Badanie C-PTSD w diagnozie osób dotkniętych przemocą – wstępna analiza kwestionariusza
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPI.2024.3.005Słowa kluczowe
zaburzenia posttraumatyczne, C-PTSD, przemoc rodzinna, kwestionariusz C-PTSD, diagnozaAbstrakt
Zaburzenia posttraumatyczne są jednymi z najczęściej diagnozowanych zaburzeń. Diagnozowane są za pomocą zarówno wywiadów, jak i narzędzi samoopisowych. Wśród zaburzeń posttraumatycznych, w rozdziale ICD-11 opisującym zaburzenia związane ze stresem, znajduje się złożony zespół stresu pourazowego. To zaburzenie pojawiające się między innymi u osób dotkniętych długotrwałą przemocą w rodzinie. Występuje ono również u uchodźców, osób poddawanych torturom, ofiar prześladowań oraz osób, które w wyniku choroby przewlekłej doświadczyły długiego i bolesnego leczenia. W artykule zostanie zaprezentowany utworzony przez autorkę kwestionariusz badania tego zaburzenia. Zostaną też opisane badania trafności tego kwestionariusza, analizujące korelacje jego skal ze zmiennymi opisującymi wymiary funkcjonowania człowieka, tj. rozwojem poznawczym, emocjonalnym i społecznym.
Przedmiotem badań była trafność i rzetelność kwestionariusza badającego C-PTSD (Złożony Zespół Stresu Pourazowego). Zamiarem autorki jest zaproponowanie tego kwestionariusza w diagnozowaniu zaburzeń C-PTSD do wykorzystania przez osoby pracujące głównie z ofiarami przemocy. Poza diagnozowaniem takich osób kwestionariusz może pomóc w diagnozowaniu problemów związanych z wchodzeniem w relacje z innymi osobami, również w relacje partnerskie. Metodą użytą w badaniach był sondaż diagnostyczny, narzędziami kwestionariusze badające zmienne, które według badań zastanych wchodzą w korelacje z objawami C-PTSD. Badania wykazały, że kwestionariusz jest wystarczająco trafny i rzetelny. Należy jednak poddać go dalszym badaniom na większych grupach.
Bibliografia
Allen E., Renshaw K., Fredman S.J., Le Y., Rhoades G., Markman H., Litz B. (2021). Associations Between Service Members’ Posttraumatic Stress Disorder Symptoms and Partner Accommodation Over Time, „Journal of Traumatic Stress”, t. 34, nr 3, s. 596–606, https://doi.org/10.1002/jts.22645
Briere J., Scott C. (2010). Podstawy terapii traumy. Diagnoza i metody terapeutyczne, przeł. P. Nowak, Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia. Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Bryant R.A., Harvey A.G. (2011). Zespół ostrego stresu. Teoria, pomiar, terapia, przeł. J. Suchecki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzezińska U., Koć-Januchta M., Stańczak J. (2012). MMPI-2. Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości-2. Podręcznik stosowania, oceny i interpretacji, Warszawa : Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Camacho-Conde J.A. (2020). Cognitive Function Assessment of a Patient With PTSD Before and After EMDR Treatment, „Journal of EMDR Practice and Research”, t. 14, nr 4, s. 216–226, https://doi.org/10.1891/EMDR-D-20-00022
Courtois C.A. (2008). Complex Trauma, Complex Reactions. Assessment and Treatment, „Psychological Trauma, Theory, Research, Practice and Policy”, t. S, nr 1, s. 86-100, https://doi.org/10.1037/1942-9681.S.1.86
Dudek B. (2003). Zaburzenia po stresie traumatycznym, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Filip M. (2022). Zaburzenia dysocjacyjne, [w:] P. Gałecki (red.), Badanie stanu psychicznego. Rozpoznania według ICD-11, Wrocław: Edra Urban & Partner, s. 145–149.
Ghazali S.R. (2014). Investigating the Relationship Between Posttraumatic Stress Disorder (PTSD) Symptoms and Emotional Intelligence Among Adolescent Refugees from the Middle East, „ASEAN Journal of Psychiatry”, t. 15, nr 2, s. 220–224.
Graham J.R. (2015). MMPI-2. Ocena osobowości i psychopatologii, przeł. T. Szuster, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Harms L., Abotomey R., Rose D., Kron R.W., Bolt B., Waycott J., Alexander M. (2018). Postdisaster Posttraumatic Growth: Positive Transformations Following the Black Saturday Bushfires, „Australian Social Work”, t. 71, nr 4, s. 417–429, https://doi.org/10.1080/0312407X.2018.1488980
Hryniewicz B. (2015). Konfirmacyjna analiza czynnikowa CFA, https://nauka.metodolog.pl/glossary/konfirmacyjna-analiza-czynnikowa-cfa/ [dostęp: 06.05.2024].
Jaconis M., Boyd S.J., Gray M.J. (2020). History of Sexual Violence and Associated Negative Consequences: The Mediating Role of Body Image Dissatisfaction, „Journal of Loss and Trauma”, t. 25, nr 2, s. 107–123, https://doi.org/10.1080/15325024.2019.1660500
Johnson S.L. (2009). Therapist’s Guide to Posttraumatic Stress Disorder Intervention, London: Academic Press.
Juczyński Z., Ogińska-Bulik N. (2009). Pomiar zaburzeń po stresie traumatycznym – polska wersja Zrewidowanej Skali Wpływu Zdarzeń, „Psychiatria”, t. 6, nr 1, s. 15–25, https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/view/29139/23904 [dostęp: 06.05.2024].
Kosydar-Bochenek J., Lewandowski B., Ozga D., Woźniak K. (2016). Przegląd narzędzi diagnostycznych i metod pomiaru zespołu stresu pourazowego (PTSD) z możliwością wykorzystania wśród ratowników medycznych, „Pielęgniarstwo XXI Wieku”, t. 15, nr 2(55), s. 45–49, DOI: 10.1515/pielxxiw-2016-0017
Pietkiewicz I., Życińska J., Tomalski R. (2016). Skala doświadczeń dysocjacyjnych Taxon – wersja poprawiona (DES-T PL), https://www.researchgate.net/publication/327013850 [dostęp: 06.05.2024].
Rittenhouse J. (2000). Using Eye Movement Desensitization and Reprocessing to Treat Complex PTSD in a Biracial Client, „Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology”, t. 6, nr 4, s. 399–408, https://doi.org/10.1037/1099-9809.6.4.399
Saar‐Ashkenazy R., Guez J., Jacob Y., Veksler R., Cohen J.E., Shelef I., Friedman A., Benifla M. (2023). White‐matter Correlates of Anxiety: The Contribution of the Corpus‐callosum to the Study of Anxiety and Stress‐related Disorders, „International Journal of Methods in Psychiatric Research”, t. 32, nr 4, s. 1–9, DOI: 10.1002/mpr.1955
Sitkowska K. (2022). Zaburzenia szczególnie związane ze stresem, [w:] P. Gałecki (red.), Badanie stanu psychicznego. Rozpoznania według ICD-11, Wrocław: Edra Urban & Partner, s. 135–144.
Taft C.T., Murph, C.M., Kin, L.A., Dedeyn J.M., Musser P.H. (2015). Posttraumatic Stress Disorder Symptomatology Among Partners of Men in Treatment for Relationship Abuse, „Journal of Abnormal Psychology”, t. 114, nr 2, s. 259–268, https://doi.org/10.1037/0021-843X.114.2.259
Wysocka E.J. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania, Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Anna Seredyńska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że:
jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Udziela Akademii Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Akademii Ignatianum w Krakowie. Akademia Ignatianum w Krakowie jest uprawniona do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Polityka prywatności
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 46
Liczba cytowań: 0