Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Studia Paedagogica Ignatiana

Wspomaganie rozwoju funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym jako wczesne działanie profilaktyczne
  • Strona domowa
  • /
  • Wspomaganie rozwoju funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym jako wczesne działanie profilaktyczne
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 22 Nr 3 (2019): Profilaktyka społeczna. Konteksty pedagogiczne i psychologiczne /
  4. Artykuły i Rozprawy

Wspomaganie rozwoju funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym jako wczesne działanie profilaktyczne

Autor

  • Blanka Ewa Poćwiardowska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego. Wydział Pedagogiki i Psychologii https://orcid.org/0000-0003-4067-4918

DOI:

https://doi.org/10.12775/SPI.2019.3.005

Słowa kluczowe

funkcja wykonawcza dzieci, wczesne działanie profilaktyczne, dzieci w wieku przedszkolnym, funkcja wykonawcza jako czynnik chroniący

Abstrakt

Intensywny rozwój fizyczny, emocjonalno-społeczny, poznawczy i moralny dzieci w wieku przedszkolnym sprawia, że interwencja profilaktyczna wprowadzona w tak wczesnym wieku może przynieść korzyści i prowadzić do znaczących zmian w teraźniejszym i przyszłym funkcjonowaniu dziecka. Dynamiczny rozwój funkcji wykonawczych, który przypada na 4–5 rok życia dziecka, wspomagany w ramach działań profilaktycznych, może się przyczynić do wzmocnienia gotowości szkolnej, wyższych wyników w zakresie umiejętności językowych, matematycznych oraz kompetencji społecznych. W artykule przedstawiono pojęcie funkcji wykonawczych i ich typy. Metodą badawczą zastosowaną do pogłębienia wiedzy na temat umiejętności wykonawczych i ich znaczenia dla rozwoju dzieci była analiza treści. Uwzględniono również argumenty za tworzeniem dzieciom warunków do rozwoju funkcji wykonawczych jako czynnika chroniącego w kolejnych latach edukacji przed przyszłymi zachowaniami antyspołecznymi, uzależnieniami behawioralnymi oraz od substancji psychoaktywnych. W ostatniej części zaprezentowano przykłady działań wczesnej profilaktyki, które można włączyć do edukacji dziecka w wieku przedszkolnym.

Biogram autora

Blanka Ewa Poćwiardowska - Uniwersytet Kazimierza Wielkiego. Wydział Pedagogiki i Psychologii

pedagog, socjoterapeuta, tutor, pracuje jako adiunkt w Katedrze Pedagogiki Opiekuńczej i Profilaktyki Społecznej na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, absolwentka Szkoły Trenerów Psychologicznego Treningu Grupowego, Rocznej Szkoły Terapii Poznawczo-Behawioralnej Dzieci i Młodzieży. Autorka programu wspomagania kompetencji wychowawczych rodziców dzieci w wieku przedszkolnym.

Obecnie zajmuje się badaniem funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym i warunków ich rozwoju (badania pilotażowe czerwiec 2019).

Zaangażowana w organizowanie pracy w bydgoskich przedszkolach

Bibliografia

Bańko A. (2002). Społeczna psychologia środowiskowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Blair C., Zelazo P.D., Greenberg M.T. (2005). The Measurement of Executive Function in Early Childhood, „Developmental Neuropsychology”, t. 28, nr 2, s. 561–571. DOI: 10.1207/s15326942dn2802_1.

Bull R., Espy K.A., Wiebe S.A. (2008). Short-Term Memory, Working Memory, and Executive Functioning in Preschoolers: Longitudinal Predictors of Mathematical Achievement at Age 7 Years, „Journal Developmental Neuropsychology”, t. 33, nr 3, s. 205–228. DOI: 10.1080/87565640801982312.

Brzezińska A.I., Nowotnik A. (2012). Funkcje wykonawcze a funkcjonowanie dziecka w środowisku przedszkolnym i szkolnym, „Edukacja. Studia, Badania, Innowacje”, nr 1(117), s. 61–74.

Brzezińska A.I., Appelt K., Ziółkowska B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Cierpiałowska L., Ziarko M. (2010). Psychologia uzależnień – Alkoholizm, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Dawson P., Guare R. (2012). Zdolne, ale rozkojarzone. Wspieranie rozwoju dziecka za pomocą umiejętności wykonawczych, przeł. W. Turopolski, Kraków: Wydawnictwo UJ.

Deptuła M. (2005). Indywidualne ścieżki ryzyka i związana z nimi interwencja profilaktyczna, [w:] M. Deptuła (red.), Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej, Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW, s. 158–184.

Deptuła M., Potorska A., Borsich S. (2018). Wczesna profilaktyka problemów w rozwoju psychospołecznym i ryzykownych zachowań dzieci i młodzieży, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Erikson E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo, przeł. P. Hejmej, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Hammond S.I., Müller U., Carpendale J.I.M., Bibok M.B., Liebermann-Finestone D.P. (2012). The Effects of Parental Scaffolding on Preschoolers’ Executive Function, „Developmental Psychology”, t. 48, nr 1, s. 271–281, http://dx.doi.org/10.1037/a0025519.

Holmes Ch.J., Kim-Spoon J., Deater-Deckard K., Tech V. (2016). Linking Executive Function and Peer Problems from Early Childhood through Middle Adolescence, „Journal of Abnormal Child Psychology”, t. 44, nr 1, s. 33–42. DOI: 10.1007/s10802-015-0044-5.

Kielar-Turska M., Białecka-Pikul M., Skórska A. (2006). Rozwój zdolności mentalizacji. Z badań nad związkiem teorii umysłu, sprawności językowych i funkcji zarządzających, „Psychologia Rozwojowa” t. 11, nr 2, s. 35–47, <http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2084-3879-year-2006-volume-11-issue-2-article-3033> [dostęp: 20.07.2019].

Myiake A., Friednam N.P. (2000). The Nature and Organization of Individual Differences in Executive Functions: Forum General Conclusions, „Current Directions in Psychological Science”, t. 21, nr 1, s. 8–14. DOI: 10.1177/0963721411429458.

Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2013). Psychologia poznawcza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Packwood S., Hodgetts H.M., Tremblay S. (2011). A Multiperspective Approach to the Conceptualization of Executive Functions, „Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology”, t. 33, nr 4, s. 456–470. DOI: 10.1080/13803395.2010.533157.

Putko A. (2008). Dziecięca „teoria umysłu” w fazie jawnej i utajonej a funkcje wykonawcze, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Sikorska I. (2016). Odporność psychiczna w okresie dzieciństwa, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Smykowski B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 165–205.

Valcan D.S., Davis H., Pino-Psternak D. (2018). Parental Behaviours Predicting Early Childhood Executive Functions: A Meta-Analysis, „Education Psychology Review”, t. 30, nr 4, s. 607–649. DOI: 10.1007/s10648-017-9411-9.

Whitebread D. (2018). Quality in Early Childhood Education: The Contribution of Developmental Psychology, [w:] M. Fleer, B. van Oers (red.), International Handbook of Early Childhood Education, t. 1, Dordrecht: Springer, s. 319–334. DOI: 10.1007/978-94-024-0927-7_14.

Wygotski L.S. (1971). Wybrane prace psychologiczne, przeł. E. Flesznerowa, J. Fleszner, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Studia Paedagogica Ignatiana

Pobrania

  • PDF
  • PDF (English)

Opublikowane

2019-12-07

Jak cytować

1.
POĆWIARDOWSKA, Blanka Ewa. Wspomaganie rozwoju funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym jako wczesne działanie profilaktyczne. Studia Paedagogica Ignatiana [online]. 7 grudzień 2019, T. 22, nr 3, s. 95–114. [udostępniono 6.7.2025]. DOI 10.12775/SPI.2019.3.005.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 22 Nr 3 (2019): Profilaktyka społeczna. Konteksty pedagogiczne i psychologiczne

Dział

Artykuły i Rozprawy

Licencja

Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:

jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.

Udziela Uniwersytetowi  Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji: 
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.

Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.

Polityka prywatności

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 5355
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

funkcja wykonawcza dzieci, wczesne działanie profilaktyczne, dzieci w wieku przedszkolnym, funkcja wykonawcza jako czynnik chroniący
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa