Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Pasja z Tegernsee: misja u pogan, liturgia i kreacja hagiograficzna
  • Strona domowa
  • /
  • Pasja z Tegernsee: misja u pogan, liturgia i kreacja hagiograficzna
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 58 (2020) /
  4. Rozprawy

Pasja z Tegernsee: misja u pogan, liturgia i kreacja hagiograficzna

Autor

  • Roman Michałowski Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk https://orcid.org/0000-0002-5443-589X

DOI:

https://doi.org/10.12775/SZ.2020.01

Słowa kluczowe

hagiografia, biskup, poganie, misja, dedykacja kościoła, liturgia

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest Pasja z Tegernsee napisana w pierwszej połowie XI w., a w szczególności sposób, w jaki hagiograf przedstawił misję św. Wojciecha u Prusów. Misja ta miała się dokonywać w rytm godzin kanonicznych, próba zaś ewangelizowania pogańskich Prusów została przedstawiona jako dedykacja kościoła. W tym ujęciu duszpasterstwo i publiczny kult Boży są jednym i tym samym – koncepcja niezwykle rzadko pojawiająca się we wczesnośredniowiecznej hagiografii.

Biogram autora

Roman Michałowski - Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Roman Michałowski, prof. dr hab., profesor w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, professor emeritus Uniwersytetu Warszawskiego. Obszar zainteresowań: wczesne i pełne średniowiecze w Polsce i Europie, hagiografia, kult świętych, misje i ewangelizacja pogan, biskupi, monastycyzm.

Bibliografia

Źródła

Anonimowa Passio s. Adalperti martiris (BHL 40) oraz Wiperta Historia de predicatione episcopi Brunonis (BHL 1471b) – komentarz, edycja, przekład, wyd. M. Sosnowski, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 43, 2012, s. 5–74

Chadd D., Appendix II. Palm Sunday at Nidaros. Anthology of Sources, w: The Medieval Cathedral of Trondheim. Architecture and Ritual Constructions in Their European Context, red. M. Anda[o]s i in., Turnhout 2007, s. 319–354

Gerhard von Augsburg, Vita sancti Udalrici. Die älteste Lebensbeschreibung des heiligen Ulrich, lateinisch-deutsch. Mit der Kanonisationsurkunde von 993, wstęp, wyd. i tłum. W. Berschin, A. Häse, Editiones Heildelbergenses, t. 24, Heidelberg 1993

Kodeks Matyldy. Księga obrzędów z kartami dedykacyjnymi, oprac. i wyd. B. Kürbis i in., Monumenta Sacra Polonorum, t. 1, Kraków 2000

Le Pontifical Romano-Germanique du dixième siècle. Le texte, t. 1–2, wyd. C. Vogel, R. Elze, Studi e Testi, t. 226–227, Città del Vaticano 1963

S. Adalberti Pragensis episcopi et martyris Vita prior, wyd. J. Karwasińska, w: MPH s.n., t. 4, z. 1, Warszawa 1962

S. Adalberti Pragensis episcopi et martyris Vita altera auctore Brunone Querfurtensi, wyd. J. Karwasińska, w: MPH s.n., t. 4, z. 2, Warszawa 1969

Vita Lebuini antiqua, wyd. A. Hofmeister, w: MGH SS, t. 30, cz. 2, Lipsiae 1934, s. 789–795

Vita s. Willehadi, w: Acta Sanctorum Novembris, t. 3, Bruxellis 1910, s. 842–846

Vita Willibrordi, w: L’oeuvre hagiographique en prose d’Alcuin. Vitae Willibrordi, Vedasti, Richarii, wyd., tłum. i oprac. Ch. Veyrard-Cosme, Per verba. Testi mediolatini cum traduzione, t. 21, Firenze 2003, s. 31–75

Vitae Anskarii et Rimberti, wyd. G. Waitz, w: MGH, Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum, t. 55, Hannoverae 1884

Vitae sancti Bonifatii archiepiscopi Moguntini, wyd. W. Levison, w: MGH, Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum, t. 57, Hannoverae–Lipsiae 1905

Wulfstan of Winchester, The Life of St. Aethelwold, wyd. M. Lapidge, M. Winterbottom, Oxford 1991

Opracowania

Gräf H.F., Palmenweihe und Palmenprozession in der lateinischen Liturgie, Veröffentlichungen des Missionspriesterseminars St. Augustin, Siegburg, t. 5, Kaldenkirchen 1959

Hamilton L.I., A Sacred City. Consecrating Churches and Reforming Society in Eleventh-Century Italy, Manchester–New York 2010

Iogna-Prat D., La Maison Dieu. Une histoire monumentale de l’Eglise au Moyen Age (v. 800 – v. 1200), [Paris] 2006

Jurek T., Ad mestris locum. Gdzie znajdował się klasztor założony przez św. Wojciecha, Rocz. Hist., 75, 2009, s. 7–23

Labuda G., Święty Wojciech biskup-męczennik, patron Polski, Czech i Węgier, wyd. 2, Wrocław 2004

Manikowska H., Gacka D., Hagiografia a historyczność, czyli o historii w hagiografii i hagiografii w służbie historii, w: Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski, t. 1, red. J. Banaszkiewicz [i in.], Warszawa 2018, s. 657–748

Matla M., Czeskie wpływy w życiu religijnym i piśmiennictwie państwa piastowskiego w X–XI wieku, Publikacje Instytutu Historii UAM, t. 148, Poznań 2017

Mayr-Harting H., Ottonian Book Illuminations, cz. 1–2, wyd. 2, London 1999

Mielczarski S., Misja pruska świętego Wojciecha, Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych. Seria Monografii, t. 26, Gdańsk 1967

Mises en scène et mémoires de la consécration d’églises au Moyen Age, red. D. Méhu, Collection d’études médiévales de Nice, t. 7, Turnhout 2007

Palazzo E., La liturgie de l’Occident médiéval autour de l’an Mil. État de la question, „Cahiers de Civilisation Médiévale”, 43, 2000, s. 371–394

Plezia M., Pasja z Tegernsee, w: Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, tłum. J. Pleziowa, oprac. i wstęp M. Plezia, Warszawa 1987, s. 23–28

Repsher B.V., The Rite of Church Dedication in the Early Medieval Era, Lewiston–Queenston–Lampeter 1998

Rose A., „Attolite portas, principes, vestras…”. Aperçu sur la lecture chrétienne du Ps. 24 (23) B, w: Miscellanea liturgica in onore di Sua Eminenza il Cardinale Giacomo Lercaro, t. 1, Roma 1966, s. 453–478

Salmon P., L’Office divin au Moyen Age. Histoire de la formation du bréviaire du IXe au XVIe siècle, Lex orandi, t. 43, Paris 1967

Sosnowski M., Anonimowa Passio s. Adalperti martiris (BHL 40) oraz Wiperta Historia de predicatione episcopi Brunonis (BHL 1471b) – komentarz, edycja, przekład, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 43, 2012, s. 5–74

Sosnowski M., Oryginalność i wtórność wczesnej polskiej hagiografii (do końca XIII w.) – wybrane problemy, w: Oryginalność czy wtórność? Studia poświęcone polskiej kulturze politycznej i religijnej (X–XIII wiek), red. R. Michałowski, G. Pac, Warszawa 2020, s. 491–582

Starnawska M., Modlitwa świętego biskupa w świetle hagiografii św. Wojciecha i świętego Stanisława do końca XIII wieku, w: Ars bene vivendi. Studia ofiarowane Profesorowi Maciejowi Włodarskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. E. Buszewicz, L. Grzybowska, Kraków 2017, s. 313–325

Strzelczyk J., Apostołowie Europy, Warszawa 1997

Wood I., The Missionary Life. Saints and the Evangelisation of Europe 400–1050, Harlow 2001

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-12-01

Jak cytować

1.
MICHAŁOWSKI, Roman. Pasja z Tegernsee: misja u pogan, liturgia i kreacja hagiograficzna. Studia Źródłoznawcze. Commentationes [online]. 1 grudzień 2020, T. 58, s. 11–32. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/SZ.2020.01.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 58 (2020)

Dział

Rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 854
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

hagiografia, biskup, poganie, misja, dedykacja kościoła, liturgia
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa