Silesia and Silesians: between rootedness and uprootedness. Reflection in context of policy of cultural annihilation

Abstrakt

Celem tekstu jest próba refleksji wokół pytania: Jak (nie)możliwa jest śląszczyzna w polityce kulturowego unicestwienia? Przedmiotem zainteresowania autorki jest pamiętanie społeczne. Ona w swoich badaniach przyjmuje dziedzictwo śląskie jako egzemplifikacje tych kultur, których ważną częścią jest nie-pamięć o traumach politycznych i wojennych.

Przedmiotem analiz są dwa teksty kultury (Zbigniewa Rokity „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” i Alojzego Lyski „Mianujom mie Hanka. Opowieść górnośląska”), które zostały poddane analizie semantycznej i strukturalnej (w ujęciu Rolanda Barthesa i Paula Ricoeura).

Struktura tekstu składa się z czterech części: pierwsza to rekonstrukcja wybranych aspektów teorii dziedzictwa kulturowego Stanisława Ossowskiego; druga koncentruje się wokół problematyki zakorzenienia-wykorzeniania (teorii Simone Weil); trzecia – to próba rozpoznania biograficznych i tożsamościowych skutków polityki unicestwienia śląskiego pamięta; ostatnia jest refleksją wokół pytania problemowego.

Najważniejszymi skutki od-pamiętania: (1) to możliwość odkrycie tego, co cudem ocalało i co ma znaczenie dla rekonstrukcji tożsamościowej śląskiej; (2) to możliwość odtworzenia tragicznie zerwanego przekazu pokoleniowego; (3) to możliwość uznania tragedii Górnego Śląska za część publicznego dziedzictwa śląskiego; (4) to możliwość upublicznienie i uznanie tragedii Górnego Śląska i jej polityczne uznanie jest pierwszym krokiem do zbudowania nowej wielokulturowości w Polsce.