Pasja z Tegernsee: misja u pogan, liturgia i kreacja hagiograficzna
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZ.2020.01Palabras clave
hagiografia, biskup, poganie, misja, dedykacja kościoła, liturgiaResumen
Przedmiotem artykułu jest Pasja z Tegernsee napisana w pierwszej połowie XI w., a w szczególności sposób, w jaki hagiograf przedstawił misję św. Wojciecha u Prusów. Misja ta miała się dokonywać w rytm godzin kanonicznych, próba zaś ewangelizowania pogańskich Prusów została przedstawiona jako dedykacja kościoła. W tym ujęciu duszpasterstwo i publiczny kult Boży są jednym i tym samym – koncepcja niezwykle rzadko pojawiająca się we wczesnośredniowiecznej hagiografii.
Citas
Źródła
Anonimowa Passio s. Adalperti martiris (BHL 40) oraz Wiperta Historia de predicatione episcopi Brunonis (BHL 1471b) – komentarz, edycja, przekład, wyd. M. Sosnowski, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 43, 2012, s. 5–74
Chadd D., Appendix II. Palm Sunday at Nidaros. Anthology of Sources, w: The Medieval Cathedral of Trondheim. Architecture and Ritual Constructions in Their European Context, red. M. Anda[o]s i in., Turnhout 2007, s. 319–354
Gerhard von Augsburg, Vita sancti Udalrici. Die älteste Lebensbeschreibung des heiligen Ulrich, lateinisch-deutsch. Mit der Kanonisationsurkunde von 993, wstęp, wyd. i tłum. W. Berschin, A. Häse, Editiones Heildelbergenses, t. 24, Heidelberg 1993
Kodeks Matyldy. Księga obrzędów z kartami dedykacyjnymi, oprac. i wyd. B. Kürbis i in., Monumenta Sacra Polonorum, t. 1, Kraków 2000
Le Pontifical Romano-Germanique du dixième siècle. Le texte, t. 1–2, wyd. C. Vogel, R. Elze, Studi e Testi, t. 226–227, Città del Vaticano 1963
S. Adalberti Pragensis episcopi et martyris Vita prior, wyd. J. Karwasińska, w: MPH s.n., t. 4, z. 1, Warszawa 1962
S. Adalberti Pragensis episcopi et martyris Vita altera auctore Brunone Querfurtensi, wyd. J. Karwasińska, w: MPH s.n., t. 4, z. 2, Warszawa 1969
Vita Lebuini antiqua, wyd. A. Hofmeister, w: MGH SS, t. 30, cz. 2, Lipsiae 1934, s. 789–795
Vita s. Willehadi, w: Acta Sanctorum Novembris, t. 3, Bruxellis 1910, s. 842–846
Vita Willibrordi, w: L’oeuvre hagiographique en prose d’Alcuin. Vitae Willibrordi, Vedasti, Richarii, wyd., tłum. i oprac. Ch. Veyrard-Cosme, Per verba. Testi mediolatini cum traduzione, t. 21, Firenze 2003, s. 31–75
Vitae Anskarii et Rimberti, wyd. G. Waitz, w: MGH, Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum, t. 55, Hannoverae 1884
Vitae sancti Bonifatii archiepiscopi Moguntini, wyd. W. Levison, w: MGH, Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum, t. 57, Hannoverae–Lipsiae 1905
Wulfstan of Winchester, The Life of St. Aethelwold, wyd. M. Lapidge, M. Winterbottom, Oxford 1991
Opracowania
Gräf H.F., Palmenweihe und Palmenprozession in der lateinischen Liturgie, Veröffentlichungen des Missionspriesterseminars St. Augustin, Siegburg, t. 5, Kaldenkirchen 1959
Hamilton L.I., A Sacred City. Consecrating Churches and Reforming Society in Eleventh-Century Italy, Manchester–New York 2010
Iogna-Prat D., La Maison Dieu. Une histoire monumentale de l’Eglise au Moyen Age (v. 800 – v. 1200), [Paris] 2006
Jurek T., Ad mestris locum. Gdzie znajdował się klasztor założony przez św. Wojciecha, Rocz. Hist., 75, 2009, s. 7–23
Labuda G., Święty Wojciech biskup-męczennik, patron Polski, Czech i Węgier, wyd. 2, Wrocław 2004
Manikowska H., Gacka D., Hagiografia a historyczność, czyli o historii w hagiografii i hagiografii w służbie historii, w: Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski, t. 1, red. J. Banaszkiewicz [i in.], Warszawa 2018, s. 657–748
Matla M., Czeskie wpływy w życiu religijnym i piśmiennictwie państwa piastowskiego w X–XI wieku, Publikacje Instytutu Historii UAM, t. 148, Poznań 2017
Mayr-Harting H., Ottonian Book Illuminations, cz. 1–2, wyd. 2, London 1999
Mielczarski S., Misja pruska świętego Wojciecha, Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych. Seria Monografii, t. 26, Gdańsk 1967
Mises en scène et mémoires de la consécration d’églises au Moyen Age, red. D. Méhu, Collection d’études médiévales de Nice, t. 7, Turnhout 2007
Palazzo E., La liturgie de l’Occident médiéval autour de l’an Mil. État de la question, „Cahiers de Civilisation Médiévale”, 43, 2000, s. 371–394
Plezia M., Pasja z Tegernsee, w: Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, tłum. J. Pleziowa, oprac. i wstęp M. Plezia, Warszawa 1987, s. 23–28
Repsher B.V., The Rite of Church Dedication in the Early Medieval Era, Lewiston–Queenston–Lampeter 1998
Rose A., „Attolite portas, principes, vestras…”. Aperçu sur la lecture chrétienne du Ps. 24 (23) B, w: Miscellanea liturgica in onore di Sua Eminenza il Cardinale Giacomo Lercaro, t. 1, Roma 1966, s. 453–478
Salmon P., L’Office divin au Moyen Age. Histoire de la formation du bréviaire du IXe au XVIe siècle, Lex orandi, t. 43, Paris 1967
Sosnowski M., Anonimowa Passio s. Adalperti martiris (BHL 40) oraz Wiperta Historia de predicatione episcopi Brunonis (BHL 1471b) – komentarz, edycja, przekład, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 43, 2012, s. 5–74
Sosnowski M., Oryginalność i wtórność wczesnej polskiej hagiografii (do końca XIII w.) – wybrane problemy, w: Oryginalność czy wtórność? Studia poświęcone polskiej kulturze politycznej i religijnej (X–XIII wiek), red. R. Michałowski, G. Pac, Warszawa 2020, s. 491–582
Starnawska M., Modlitwa świętego biskupa w świetle hagiografii św. Wojciecha i świętego Stanisława do końca XIII wieku, w: Ars bene vivendi. Studia ofiarowane Profesorowi Maciejowi Włodarskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. E. Buszewicz, L. Grzybowska, Kraków 2017, s. 313–325
Strzelczyk J., Apostołowie Europy, Warszawa 1997
Wood I., The Missionary Life. Saints and the Evangelisation of Europe 400–1050, Harlow 2001
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Stats
Number of views and downloads: 751
Number of citations: 0
