Doświadczanie studiowania w fenomenograficznej analizie wypowiedzi młodych dorosłych z pokolenia Z
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2025.005Słowa kluczowe
doświadczenie studiowania, pokolenie Z, fenomenografia, edukacja formalna, upełnomocnienie uczenia sięAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników analizy pogłębionych wywiadów fenomenograficznych przeprowadzonych wśród młodych dorosłych studiujących w polskim systemie edukacyjnym na wyższych uczelniach humanistykę i nauki społeczne. Autorzy przeprowadzili w latach 2022 i 2023 dwadzieścia wywiadów na temat doświadczania studiowania z osobami, które są kolejnym pokoleniem studiującym w swoich rodzinach. Konceptualizacje owego doświadczenia w ujęciu reprezentantów pokolenia Z autorzy widzą w następujących formach: (a) jako wejście na kolejny etap w systemie kształcenia formalnego prowadzący do zdobycia wyższych kwalifikacji, (b) jako proces uczenia się prowadzący do zdobycia nowej wiedzy i jej pogłębiania, (c) jako etap w życiu bez rodzicielskiej opieki, (d) jako wchodzenie w rolę studenta związaną z przynależnością do instytucji, jaką jest uczelnia, (e) jako budowanie relacji na uczelni i poza nią. Wyodrębnione kategorie opisu autorzy widzą kolejno jako: konsekwencję upowszechnienia procesu kształcenia, a tym samym jego naturalizację w codzienności; rezultat wewnętrznej motywacji studentów wynikający z kapitału kulturowego, rezonujący z postrzeganiem zdobywania wiedzy jako procesu rozwojowego; skutek deficytu w praktykowaniu społecznych kompetencji na wcześniejszych etapach szkolnej edukacji; następstwo cywilizacyjnego i technologicznego przyspieszenia oraz pokłosie indywidualnej potrzeby upodmiotowienia procesu uczenia się. Ujawnione w ten sposób kwestie edukacyjne stanowią zapowiedź dalszych studiów i interpretacji wyników tego projektu, jak przystało na fenomenografię, w kulturowym kontekście
Bibliografia
Aleksander, Z. (2010). Szansa na międzypokoleniowy dialog w kontekście rozumienia słów z zakresu moralności przez współczesne podmioty edukacyjne [An opportunity for intergenerational dialogue in the context of understanding moral terms by contemporary education entities]. Gdańsk.
Aleksander, Z. (2015). O konieczności i trudach dialogowego bycia seniorów i młodych: konteksty socjolingwistyczne i filozoficzne [On the necessity and challenges of dialogical coexistence between seniors and youth: sociolinguistic and philosophical contexts]. In L. Buliński (Ed.), Realność złego starzenia się. Poza polityczną i społeczną poprawnością [The reality of bad aging: beyond political and social correctness]. Toruń.
Bauman, T. (2005). Dydaktyczny i społeczny status uczenia się [The didactic and social status of learning]. In T. Bauman (Ed.), Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie [Learning as a life-long endeavour]. Kraków.
Bruner, J. (2009). Culture, mind, and education. In Contemporary theories of learning. Learning theorists … in their own words. London–New York.
Hausner, J. (Ed.). (2020). Poza horyzont. Kurs na edukację. Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce [Beyond the horizon: a course towards education. The future of the competence development system in Poland]. Kraków.
Illeris, K. (2009). A comprehensive understanding of human learning. In Contemporary theories of learning. Learning theorists … in their own words. London New York.
Illeris, K. (2006). Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy uczenia się [The three dimensions of learning: cognitive, emotional, and social frameworks of learning]. Wrocław.
Jurgiel-Aleksander, A. (2016). Fenomenografia i jej poznawcze konsekwencje w świetle projektu na temat doświadczeń edukacyjnych dorosłych. Refleksja badacza [Phenomenography and its cognitive consequences in light of a project on adult learning experiences: researcher’s reflection]. Rocznik Andragogiczny [The Andragogy Yearbook], 23.
Kopciewicz, L. (2005). Męskość i kobiecość. Polsko-francuskie studium porównawcze [Masculinity and femininity: a Polish-French comparative study]. Kraków.
Kopińska, V., & Solarczyk-Szwec, H. (Eds.). (2017). Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego [Social and civic competences in the core curriculum of general education]. Toruń.
Kwieciński, Z. (2007). Między patosem i dekadencją. Studia i szkice socjopedagogiczne [Between pathos and decadence: socio-pedagogical studies and essays]. Wrocław.
Malewski, M. (1988). Ewolucja uniwersytetu – implikacje dla kształcenia [Evolution of university: implications for education]. Pedagogika Szkoły Wyższej [Pedagogy of higher education], 13.
Malewski, M. (2002). Niepewność wiedzy – zawodność edukacyjnej praktyki [The uncertainty of knowledge: the fallibility of educational practice]. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja [The present – human – education], 4(20).
Matron, F. (1986). Phenomenography: a research approach to investigating different understandings of reality. Journal of Thought, 21(3).
Rosa, H. (2020). Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans [Acceleration, alienation, resonance]. Gdańsk.
Rutkowiak, J. (1992). O dialogu edukacyjnym. Rusztowanie kategorialne [On educational dialogue: the categorical scaffolding]. In J. Rutkowiak (Ed.), Pytanie – dialog – wychowanie [Question – dialogue – education]. Warszawa.
Rutkowiak, J. (2000). Udomowienie i zadomowienie jako kategorie krytycznego opisu relacji szkoły i domu rodzinnego ucznia [Domestication and settling as categories of critical description of the relationship between school and the student’s family home]. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja [The present – human – education], 1(09).
Stańczyk, P. (2008). Przemoc i emancypacja: ambiwalencja funkcji studiów zaocznych [Violence and emancipation: the ambivalence of the function of part-time studies]. Gdańsk.
Suchecka, J. (2023). Pokolenie zmiany. Młodzi o sobie i świecie, który nadejdzie [Generation of change: young people on themselves and the world to come]. Warszawa.
Twenge, J. M. (2023). Pokolenia. Prawdziwe różnice między pokoleniami X, Y, Z, baby boomersami i cichym pokoleniem oraz co one oznaczają dla przyszłości zachodniego świata [Generations: the real differences between generations X, Y, Z, baby boomers, and the silent generation, and what they mean for the Western world]. Sopot
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2025-06-03 - (2)
- 2025-05-20 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Alicja Jurgiel - Aleksander
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 34
Liczba cytowań: 0
