Wpływ wsparcia społecznego dla jakości codziennego funkcjonowania osoby chorej na stwardnienie rozsianie
Słowa kluczowe
stwardnienie rozsiane, wsparcie społeczne, jakość funkcjonowania, oddziaływanie choroby, narząd ruchuAbstrakt
Wprowadzenie. SM powoduje postępującą niepełnosprawność, która powoduje zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu. Ważne jest wparcie społeczne, które umożliwia wypracowanie optymalnego sposobu realizacji zmodyfikowanych w wyniku choroby celów życiowych. Wypracowane dzięki udzielonemu wsparciu rozwiązania powinny umożliwić pacjentowi osiągnięcie sukcesu w rzeczywistości zdeterminowanej przez chorobę.
Cel. Analiza wpływu poszczególnych elementów wsparcia społecznego na jakość codziennego funkcjonowania osoby chorej na SM.
Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w SPSK4 w Lublinie w Klinice Neurologii i wśród osób chorych na SM przebywających w środowisku domowym oraz w Krajowym Ośrodku Mieszkalno-Rehabilitacyjnym dla Osób z SM w Dąbku. Badaniami objęto 106 chorych z rozpoznanym SM. Średnia wieku badanych wynosiła 45,51±11,34 lata. Średni czas trwania choroby wynosił 14,25±10,25 lat. W celu zbadania wpływu stwardnienia rozsianego na wydolność funkcjonalną badanych posłużono się testem MSIS-29. Do oceny zakresu i rodzaju oczekiwanego wsparcia społecznego wykorzystanoSkalę Zapotrzebowania na Wsparcie Społeczne. W analizie statystycznej wykorzystano współczynnik korelacji Pearsona oraz test niezależności Chi2. Przyjęto poziom istotności p<0,05.
Wyniki. Badania wykazały, że choroba obniża jakość funkcjonowania chorych z SM. Średnia siła oddziaływania choroby na jakość funkcjonowania jednostki w badanej populacji wyniosła 54,03% (78,34 pkt. na 145 pkt. możliwe). Badania wykazały, że destrukcyjne oddziaływanie SM na psychiczne aspekty funkcjonowania (50,98%) jest mniejsze niż oddziaływanie na fizyczne aspekty (55,40%).
Wnioski. 1. SM w istotny sposób obniża jakość codziennego funkcjonowania chorych, zaburzenia funkcjonowania potwierdzono u 63,21% pacjentów, ogólna ocena wynosiła średnio 54,03% pożądanej wydolności. 2. Destrukcyjna siła oddziaływania SM na psychiczne aspekty codziennego funkcjonowania chorych jest niższa (50,98%) niż oddziaływanie schorzenia na fizyczne aspekty codziennego funkcjonowania (55,40%). 3. Chorzy z SM funkcjonująlepiej zarówno w sferze fizycznej, jak również psychicznej po otrzymaniu wsparcia informacyjnego, emocjonalnego instrumentalnego oraz materialnego. 4. Dla 31,19% chorych udzielone przez pracowników służby zdrowia wsparcieinformacyjne było w pełni skuteczne (przekazywane informacje były w pełni zrozumiałe), w pozostałych przypadkachbyłoono niezadowalające. Tylko 29,25% chorych oczekuje wsparcia informacyjnego od pielęgniarki. (PNN 2013; 2(5): 205–215)
Bibliografia
Jasik J. Niedoskonały — niepełnosprawny człowiek w organizacji dążącej do doskonałości. W: E. Skrzypek (Red.). Materiały z konferencji naukowej, nt. „Sposoby osiągania doskonałości organizacji w warunkach zmienności otoczenia — wyzwania teorii i praktyki EXCELLENCE 2006”, Kazimierz Dolny, 24–26 listopada — 2006.
Bugajska B. Samodzielność w starości. Perspektywa psychopedagogiczna. Materiały konferencyjne. PTG. Warszawa 2004; 217–225.
Aronson E. Człowiek — istota społeczna. Warszawa 1987.
Wołowicka L., Podlaszewska J. Jakość życia chorych po reanimacji. Postępy Pielęgniarstwa i Promocji Zdrowia,
cz. IX a, Poznań 1996.
Stelcer B. Rozwój badań jakości życia chorych terminalnie. Postępy Pielęgniarstwa i Promocji Zdrowia, cz. XI, Poznań 1997; 156–160.
Jasik J., Turowski K. Jakość usług, a jakość życia klientów niepełnosprawnych. W: Uwarunkowania jakości życia w społeczeństwie informacyjnym. T. 1. Pod red. E. Skrzypek, Lublin 2007, UMCS; 401–407.
Sokolnicka H. Jakość życia pacjentów ze złamaniem w obrębie bliższej nasady kości udowej leczonych operacyjnie w Oddziale Urazowo-Ortopedycznym. Nowa Medycyna 9/2000.
Skrzypek E. Czynniki kształtujące jakość życia. Materiały z V Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej Ergonomia Niepełnosprawnym, Jakość Życia „MKEN’ 2001”, Łódź 16–17.11.2001.
Kirenko J. Nasilenie potrzeb psychicznych osób ze stwardnieniem rozsianym. W: Społeczne zagrożenia zdrowia psychicznego i somatycznego. Annales Universitatis Maria Curie-Skłodowska Lublin-Polonia. Vol. LV, Suppl. VII, 19 Sectio D 2000; 88.
Kulik T.B. Znaczenie systemów społecznego wsparcia w zdrowiu i chorobie. Medycyna ogólna. 1996; 2: 147.
Poprawa R. Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: Dolińska-Zygmunt G. (Red.). Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001; 103–141.
Jamroz-Wisniewska A., Papuć E., Bartosik-Psujek H., Belniak E., Mitosek-Szewczyk K., Stelmasiak Z. Analiza walidacyjna wybranych aspektów psychomotorycznych wersji Skali Wpływu Stwardnienia Rozsianego na Jakość Życia Chorych (MSIS-29). Neurologia i Neurochirurgia Polska. 2007; 41(3): 215–222.
Jasik J., Mróz A. Jakość życia i sposób funkcjonowania osób niepełnosprawnych w szpitalu a zarządzanie informacją. W: Ergonomia niepełnosprawnym w przyszłości. Pod red. J. Lewandowskiego, J. Lecewicz-Bartoszewskiej, M. Sekiety, s. 232–239, bibliogr., Łódź 2003, Wydaw. Politech. Łódzkiej.
Jasik J., Płotka A. Zarządzanie wiedzą i komunikacją z pacjentem niepełnosprawnym, a zdrowy styl życia (Management of knowledge and communication with the disabled patients and healthy lifestyle). Ann. UMCS Sect. D 2003; vol. 58 supl. 13 [cz. 1]: s. 522–530, bibliogr. sum., Model zdrowego stylu życia jako zadanie interdyscyplinarne.
Jasik J. Niepełnosprawność a cele życiowe — zarys problemu. Ann. UMCS Sect. D 2004 vol. 59 supl. 14 [cz.] 2: 345–350, bibliogr. sum., Promocja zdrowia rodziny.
Lorencowicz R., Jasik J., Przychodzka E., Turowski K. Wydolność samoobsługowa pacjentów ze stwardnieniem rozsianym (SM) a jakość opieki pielęgniarskiej. Pielęgniarstwo Neurologiczne i Neurochirurgiczne. 2013; 2(1), 8–17.
Lorencowicz R, Jasik J., Podkowiński A., Turowski K., Pogonowska K., Przychodzka E. Zapotrzebowanie na wsparcie ze strony zespołu terapeutycznego u pacjentów leczonych na oddziale neurologii i neurochirurgii. (Need for therapeutic team’s support to patients treated at departments of neurology and neurosurgery.) W: Styl życia i dobrostan w zdrowiu, chorobie i niepełnosprawności. Red. nauk. K. Markocka-Mączka, Lublin 2012, Wydawnictwo NeuroCentrum, s. 123–138, bibliogr. sum.
Kawczyńska-Butrym Z. (Red.). Diagnoza pielęgniarska. PZWL, Warszawa 1999.
Jasik J. Zarządzanie wiedzą i komunikacją z klientem w procesie dostosowywania oferty przedsiębiorstwa do potrzeb osób niepełnosprawnych. W: J. Lewandowski, J. Lecewicz-Bartoszewska (Red.). Ergonomia niepełnosprawnym w procesie jednoczenia się Europy, Łódź 2002; 149.
Stelmasiak Z. Stwardnienie rozsiane (SM). Medicus (Lublin) 1992; 11: 14–15.
Wojciechowska M., Preś M. Rola pielęgniarki w rehabilitacji wielowymiarowej pacjenta ze stwardnieniem rozsianym. Pielęgniarstwo Polskie 2007. (2–3): 107–109.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 165
Liczba cytowań: 0