Wpływ wybranych czynników związanych ze stylem życia na sprawność funkcjonalną pacjentów po udarze mózgu w czasie
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2023.12.4.2Słowa kluczowe
sprawność funkcjonalna, opieka pielęgniarska, czynniki ryzyka, udar mózguAbstrakt
Wstęp. Udar mózgu jest przyczyną śmierci u ok. 30 tys. Polaków rocznie. Ocena sprawności funkcjonalnej pacjentów po udarze mózgu oraz czynników wpływających na jej przebieg jest niezwykle ważna, gdyż pozwala określić stopień zapotrzebowania na opiekę pielęgniarską.
Cel. Celem pracy była ocena sprawności funkcjonalnej pacjentów po udarze mózgu oraz wpływu czynników ryzyka udaru mózgu związanych ze stylem życia na skuteczność rehabilitacji w zależności od typu doznanego udaru w czasie pandemii Covid-19.
Materiał i metody. Badaną grupę stanowiło 89 pacjentów (38 kobiet i 51 mężczyzn) po udarze mózgu krwotocznym lub niedokrwiennym hospitalizowanych w ramach wczesnej rehabilitacji neurologicznej. Sprawność funkcjonalną oceniano przy pomocy 20-punktowej skali Barthel oraz testu NHPT (Nine Hole Peg Test) do oceny funkcji ręki.
Wyniki. W przeprowadzonym badaniu odnotowano istotny statystycznie wpływ rehabilitacji na sprawność funkcjonalną pacjentów po udarze mózgu. Zauważono również wpływ wieku na rodzaj udaru, osoby z udarem niedokrwiennym mózgu były starsze w porównaniu z osobami z udarem krwotocznym. Pacjenci po udarze mózgu obciążeni cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym lub otyłością uzyskiwali statystycznie gorsze wyniki w porównaniu z pacjentami bez wymienionych chorób współistniejących.
Wnioski. Wiek jest istotnym czynnikiem ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu. Ponadto osoby po udarze mózgu z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i otyłością wymagają prowadzenia intensywniejszej rehabilitacji. (PNN 2023;12(4):157–163)
Bibliografia
e-zdrowie, NFZ o zdrowiu. Udar niedokrwienny mózgu. https://ezdrowie.gov.pl/5618 [dostęp: 21.01.2024].
Kumari A., Ranjan P., Vikram N.K. et al. A short questionnaire to assess changes in lifestyle-related behaviour during COVID 19 pandemic. Diabetes Metab Syndr. 2020;14(6):1697–1701.
Uchino K., Kolikonda M.K., Brown D. et al. Decline in Stroke Presentations During COVID-19 Surge. Stroke. 2020;51(8):2544–2547.
Wójcik G., Piskorz J., Bulikowski W. Klinimetryczne metody oceny chorych po udarach mózgu w planowaniu rehabilitacji w populacji osób dorosłych. Hygeia Public Health. 2015;50(1):54–58.
Kiliç M.C., Başakçı Çalık B., Çobankara V., Balkarlı A. The Relationship Between Hand Function and Activity Performance in Patients with Rheumatoid Arthritis. EJMI. 2018;2(3):161–167.
Markus H.S., Brainin M. COVID-19 and stroke-A global World Stroke Organization perspective. Int J Stroke. 2020;15(4):361–364.
Raciborski F., Gujski M. (Red.), Udary mózgu — rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie. Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa 2016.
Cabanas-Valdés R., Bagur-Calafat C., Girabent-Farrés M., Caballero-Gómez F.M., Hernández-Valiño M., Urrútia Cuchí G. The effect of additional core stability exercises on improving dynamic sitting balance and trunk control for subacute stroke patients: a randomized controlled trial. Clin Rehabil. 2016;30(10):1024–1033.
Kałużny K., Kałużna A., Kochański B. i wsp. Wpływ rehabilitacji neurologicznej na funkcjonowanie pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu — analiza retrospektywna. J Educ Health Sport. 2016;6(12):38–52.
Liu F., Tsang R.C., Zhou J. et al. Relationship of Barthel Index and its Short Form with the Modified Rankin Scale in acute stroke patients. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2020;29(9):105033.
Thrane G., Askim T., Stock R. et al. Efficacy of Constraint-Induced Movement Therapy in Early Stroke Rehabilitation: A Randomized Controlled Multisite Trial. Neurorehabil Neural Repair. 2015;29(6):517–525.
Adamczyk K. Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych. Wyd. Czelej, Lublin 2003.
Niewada M., Michel P. Lifestyle modification for stroke prevention: facts and fiction. Curr Opin Neurol. 2016;29(1):9–13.
O’Donnell M.J., Chin S.L., Rangarajan S. et al. Global and regional effects of potentially modifiable risk factors associated with acute stroke in 32 countries (INTERSTROKE): a case-control study. Lancet. 2016;388(10046):761–775.
Sedova P., Brown R.D., Zvolsky M. et al. Incidence of Stroke and Ischemic Stroke Subtypes: A Community-Based Study in Brno, Czech Republic. Cerebrovasc Dis. 2021;50(1):54–61.
Członkowska A., Bembenek J.P. Nadciśnienie tętnicze u chorych z udarem niedokrwiennym mózgu. Kardiol Dypl. 2013;12(3):21–26.
Buonacera A., Stancanelli B., Malatino L. Stroke and Hypertension: An Appraisal from Pathophysiology to Clinical Practice. Curr Vasc Pharmacol. 2019;17(1):72–84.
Kapica-Topczewska K., Golec W., Kulikowska J. i wsp. Analiza czynników ryzyka i charakterystyka kliniczna pacjentów z udarem mózgu hospitalizowanych w Klinice Neurologii UM w Białymstoku w 2016 roku. Post Nauk Med. 2020;1:4–11.
Kleinrok A., Płaczkiewicz D., Stefańczyk P., Kudrelek K. Wpływ wybranych czynników socjodemograficznych i klinicznych na stopień niepełnosprawności pacjentów hospitalizowanych z powodu udaru mózgu. Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków. 2013;2:151–163.
Iwase M., Komorita Y., Ohkuma T. et al. Incidence of stroke and its association with glycemic control and lifestyle in Japanese patients with type 2 diabetes mellitus: The Fukuoka diabetes registry. Diabetes Res Clin Pract. 2021;172:108518.
Forlivesi S., Cappellari M., Bonetti B. Obesity paradox and stroke: a narrative review. Eat Weight Disord. 2021;26(2):417–423.
Strepikowska A., Buciński A. Udar mózgu — czynniki ryzyka i profilaktyka. Postępy Farmakoterapii. 2009;65(1):46–50.
Towfighi A., Cheng E.M., Hill V.A. et al. Results of a Pilot Trial of a Lifestyle Intervention for Stroke Survivors: Healthy Eating and Lifestyle after Stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2020;29(12):105323.
Redfern J., McKevitt C., Dundas R., Rudd A.G., Wolfe C.D. Behavioral risk factor prevalence and lifestyle change after stroke: a prospective study. Stroke. 2000;31(8):1877–1881.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 270
Liczba cytowań: 0