Wprowadzenie do analizy współczesnej polskiej filozofii wychowania
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2016.1.008Słowa kluczowe
pedagogika, filozofia wychowania, pedagogika filozoficzna, historiozofia pedagogiki, Towarzystwo Pedagogiki FilozoficznejAbstrakt
Artykuł omawia współczesną, polską filozofię wychowania/pedagogikę filozoficzną w kontekście przemian kulturowych oraz przełomu, jaki dokonał się w naukach humanistycznych. Polskie tradycje pedagogiki filozoficznej sięgają co najmniej czasów romantyzmu i w sposób znaczący wpływają na obraz stanu współczesnej refleksji. Analiza podstawowych pojęć prowadzi do przekonania o niejednoznaczności i chaosie w tym zakresie. Dla wyeksponowania przemian, jakie dokonały się w tej dziedzinie w XX-XXI wieku, zostały przywołane dwie diametralnie różne koncepcje wybitnych polskich pedagogów-filozofów wychowania: Bogdana Suchodolskiego i Janusza Gniteckiego. Wskazują one nie tylko na związki pedagogiki z zewnętrznymi dla niej warunkami społeczno-politycznymi, ale także na rozwijanie swoich koncepcji w powiązaniu z nowoczesnymi (dla każdej epoki) nurtami humanistyki. W zakończeniu artykułu została sformułowana autorska propozycja wykładni znaczenia pedagogiki filozoficznej.
Bibliografia
Andrukowicz W., Szlachetny pożytek. O filozoficznej pedagogice Bronisława F. Trentowskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
Chmaj L., [rec.], B. Nawroczyński, Polska myśl pedagogiczna, „Chowanna” 1939.
Folkierska A., Pytanie o pedagogikę, Wydawnictwo UW, Warszawa 1990.
Gawecki B., Filozofia praktyczna J.M. Hoene Wrońskiego, „Etyka” 1971, nr 9.
Gnitecki J., Jakiej filozofii edukacji poszukujemy?, w: Pedagogika i edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności, red. J. Gnitecki, J. Rutkowiak, Wydawnictwo PTP, Warszawa – Poznań 1999.
Gnitecki J., Pasterniak W. (red.), O filozofii edukacji. Wstęp do pedagogiki wartości, Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, Gorzów Wielkopolski 1994.
Gnitecki J., Wprowadzenie do pedagogiki ogólnej, Wydawnictwo Naukowe PTP, Poznań 2006.
Jakubiak K., Leppert R., Sposoby rozumienia „filozofii wychowania” w polskiej pedagogice XIX i XX wieku, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
Jaworska-Witkowska M., Witkowski L., Pedagogika filozoficzna: relacje miedzy pedagogiką, filozofią i humanistyką a edukacją, kulturą i życiem społecznym, w: Pedagogika, t. 4, red. Śliwerski B., Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
Kotarbiński T., Czy wydziały filozoficzne uniwersytetów mają być wydziałami nauczycielskimi, „Nauka Polska” 1920.
Kotarbiński T., Perspektywy myśli pedagogicznej, „Studia Filozoficzne” 1970, nr 1.
Kotarbiński T., W sprawie potrzeb filozofii u nas, „Nauka Polska” 1918.
Kruszewski Z., Kunikowski S., Majsterkowicz T. (red.), Społeczny ruch naukowy w Polsce. Historia i przyszłość, Wydawnictwo PAN, Warszawa 2014.
Kudláčova B., Sztobryn S. (red.), Kontexty filozofie vychovy w historickej a sucasnej perspektive, Trnavská univerzita v Trnave, Trnava 2011.
Kwieciński Z., Edukacja jako blokada rozwoju. Hipotezy dysfunkcjonalności po 20 latach, „Nauka” 2012, nr 4.
Leszczak O., Problem czasu w semiotyce. Idiosynchronia – diachronia – panchronia, „The Peculiarity of Man” 2003, t. 9.
Milerski B., Śliwerski B. (red.), Leksykon PWN: Pedagogika, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Mirski J., Projekt nauki o nauczycielu, w: Wychowanie i wychowawca, red. S. Dobrowolski, Nasza Księgarnia, Warszawa 1936.
Nawroczyński B., Współczesne prądy pedagogiczne, Nasza Księgarnia, Warszawa 1947.
Schmidaus ans Schwarzenberg F., Philosophische Pädagogik im Umriß, Palm und Enke, Erlangen 1858.
Sośnicki K., O pojęciu pedagogiki filozoficznej, w: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 3, ks. 2, red. S. Wołoszyn, Dom Wydawniczy „Strzelec”, Kielce 1998.
Suchodolski B., Filozofia człowieka a wychowanie, „Nowa Szkoła” 1964, nr 2.
Suchodolski B. Współczesne problemy filozofii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1974, nr 1.
Sztobryn S., Działalność Towarzystwa Pedagogiki Filozoficznej im. Bronisława F. Trentowskiego w latach 2006–2013, w: Towarzystwa Naukowe w Polsce. Dziedzictwo, kultura, nauka, trwanie, red. Z. Kruszewski, Rada Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN, Warszawa 2013.
Sztobryn S., Filozofia vychovy w Polsku v 20. storoci, w: Kontexty filozofie vychovy w historickej a sucasnej perspektive, red. B. Kudláčova, S. Sztobryn, Trnavská univerzita v Trnave, Trnava 2011.
Sztobryn S., Filozofia wychowania w Polsce w XX wieku. Zarys problematyki, „Medodiczni Studii. Zbirnik Naukowo-Metodicznich Prac”, Wipusk 2, Donieck 2012.
Sztobryn S., Jan Amos Komeński (1592–1670) jako przedstawiciel nowożytnej filozofii wychowania, (artykuł w druku).
Sztobryn S., Pedagogika historyczna i filozoficzna, „Przegląd Pedagogiczny” 2011, nr 1.
Sztobryn S., Polskie badania nad myślą pedagogiczną w latach 1900–1939 w świetle czasopiśmiennictwa. Ujęcie metahistoryczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.
Twardowski K., O potrzebach filozofii polskiej, „Nauka Polska” 1918.
Wąsik W., Historia filozofii polskiej, t. 1, „Pax”, Warszawa 1958, t. 2, Warszawa 1966.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 315
Liczba cytowań: 0
