Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Français (France)
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Scientific Council
    • Peer Review Process
    • Open Access Policy
    • Article Processing Charges and Submission Charges
    • Archiving policy
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Français (France)

Theology and Man

Theology for Psychology, Psychology for Theology. Towards an Integration of Perspectives
  • Home
  • /
  • Theology for Psychology, Psychology for Theology. Towards an Integration of Perspectives
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 72 No. 4 (2025) /
  4. Theology

Theology for Psychology, Psychology for Theology. Towards an Integration of Perspectives

Authors

  • Jerzy Smoleń Uniwersytet Ignatianum w Krakowie https://orcid.org/0000-0003-1655-1248

DOI:

https://doi.org/10.12775/TiCz.2025.030

Keywords

theology, psychology, integration of perspectives, holistic vision of the human person

Abstract

The article addresses the relationship between theology and psychology, emphasizing the possibility and necessity of integrating both perspectives. Theology, oriented toward reflection on meaning, transcendence, and the human relationship with God, contributes to psychology by introducing the spiritual dimension and ultimate questions that cannot be captured through empirical methods. Psychology, in turn, by analyzing mental processes and behavioral mechanisms, provides tools for a deeper understanding of religious experience and spiritual life.

The paper discusses the contribution of theology to psychology as well as the significance of psychology for theological reflection. It highlights that integration does not imply abandoning the distinctiveness of either discipline but rather opening space for dialogue and mutual enrichment. Particular attention is given to the practical implications of such cooperation—in pastoral care, psychotherapy, and education—where a holistic vision of the human being, understood as a unity of body, psyche, and spirit, proves to be especially important.

The authors argue that, in the face of contemporary cultural challenges and reductionist tendencies in the human sciences, dialogue between theology and psychology is not merely a theoretical postulate but a necessity for the integral development of the human person. Theology for psychology and psychology for theology together offer new paths of research and practice aimed at a fuller understanding and support of the human being.

References

Astley, Jeff. Theology and the Practice of Learning. London, 2002.

Augustyn, Józef. Duchowy przewodnik. Jak zrozumieć siebie i innych. Kraków: Wydawnictwo M, 2015.

Augustyn, Józef. O krzywdzie, przebaczeniu i spowiedzi. Kraków: Wydawnictwo M, 2013.

Bachanek, Grzegorz. „Psychologia a teologia. Miejsca spotkania w antropologicznej refleksji J. Ratzingera.” (2015): 31–47. file:///C:/Users/Dom/Downloads/Psychologia_a_teologia_Miejsca_spot.pdf, data dostępu: 3.09.2025.

Bazylak, Józef. „Współpraca teologii i psychologii.” Roczniki Teologiczne t. LI, z. 6 (2004): 281–293.

Blass, Rachel, B. „Poza iluzją. Psychoanaliza a kwestia prawdy religijnej” W Psychoanaliza i religia w XXI wieku. Współzawodnictwo czy współpraca?, red. David M. Black, , 59–86. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2009.

Bremer, Józef. Osoba– fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność ja w świetle badań neurologicznych. Kraków: Wydawnictwo Aureus, 2014.

Cantelmi, Tonino, Laselva, Pasquale, Paluzzi, Silvestro. Dialog psychologii z teologią. Kraków: Wydawnictwo w Drodze, 2006.

Cattaneo, Patrizia, Dlaczego Bóg dopuszcza cierpienie? Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008.

Cencini, Amadeo, Żyć w pojednaniu. Aspekty psychologiczne, Kraków: Wydawnictwo SALWATOR, 2004.

Czyżewski, Tomasz, Jak nie rozwijać się duchowo. Religijne zaburzenia osobowości. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022.

Dziewiecki, Marek, Dziedzina, Jacek. Psycholog w konfesjonale. Kraków: Wydawnictwo M, 2012.

Franciszek, Spes nos confundit. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 2024.

Frankl, Victor, E. Lekarz i dusza. Wprowadzenie do logoterapii i analizy egzystencjalnej. Warszawa: Czarna Owca, 2017.

Freud, Zygmunt. Przyszłość pewnego złudzenia. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1998b.

Głaz, Stanisław. Osobowościowe uwarunkowania przeżycia religijnego młodzieży studiującej. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2011.

Głaz, Stanisław. Psychologiczne predyktory przeżycia religijnego młodzieży. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2016.

Griffith, James, L., Religia, która uzdrawia, religia, która szkodzi. Wskazówki dla terapeutów i szukających pomocy. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013.

Grzywocz, Krzysztof. Na początku był sens. Warszawa: Towarzystwo WIĘŹ, 2018.

Heilman, Kenneth, M., Donda, Russel, S. Duchowe życie mózgu. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2019.

Hołub, Grzegorz. Osoba w labiryncie decyzji moralnych. Bioetyka w perspektywie personalistycznej. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława, 2014.

Jastrzębski, Andrzej, „Fides et ratio: teologia versus psychologia”. Studia Ełckie 6 (2024): 71–83.

Jaworski, Romuald. Religijny rozwój osoby ludzkiej. Interpretacja psychologiczna. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy, 2020.

Kokoszka, Adam. Teoria i praktyka spowiedzi. Tarnów: Wydawnictwo Biblos, 2020.

Krzysteczko, Henryk. „Znaczenie psychologii dla teologii pastoralnej.” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 32 (1999): 315–327.

Kugelmann, Robert. Psychologia i katolicyzm. Historia relacji. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013.

Ladd, Kevin, L. Spilka, Bernard. Psychologia modlitwy. Spojrzenie naukowe. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2014.

Longchamps de Berier, Katarzyna. „Słowo wstępne do polskiego wydania”. W Psychoanaliza i religia w XXI wieku. Współzawodnictwo czy współpraca?, red. David M. Black,13–25. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2009.

Makselon, Józef (red.). Psychologia dla teologów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999.

Mariański, Janusz. Godność ludzka i wychowanie progodnościowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2022.

Molenda, Andrzej, Kama Hawryszków. Kiedy wiara oddala od Boga. Rozmowy o niedojrzałej religijności. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2022.

Nowak, Antoni, Jozafat. Psychologia eklezjalna. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2005.

Ostaszewska, Anna. Aspekty duchowe w tle psychoterapii. Warszawa: Difim, 2023.

Paszko, Hanna. Nadzieja w ludzkim cierpieniu. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2014.

Paszkowska, Teresa. Psychologia w kierownictwie duchowym. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007.

Pilecka, Barbara. Kryzys psychologiczny. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004.

Riemann, Fritz. Oblicza lęku. Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2020.

Smoleń, Jerzy. „Kryzys życia. Psychospołeczne aspekty samobójstwa”. W Wartość i jakość życia w ujęciu interdyscyplinarnym, red. Jan Bartoszek, 271–314. Tarnów: Wydawnictwo Biblos, 2015.

Tatala, Małgorzata. Rozwój uczuć religijnych dzieci przedszkolnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.

Watts, Fraser. Psychology, Religion, and the Nature of the Human Person. Cambridge: 2016.

Zohar, Danah, Marshall, Ian. Inteligencja duchowa. Najwyższa z inteligencji. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2001.

Theology and Man

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2025-12-15

How to Cite

1.
SMOLEŃ, Jerzy. Theology for Psychology, Psychology for Theology. Towards an Integration of Perspectives. Theology and Man. Online. 15 December 2025. Vol. 72, no. 4, pp. 95-109. [Accessed 18 December 2025]. DOI 10.12775/TiCz.2025.030.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 72 No. 4 (2025)

Section

Theology

License

Copyright (c) 2025 JERZY SMOLEŃ

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.

  • The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
  • Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
  • The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.

FULL TEXT License Agreement

Stats

Number of views and downloads: 27
Number of citations: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1731-5638

eISSN: 2391-7598

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Français (France)

Tags

Search using one of provided tags:

theology, psychology, integration of perspectives, holistic vision of the human person
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop