the field of theology. In addition to theological issues, they also undertook a critical reflection regarding the concept of education in the Republic of Poland. The issue of school education was also the subject of their interest and critical assessment. The Republic of Poland of that time was inhabited by citizens of many nationalities. In the 1930s, the authorities adopted the concept of upbringing in a state spirit that would help integrate such a diverse population around the act of serving to the state. Representatives of the Catholic theologians were critical of the ideas adopted in the spirit of Catholic pedagogy and emphasized the need for education in the Catholic spirit based on the provisions of the concordat between the Holy See and the Republic of Poland.

References

Arnold S., Teoretyczne podstawy nauki o Polsce współczesnej, „Zrąb” 1930, nr 3, s. 334–347.

Balicki Z., Egoizm narodowy wobec etyki, Lwów 1903.

Balicki Z., Zasady wychowania narodowego, Warszawa 1909.

Bartnicka K., Wychowanie państwowe: do dyskusji nad problemami ideologii wychowawczej sanacji, „Rozprawy z Dziejów Wychowania” 12 (1972), s. 61–72.

Biskupski S., Prawne nieporozumienia w związku z nauczaniem religii w szkole, „Ateneum Kapłańskie” 36/4 (1935), s. 381–387.

Czerwiński S., O nowy ideał wychowawczy, Warszawa 1934.

Dyczewski L., Rodzina twórcą i przekazicielem kultury, Lublin 2003.

Grabowska W., Jędrzejewiczowska ustawa szkolna z 1932 r., „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 12 (1969) s. 123–141.

Hlond A., O chrześcijańskie zasady życia społecznego, Gniezno 23.04.1932, https://sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?showContent=true&id=76181 (dostęp: 04.08.2019).

Jędrzejewicz J., Wychowanie państwowe, „Zrąb” 1930, nr 3. s. 311–320.

Kunka B., Organizacja szkolnictwa w świetle rządowego projektu, „Ateneum Kapłańskie” 21 (1928) s. 68–80.

Mysłakowski Z., Wychowanie państwowe a narodowe, Lwów–Warszawa 1931.

Panenkowa I., Wychowanie państwowe czy narodowe, Warszawa 1930.

Patkowski A., Poznanie własnej ziemi jako podstawa wychowania obywatelskiego, „Zrąb”1930 nr 3 s. 370–377.

Suchodolski B., Wychowanie obywatelsko-państwowe, „Przegląd Pedagogiczny” 15 (1930), nr 20, s. 432–438.

Sicieński J., Wychowanie państwowe w świetle zasad nauki katolickiej, „Ateneum Kapłańskie” 1934, t. 34, z. 2, s. 113–130.

Sicieński J., Wychowanie państwowe w świetle zasad nauki katolickiej, „Ateneum Kapłańskie” 1934, t. 34 z. 3, s. 267–290.

Skoczylas K., Związek Zakładów Teologicznych im św. Jana Kantego w Polsce, „Studia Włocławskie” 20 (2018), s. 25–42.

Sobczak J., Przykłady formułowania ideału Obywatela-Patrioty na tle istotnych dla narodu polskiego wydarzeń polityczno-społecznych, „Studia Pedagogiczne” 1980, z. 6, s. 9–56.

Sośnicki K., Podstawy wychowania państwowego, Lwów–Warszawa, 1936.

Stolarczyk M., Wychowanie państwowe w Drugiej Rzeczypospolitej w świetle programów szkolnych (po wprowadzeniu reformy oświatowej z 1932 roku, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 37 (2018), z. 3, s. 215–235.

Szczepanowski S., Myśli o odrodzeniu narodowym, Lwów–Warszawa 1923.

Szczepanowski S., O polskich tradycjach wychowawczych, Lwów 1912.

Szepietowski M., Naród i wychowanie w myśli Romana Dmowskiego, „Niepodległość i Pamięć” 12 (2005) nr 1, s. 149–152.

Topij-Stempińska B., Kaźmierczak P., Wychowanie narodowe a wychowanie państwowe, „Horyzonty Wychowania” 7 (2008) nr 14, s. 225–239.

Ustawa z dnia 11 marca 1932 roku o ustroju szkolnictwa, Dz. U. 1932 Nr 38, poz. 398, art. 5–12

Wałek Czarnecki T., Kultura klasyczna a wychowanie państwowe, „Zręb” 1930, nr 3, s. 348–359.

Wyszyński S., Z ostatnich walk o religijny charakter szkoły polskiej, „Ateneum Kapłańskie” 30 (1932), s. 55–59.

Zarzecki L., Wychowanie narodowe, Warszawa 1929.

Ziemnowicz M., Wychowanie państwowe w szkole, „Przegląd Pedagogiczny” 1931, nr 15–16, s. 13–23.

Ziemnowicz M., Rodzina a wychowanie państwowe, Warszawa–Lwów 1932.

Theology and Man

Downloads

Published

2020-07-10

How to Cite

1.
SKOCZYLAS, Kazimierz Stanisław. The attitude of Catholic theologians in Poland to state education before the Second World War. Theology and Man. Online. 10 July 2020. Vol. 50, no. 2, pp. 143-165. [Accessed 5 July 2025]. DOI 10.12775/TiCz.2020.022.

Issue

Vol. 50 No. 2 (2020)

Section

ARTICLES

License

CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.

  • The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
  • Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
  • The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.

FULL TEXT License Agreement

Stats

Number of views and downloads: 498
Number of citations: 0