Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Registracija
  • Prijava
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Home
  • Trenutni broj
  • Archives
  • Obavijesti
  • O časopisu
    • O časopisu
    • Prijave priloga
    • Časopis uređuju
    • Privacy Statement
    • Kontakt
  • Registracija
  • Prijava
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Warsztat pisarski Jana Długosza w świetle Żywotu św. Stanisława
  • Home
  • /
  • Warsztat pisarski Jana Długosza w świetle Żywotu św. Stanisława
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Svezak 56 (2018) /
  4. Rozprawy

Warsztat pisarski Jana Długosza w świetle Żywotu św. Stanisława

Autor(i)

  • Hanna Rajfura Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

DOI:

https://doi.org/10.12775/SZ.2018.01

Ključne riječi

Jan Długosz, Stanisław ze Szczepanowa, Wincenty z Kielc (Kielczy), hagiografia, Stanislaus of Szczepanów, Wincenty of Kielce (Kielcza), hagiography

Sažetak

Jan Długosz’s literary skills. The case of Life of St. Stanislaus

The purpose of the study is to describe Jan Długosz (1415–1480) as a writer and hagiographer on the basis of his Life of St. Stanislaus (1460s, BHL 7839). In the first part of the article author presents a rhetorical division of the analysed source: (1) literary topoi contained in the prologue, (2) hagiographic topoi (with comparative examples derived from lives written by Jerome, Sulpicius Severus, and the Golden Legend), (3) argumentative parts throughout the whole Life (genus inartificiale probationum; genus artificiale probationum: loci a persona, loci a re, exempla, signa; congeries, incrementum, comparatio, ratiocinatio), as well as (4) two epilogues. Then author describes theory of three styles applied in the Life and shows figurae verborum, figurae sententiarum and rhetorical devices used in it. Next, the narrative technique is described. Długosz used in the Life many metaliterary phrases, e.g. to focus his reader-audience on presented events or to underline his own opinion on the presented subject. He also played with oratio obliqua and oratio recta while describing how Bishop Stanislaus rebuked King Boleslaus. In this part it is also shown in what manner Długosz prepared speeches in oratio recta on the basis of statements contained in the Vita maior by Wincenty of Kielce/Kielcza (13th c.). Subsequently, the author presents rhetorical periods and prose rhythm (cursus) applied in the Life. The second part of the study is devoted to the investigation to what extent Długosz wrote the Life independently from the Vita maior. Author shows that Długosz in his work presented information already described by Wincenty, but in the Life he put them in other places to build tension of the quarrel between the bishop and the king. In his conclusion the author states that Długosz’s literary skills were on a high level. Despite the fact that the Life observes the rules set by a literary convention of medieval hagiography. Długosz remained individual: (1) contrary to the hagiographic tradition, he placed in the Life four documents in extenso, (2) he also unconventionally put there seven dates, (3) moreover, in his hagiographic work he mentioned political issues motivated by historical arguments. These points are also reasons for the author’s argument that Długosz wrote all his various works employing the same principles.

Author Biography

Hanna Rajfura, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

Hanna Rajfura, mgr, doktorantka w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, laureatka V edycji programu „Diamentowy Grant”, realizuje projekt pt. Pamięć historyczna środowisk kościelnych w Polsce późnego średniowiecza i wczesnej nowożytności. Jana Długosza „Katalog arcybiskupów gnieźnieńskich” i jego kontynuacje na tle europejskim.

Hanna Rajfura, M.A., postgraduate in the Institute of History, University of Warsaw, laureate of the 5th edition of “Diamentowy Grant” [Diamond Grant] programme, she runs the project Pamięć historyczna środowisk kościelnych w Polsce późnego średniowiecza i wczesnej nowożytności. Jana Długosza “Katalog arcybiskupów gnieźnieńskich” i jego kontynuacje na tle europejskim [Historical memory of Church circles in Poland in the late Middle Ages and Early Modern Age. Jan Długosz’s “Catalogue of the Archbishops of Gniezno” and its continuations on the European background].

References

Źródła

Bibliotheca Hagiographica Latina antiquae et mediae aetatis, t. 1–2, Bruxellis 1898–1901

Długosz J., Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, t. 1–11, Varsaviae–Cracoviae 1964–2005

Długosz J., Vita sanctissimi Stanislai Cracoviensis episcopi, w: tenże, Opera, t. 1, wyd. I. Polkowski, Ż. Pauli, Cracoviae 1887, s. 1–181

Długosz J., Życie świętego Stanisława biskupa krakowskiego, tłum. S. Bełch, Londyn 1948

Jakub de Voragine, Złota legenda. Wybór, tłum. J. Pleziowa, wybór, wstęp i przyp. M. Plezia, Warszawa 1983

Vita sancti Stanislai Cracoviensis episcopi (Vita maior), wyd. W. Kętrzyński, w: MPH, t. 4, Lwów 1884, s. 319–438

Vita sancti Stanislai episcopi Cracoviensis (Vita minor), wyd. W. Kętrzyński, w: MPH, t. 4, Lwów 1884, s. 238–285

Żywot mniejszy św. Stanisława, w: Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, tłum. J. Pleziowa, oprac. i wstęp M. Plezia, Warszawa 1987, s. 97–150

Żywot większy św. Stanisława, w: Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, tłum. J. Pleziowa, oprac. i wstęp M. Plezia, Warszawa 1987, s. 235–344

Opracowania

Bering P., Struktury narracyjne w późnośredniowiecznych łacińskich kronikach regionalnych, Gniezno 2001

Borkowska U., Historiograficzne poglądy Jana Długosza, w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, cz. 2: Referaty i komunikaty wygłoszone na międzynarodowej sesji w Krakowie w dniach 23 i 24 października 1980 r., red. S. Gawęda, Kraków 1985, s. 45–71

Borkowska U., Treści ideowe w dziełach Jana Długosza. Kościół i świat poza Kościołem, Lublin 1983

Gieysztor A., Ze studiów nad genezą wypraw krzyżowych. Encyklika Sergiusza IV (1009–1012), Warszawa 1948

Janson T., Latin Prose Prefaces. Studies in Literary Conventions, Stockholm–Göteborg–Uppsala 1964

Janson T., Prose Rhythm in Medieval Latin from the 9th to the 13th Century, Lund 1975

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum., oprac. i wstęp A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002

Markowski M., Tendencje rozwojowe piętnastowiecznej retoryki krakowskiej, w: Retoryka w XV stuleciu. Studia nad tradycjami, teorią i praktyką retoryki piętnastowiecznej, red. M. Frankowska-Terlecka, Wrocław 1988, s. 87–119

Michałowska T., Średniowieczna teoria literatury w Polsce. Rekonesans, Wrocław 2007

Nehring P., Topika wczesnych łacińskich żywotów świętych (od „Vita Antonii” do „Vita Augustini”), Toruń 1999

Plezia M., Dookoła sprawy św. Stanisława. Studium źródłoznawcze, „Analecta Cracoviensia”, 11, 1979, s. 251–413 Plezia M., Kronika Galla na tle historiografii XII wieku, Kraków 1947

Plezia M., Retoryka mistrza Wincentego, St. Źródł., 20, 1976, s. 88–94

Plezia M., Transmundus, w: Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w pięćdziesięciolecie pracy naukowej, red. D. Gawinowa i in., Warszawa 1991, s. 163–169

Rzepiela M., Jeszcze o miejscu dziejów legendarnych w polskiej historiografii średniowiecznej: Gall Anonim, Kadłubek, Długosz, w: Jan Długosz – w kręgu badań historyków i literaturoznawców, red. T. Giergiel, Sandomierz 2017, s. 45–59

Rzepiela M., Rola frazeologii w narracji „Kroniki” Jana Długosza, w: Jan Długosz (1415–1480). Życie i dzieła, red. L. Korczak, M.D. Kowalski, P. Węcowski, Kraków 2016, s. 237–243

Słownik literatury staropolskiej: średniowiecze, renesans, barok, red. T. Michałowska, przy udziale B. Otwinowskiej, E. Sarnowskiej-Temeriusz, Wrocław 2002

Turkowska D., Etudes sur la langue et sur le style de Jean Długosz, Kraków1973

Werpachowska A., Z dziejów retoryki XVI wieku. Polemika Jakuba Górskiego z Benedyktem Herbestem, Wrocław 1987

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Objavljeno

2019-01-01

How to Cite

1.
RAJFURA, Hanna. Warsztat pisarski Jana Długosza w świetle Żywotu św. Stanisława. Studia Źródłoznawcze. Commentationes. Online. 1 siječanj 2019. Vol. 56, pp. 33-75. [Accessed 4 srpanj 2025]. DOI 10.12775/SZ.2018.01.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Broj časopisa

Svezak 56 (2018)

Rubrika

Rozprawy

Stats

Number of views and downloads: 527
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Kazalo autora
  • Issue archive

User

User

Trenutni broj

  • Atom logotip
  • RSS2 logotip
  • RSS1 logotip

Informacije

  • Za čitatelje
  • Za autore
  • Za knjižničare

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Jezik / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tags

Search using one of provided tags:

Jan Długosz, Stanisław ze Szczepanowa, Wincenty z Kielc (Kielczy), hagiografia, Stanislaus of Szczepanów, Wincenty of Kielce (Kielcza), hagiography
Gore

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop